Ανατόλ Ουγκόρσκι: Καλή ερμηνεία είναι η λογική και η ενσυναίσθηση

«Δεν είναι ταλαντούχος ως μαθητής, δε μπορείς να τον επηρεάσεις, αλλά αναμφισβήτητα είναι ένας χαρισματικός πιανίστας». Ετσι είχε αποτιμήσει την ιδιοσυγκρασιακή μουσική φλέβα του Ανατόλ Ουγκόρσκι, ο Χάινριχ Νοϋχάουζ -δάσκαλος του Ρίχτερ και του Γκίλελς- όταν τον άκουσε να παίζει πιάνο σε ηλικία 17 ετών.

Από το 1959 μέχρι σήμερα το όνομα του ρώσου πιανίστα έχει βρει το χώρο του στους σπουδαίους σολίστες. Το 1968 αποσπά το τρίτο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό πιάνου George Enescu, σημαντική διάκριση για νέους πιανίστες. Την ίδια χρονιά όμως η κίνηση του να χειροκροτήσει με ενθουσιασμό τον Πιέρ Μπουλέζ ελήφθη από το καθεστώς πολιτική θέση. Οδηγήθηκε ενώπιον της Σοβιετικής Επιτροπής, η οποία τον χαρακτήρισε «ανατρεπτικό στοιχείο και πολιτικά αναξιόπιστο», αφού του άρεσε η δυτική μουσική!!!!!!!!!

Από τότε όμως έχει κυλήσει πολύ νερό στου χρόνου το αυλάκι και αποδείκνυε στους Ρώσους τι έχασαν. Οι ερμηνείες του από την Φιλαρμονική του Βερολίνου, την Ορχήστρα του Παρισιού, μέχρι την Φιλαρμονική του Τόκυο άφησαν το αποτύπωμα τους.

Το αθηναϊκό κοινό θα έχει την ευκαιρία να τον απολαύσει αύριο, Παρασκευή, στην Επετειακή συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών η οποία γιορτάζει τα 75 χρόνια από την ίδρυσή της. Θα ερμηνεύσει το «Αυτοκρατορικό» Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Μπετόβεν.

Η βραδιά ανοίγει με τις «Επτά αθάνατες αρετές» του Γιώργου Κουρουπού, έργο που θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά. με το «Αρχαίο ελληνικό εμβατήριο» και τη «Μικρή Συμφωνία σε σι ύφεση μείζονα» του Νίκου Σκαλκώτα.

Με αφορμή την εμφάνισή του στην Αθήνα ο σπουδαίος πιανίστας Ανατόλ Ουγκόρσκι μίλησε στο in.gr.

Ποια τα συστατικά μιας καλής ερμηνείας; Θα πρέπει να υπερισχύει το συναίσθημα ή η τεχνική;

Τα συστατικά μιας καλής ερμηνείας είναι η λογική και η ενσυναίσθηση. (Δηλαδή η ικανότητα να κατανοούμε, πρακτικά και συναισθηματικά, το έργο που ερμηνεύουμε)

Τι είναι για εσάς μουσική;

Η μουσική είναι μια μυστική πηγή θαυμασμού, ελπίδας. Μια πηγή γνώσης.

Όντας ακόμη φοιτητής ερμηνεύσατε πρωτοποριακές συνθέσεις, και μάλιστα αμφιλεγόμενων, την εποχή εκείνη, συνθετών όπως οι Άρνολντ Σένμπεργκ, Άλμπαν Μπεργκ, Ολιβιέ Μεσιάν και Πιερ Μπουλέζ. Επρόκειτο για συνειδητή επιλογή; Γνωρίζατε ότι έτσι μπορεί να προκαλέσετε το καθεστώς;

Όταν ήμουν φοιτητής 19-23 ετών το να με ενδιαφέρουν και να με ιντριγκάρουν νέες μουσικές μου φαινόταν απολύτως φυσιολογικό, δεν το θεωρούσα πρόβλημα. Βέβαια η άκαμπτη σοβιετική ιδεολογία στάθηκε εμπόδιο στο δρόμο μου.

Ποιος μουσικός υπήρξε έμπνευση για εσάς;

Ρωτάτε για μουσικούς που με εντυπωσίασαν κατά τη διάρκεια της ζωής μου; Πρώτος από όλους ο Καναδός πιανίστας Γκλεν Γκουλντ και μετά η σπουδαία mezzo soprano Καθλίν Φέρριερ, επίσης από τον Καναδά.

Σας ικανοποιεί το ότι η κόρη σας ακολούθησε τα βήματά σας επιλέγοντας να γίνει σολίστ πιάνου;

Η κόρη μου, Ντίνα Ουγκόρσκαγια, ήταν από την αρχή της ζωής της προορισμένη για να γίνει σολίστ πιάνου. Είμαι πολύ περήφανος για το ταλέντο και τα επιτεύγματά της. Δεν είναι σε καμία περίπτωση δικό μου αντίγραφο, αλλά έχει τη δική της ξεχωριστή προσωπικότητα και πρωτοτυπία.

Πώς θα πρέπει να προετοιμάζεται το κοινό προκειμένου να νοιώσει αυτό που εσείς αποκαλείται «πνευματικότητα» της μουσικής εμπειρίας;

Πώς φαντάζομαι τον ιδανικό ακροατή; Αντί για απάντηση θα σας πω μια μικρή ιστορία: Ένα πρωινό πήγα να περπατήσω σε μια παραλία. Τότε συνάντησα έναν άντρα που καθόταν σε ένα βράχο και ψάρευε. Όλως τυχαίως, κοιτούσε ένα βιβλίο.

Όταν επέστρεφα σπίτι κατά το ηλιοβασίλεμα, συνάντησα πάλι τον άντρα στην ίδια κατάσταση. Ήθελα να μάθω ποιο ανάγνωσμα τον είχε αιχμαλωτίσει τόσο. Τον πλησίασα και καθώς ήταν τόσο απορροφημένος, έβηξα για να του τραβήξω την προσοχή. Ξαφνιάστηκε, με κοίταξε και έκλεισε το βιβλίο. «Αυτός ο παλιο Ντίκενς! Μου έχει κολλήσει σαν κόλλα!», είπε. Σαν αυτόν τον άντρα φαντάζομαι τον ιδανικό ακροατή!

Ποια η γνώμη σας για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών;

Έχω τις καλύτερες αναμνήσεις από την Ορχήστρα. Νιώθω πραγματικά ευγνώμων που είμαι προσκεκλημένος για να παίξω ξανά μαζί με αυτό το σύνολο μουσικών. Και ιδιαίτερα επειδή η Ορχήστρα γιορτάζει τα 75 της χρόνια, τα οποία έκλεισα και εγώ πριν από μερικούς μήνες. Είμαστε συνομήλικοι!

INFO: Επετειακή Συναυλία για τα 75 χρόνια της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Παρασκευή 4 Μαΐου στις 20:30, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, www.megaron.gr