Γιατί οι γυναίκες δεν μπορούν να τα έχουν όλα
Εκτός κι αν ζουν στο φανταστικό κόσμο όπου τα πάντα είναι δυνατά.
Spotlight
-
Είναι 110 ετών και ζει μόνος του - Αυτό είναι το μυστικό του
-
Δεκτή η προσφυγή γονέα θύματος στα Τέμπη κατά εισαγγελικής απόφασης - Παραπέμπεται στον Άρειο Πάγο
-
Γιατί μπορεί να γίνει επικίνδυνο το «αθώο» τρίψιμο στα μάτια
-
Πόσες ζωές έχουν σωθεί χάρη στα εμβόλια; Τουλάχιστον 15 φορές ο πληθυσμός της Ελλάδας
Αλίνα Χατζηδάκι
Η καμπάνια για το πώς οι γυναίκες μπορούν να τα έχουν όλα μετράει πολλά χρόνια. Σούπερ καριέρα, ευτυχισμένη, υπερ-λειτουργική οικογένεια, τα μαλλιά της Kate Moss και τα οπίσθια της Doutzen Kroes, όλα προσβάσιμα, όλα στο χέρι μας, φτάνει να το θέλαμε πολύ. Στο φανταστικό κόσμο όπου όλα είναι πιθανά, το παν είναι να έχουμε ατσάλινη αποφασιστικότητα και προσήλωση στο σκοπό μας -και αυτός ο κόσμος είναι τόσο φανταστικός που μέχρι και το Σύμπαν επιστρατεύτηκε για να συνωμοτεί σαν αργόσχολη έφηβη υπέρ ημών.
Κάπου εδώ θα έπρεπε να είχαμε κάνει ένα διάλειμμα για να ελέγξουμε τα δεδομένα και να διαχωρίσουμε την καλώς εννοούμενη αισιοδοξία από την κακώς εννοούμενη παραίσθηση αλλά μεσολάβησε κι άλλος, πολύς, καιρός για να τολμήσουν μερικές πολύ πετυχημένες στον τομέα τους γυναίκες να βγουν και να πουν ότι, συγγνώμη για την αναστάτωση, αλλά όχι, είναι ανθρωπίνως αδύνατο να τα έχεις όλα. Τουλάχιστον όχι ταυτόχρονα, όπως απαιτεί η εκπλήρωση του υπερ-στόχου της απόλυτης επιτυχίας.
Multiple choice
Το δίλημμα οικογένεια ή καριέρα έχει πάψει βέβαια να υφίσταται με τη μορφή που είχε παλαιότερα, δεδομένου ότι σήμερα «όχι καριέρα» (ή δουλειά εν πάση περιπτώσει) σημαίνει και «όχι οικογένεια», εκτός αν σκοπεύεις να παράγεις τέκνα που τρέφονται με αέρα κοπανιστό. Όμως για τις περισσότερες εργαζόμενες γυναίκες, καριερίστες ή όχι, το παλαντζάρισμα μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής εξελίσσεται συχνά σε ζογκλερικό, από αυτά που καμιά φορά τα πιάτα πέφτουν κάτω και σπάνε με θόρυβο.
Μόνο πολύ πρόσφατα άρχισαν να βλέπουν το φως απόψεις γυναικών που διαλύουν την ακραία μετα-φεμινιστική φούσκα που μας θέλει να θριαμβεύουμε δυνητικά σε όλα. Στο The Atlantic αλλά και στο The Huffington Post τα νέα έκαναν μεγάλους τίτλους και συνοδεύτηκαν από αμέτρητα σχόλια, πολλά εκ των οποίων δήλωναν ανησυχία για το τι σόι μήνυμα είναι αυτό για τις επόμενες γενιές γυναικών. Με τι καρδιά θα σκοτωθούν να βγάλουν ένα μεταπτυχιακό αν ο επαγγελματικός θρίαμβος σημαίνει ότι τα μελλοντικά παιδιά τους θα κάνουν ψυχανάλυση από τα 6 ή πώς θα αποφασίσουν να κάνουν οικογένεια αν είναι να επιστρέψουν κοινωνικά στην εποχή του Mad Men -αλλά χωρίς τα ωραία ρούχα που θα ήταν μια παρηγοριά;
Ασφαλώς οι συντάκτριες δεν εννοούσαν τίποτε από τα δύο, απλά διατύπωσαν φωναχτά αυτό που κατά βάθος όλες υποψιαζόμαστε. Ότι δεν μπορείς να τα έχεις όλα την κάθε δεδομένη στιγμή της ζωής σου και αν είναι να σκεφτούμε για τα μηνύματα που περνάμε στις γυναίκες που έπονται, ας συμφωνήσουμε τουλάχιστον ότι, όποια και να είναι αυτά, οφείλουν να είναι στοιχειωδώς ρεαλιστικά.
Τα πάντα όλα
Ας πούμε λοιπόν ότι δεν πρόκειται και για την αποκάλυψη του αιώνα. Πόσες φορές έχουμε πει ή έχουμε ακούσει τη φράση «έδωσα το 100% του εαυτού μου» σε δουλειά ή σύζυγο/παιδιά και αποφύγαμε να κάνουμε το λογικό συνειρμό ότι το κομμάτι που δεν έλαβε το συντριπτικό ποσοστό του εαυτού θα έπρεπε να βολευτεί με ό,τι περίσσεψε, δηλαδή ένα μηδενικό σαν κουλούρι Θεσσαλονίκης; Φυσικά αυτά που δεν παραδεχόμαστε δεν παύουν να ισχύουν αλλά, πάλι, όσο αφοσιωμένος -ή μονοδρομημένος- κι αν είναι κάποιος, το 100% δεν το δίνει πουθενά μονοκοπανιά αλλιώς θα πρέπει να περιφέρεται στην κοινωνία άδειος σαν πλαστικό μπουκάλι.
Το ζήτημα λοιπόν παίζεται σε ποσοστά, που στην πραγματική ζωή σημαίνει προτεραιότητες τις οποίες παρεμπιπτόντως όλοι βάζουμε, άσχετα αν συμφιλιωνόμαστε ποτέ με το συμβιβασμό.
Έχω φίλες κανονικές εργαζόμενες, όχι υπερ-διευθύντριες της Τζάιαντ, που κάνουν ό,τι μπορούν στη δουλειά και γυρίζουν σπίτι εξουθενωμένες, με τα νεύρα επιεικώς σμπαράλια από τις περικοπές/τα διπλάσια καθήκοντα/το φόβο ότι αύριο ίσως χρειαστεί να πλέκουν καλάθια και να τα πουλάνε στη Βομβάη/τα είκοσι λεπτά που χάθηκαν για πάντα στο ίδιο φανάρι. Οι ίδιες θα αρχίσουν να τσεκάρουν το διάβασμα των παιδιών τους πριν προλάβουν καν να βγάλουν το δεύτερο παπούτσι και ΙΣΩΣ να μην έχουν πολύ ρομαντική διάθεση βλέποντας ημιλιπόθυμες τηλεόραση με τον καλό τους.
Καμία από αυτές δεν τα έχει όλα αλλά σχεδόν όλες τους πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται σε δική τους, προσωπική αποτυχία ή έστω άτυχες επιλογές -να ‘ναι καλά ο μύθος της γυναίκας που το πρωί τα σπάει στο εταιρικό meeting και το απόγευμα επιστρέφει σε μια οικογένεια όπου όλα τα μέλη παράγουν τόσες ενδορφίνες που θα έκαναν ακόμα και τη Lily Allen να χαμογελάσει. Προσωπικά, στο peak της καριέρας μου, όταν έκανα δύο δουλειές και είχα ένα μωρό στο σπίτι που ποσώς το ενδιέφερε αν τις προηγούμενες δέκα ώρες είχα «καεί» για δύο μήνες, δεν με εγκατέλειπε ποτέ η αίσθηση ότι ήμουν loser με περικεφαλαία. Διότι και από τη δουλειά έφευγα νωρίτερα από τους άλλους και το μωρό το έσερνα από δωμάτιο σε δωμάτιο γιατί δενόταν στο πόδι μου σαν κοάλα από φόβο μάλλον ότι θα ξαναφύγω για μια εργάσιμη μέρα η οποία, δεδομένου ότι δεν ήξερε να αποκωδικοποιήσει την εφεύρεση που λέγεται ρολόι, του φαινόταν σαν μια αιωνιότητα. Αν ο στόχος ήταν να είμαι εξίσου καλή επαγγελματίας και μάνα, για να τον εντοπίσω χρειαζόμουν το τηλεσκόπιο του Δημόκριτου.
Σε ανώτερα κλιμάκια, δεν νομίζω ότι θα ξεχάσω ποτέ το διάλογο που είχε η πιο πετυχημένη επαγγελματίας που ξέρω με το 13χρονο παιδί της στο τηλέφωνο, όταν του έλεγε ουρλιάζοντας ότι μεθαύριο που θα το έβλεπε (χωρίς να φύγει κανένας από τους δύο τους από την Αθήνα, μην ξεχνιόμαστε) θα του τα έψελνε για το 12άρι που έφερε στα μαθηματικά και κρίμα τα ιδιαίτερα που του πλήρωνε από τότε που ήταν στη Β΄ Δημοτικού. Ή τη μέρα που μια φίλη και συνάδελφος η οποία προήχθη σε διευθύντρια μάζεψε τους μέχρι τότε φίλους και συναδέλφους της και μας ανακοίνωσε με συγκατάβαση ότι δεν μπορεί πια να είναι φίλη μας γιατί πήρε προαγωγή και δεν θα μπορούσε να ασκήσει τα καθήκοντά της σωστά αν είχαμε προσωπικές σχέσεις. Πρόκειται για άψογες επαγγελματίες αλλά με συναισθηματικές δεξιότητες αυτιστικής αμοιβάδας, πράγμα που σημαίνει ότι και πέρα από τόσο γραφικά παραδείγματα, ακόμα κι αν εκ πρώτης όψεως τα πράγματα δείχνουν διαφορετικά, σχεδόν κανείς δεν μπορεί να τα έχει όλα.
Αυτές που τα έχουν όλα
Όχι ότι υπάρχει σωστή απάντηση -εδώ καλά-καλά δεν υπάρχει σαφής ερώτηση- στο πώς στο καλό συνδυάζονται τα ασυνδύαστα ή συγκεκριμένη, αλάνθαστη μέθοδος ώστε να είσαι σίγουρη ότι όποιο όνειρο αποφασίσεις να κυνηγήσεις πρώτο είναι και το σωστό. Και -κυρίως- ότι δεν θα το μετανιώσεις. Ακόμα κι αν ξέρεις μέσα σου ότι είναι αδύνατο να επενδύσεις εξίσου στην προσωπική και την επαγγελματική ζωή, το προμόσιον της τελειότητας έχει τη δύναμη να σε κάνει ώρες-ώρες να νιώθεις σαν χρησιμοποιημένο χαρτομάντιλο.
Οι business women που αποφάσισαν να βάλουν τα πράγματα στη θέση τους στα αμερικανικά μίντια συμφωνούν ότι για να μπορεί μια γυναίκα σήμερα να τα έχει όλα πρέπει να έχει τρία χαρακτηριστικά. Πρώτον, να είναι ευκατάστατη, υποθέτω για να πληρώνει ένα μικρό λόχο που θα της κάνει τη λάτζα της καθημερινότητας ώστε να μπορεί, π.χ., να περάσει ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια χωρίς να σιδερώνει ταυτόχρονα τραπεζομάντιλα. Δεύτερον, να είναι αυτοαπασχολούμενη, δηλαδή να μην ορίζει το χρόνο της ένας προϊστάμενος που θεωρεί τέλεια ιδέα να αρχίζει ένα μίτινγκ στις έξι το απόγευμα. Του Σαββάτου. Τρίτον, να έχει υπερφυσικές δυνάμεις. Αυτό το τελευταίο είναι μάλλον μια σαρκαστική απάντηση σ’ εκείνους που θεωρούν ότι όλα γίνονται φτάνει να υπάρχουν ικανότητες σωστής διαχείρισης χρόνου. Πράγμα που κατά τη γνώμη μου ισχύει μόνο αν στις ικανότητες αυτές περιλαμβάνεται εκείνη που μπορείς να σταματάς το χρόνο για τους άλλους όταν χρειάζεται να είσαι σε δύο μέρη ταυτόχρονα ή απλώς να πάρεις έναν υπνάκο.
Μέχρι να παραδεχτούμε το αυτονόητο, θα υπερασπιζόμαστε έκαστη την επιλογή της με το γνωστό φαρμάκι εναντίον όποιας δεν συμφωνεί. Αν έχουμε δώσει βάρος στην οικογένεια, θα έχουμε μια δηλητηριώδη σοφία για τη σούπερ πετυχημένη εξέκιουτιβ που δεν έκανε παιδιά και είναι κρυφά δυστυχισμένη. Αν έχουμε αφιερωθεί στη δουλειά, θα λυπόμαστε ειλικρινά εκείνη που έμεινε σπίτι και άρχισε να φτιάχνει κοσμήματα από καπάκια αναψυκτικών προκειμένου να μη σαλτάρει από την απραξία. Όσες κινούμαστε στην γκρίζα περιοχή ενδιάμεσα, θα έχουμε τη σκληρότερη κριτική για τον εαυτό μας, για τη μέτρια απόδοσή μας σε όλα.
Ίσως μια διέξοδος είναι να αντιληφθούμε ότι, εχμ, στην πραγματικότητα κανείς δεν μας υποσχέθηκε ότι θα τα έχουμε όλα ή ότι δεν θα προκύψουν θυσίες. Στην πραγματικότητα, αν εξαιρέσεις μίντια και Χόλιγουντ, όλοι με τον τρόπο τους μας είπαν ότι η ζωή μας είναι οι επιλογές μας -κι αν επιλέγουμε να φωτιστούμε από τα δύο πρώτα, δεν διαφέρουμε πολύ από την ξανθιά στο ανέκδοτο που βλέπει κάτω μια μπανανόφλουδα και εκνευρίζεται επειδή πάλι πρέπει να πέσει.
Και όσο θα προσπαθούμε να σπάσουμε τη σαπουνόφουσκά μας, ίσως δεν θα ήταν κακή ιδέα να εξετάσουμε το ενδεχόμενο ότι ο ορισμός της επιτυχίας δεν είναι φορολογικός συντελεστής ούτε δείκτης μάζας σώματος για να είναι για όλους μας το ίδιο. Το succee της γνωστής μου η οποία από τη στιγμή που γέννησε επινόησε δέκα διαφορετικές εθελοντικές και μη ασχολίες όπου διαπρέπει ως επαγγελματίας αλλά νιώθει δηλωμένα εξουθενωμένη από τη μητρότητα, που παρεμπιπτόντως καταλαμβάνει το 1/35 του χρόνου της, δεν θα το ήθελα.
Ε, η ίδια φαντάζομαι θα σκεφτόταν κάτι αντίστοιχο για μένα αν μπορούσε να ρίξει μια ματιά στον τραπεζικό μου λογαριασμό. Κατά κάποιο μυστήριο τρόπο, όμως, είμαστε και οι δύο αρκετά χαρούμενες ζώντας όσο μπορεί καθεμία τον απόλυτο εφιάλτη της άλλης.
AΛΙΝΑ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ
woman.in.gr
LIVE: Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός
LIVE: Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός. Παρακολουθήστε live στις 15:00 την εξέλιξη της αναμέτρησης Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός για τον 4ο τελικό της Α1 μπάσκετ γυναικών.
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442