γενοκτονία

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε σήμερα τις επικριτικές δηλώσεις κατά ξένων ηγετών και της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Γενοκτονία των Αρμενίων. «Οι τελευταίες χώρες που μπορούν να μιλάνε για γενοκτονία είναι η Γερμανία, η Ρωσία και η Γαλλία» είπε ο Ερντογάν καλώντας τούς ηγέτες των χωρών αυτών «να καθαρίσουν τους λεκέδες της δικής τους ιστορίας».

Με επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο Θυμάτων της Αρμενικής Γενοκτονίας στην Ν.Σμύρνη και στη συνέχεια συγκέντρωση στην πλατεία Συντάγματος και πορεία διαμαρτυρίας προς την τουρκική πρεσβεία, ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης της 100ής επετείου από την Γενοκτονία των Αρμενίων. Εκδηλώσεις και πορεία έγινε και στη Θεσσαλονίκη.

Είναι το «Μεντς Γέγκερν», η «Μεγάλη Καταστροφή» του αρμενικού λαού. Χαρακτηρίστηκε η πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα, πρελούδιο των σφαγών που ακολούθησαν στη Μικρά Ασία και πρόδρομος του Ολοκαυτώματος των Εβραίων. Η επέτειος των 100 ετών από την Γενοκτονία των Αρμενίων δίνει την ευκαιρία συλλογισμού γύρω από τα μεγάλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τους μηχανισμούς που τα δημιουργούν. Το in.gr συμβάλλει στη διατήρηση της μνήμης παρουσιάζοντας τα ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης και απόψεις γύρω από τη Γενοκτονία...

Η δήλωση του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι οι μαζικές δολοφονίες των Αρμενίων από τους οθωμανούς το 1915 αποτελούν Γενοκτονία προκάλεσε την οργή της τουρκικής κυβέρνησης, η οποία απάντησε σκληρά, αλλά και δηκτικά: «Λαμβάνοντας υπόψη τις μαζικές δολοφονίες και εξορίες της Ρωσίας σε Καύκασο και Ανατολική Ευρώπη, θεωρούμε ότι εκείνη γνωρίζει καλύτερα τι είναι γενοκτονία και ποιες είναι οι νομικές της επεκτάσεις». 

Στην οδυνηρή επέτειο των 100 χρόνων από την εξόντωση 1,5 εκατομμυρίου ανθρώπων, οι Αρμένιοι σε κάθε γωνιά του κόσμου τιμούν τη μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας του 1915 -μία τραγωδία στην καρδιά της αρμενικής ταυτότητας που η Τουρκία αρνείται έως σήμερα να αναγνωρίσει. Επίκεντρο των εκδηλώσεων μνήμης το Γερεβάν παρουσία των Φρανσουά Ολάντ και Βλαντιμίρ Πούτιν. Στιγμιότυπα από τις εκδηλώσεις και τελετές μνήμης ανά τον κόσμο.

Ο Σετράκ Αμπασιάν ανήκει στη νέα γενιά των Αρμενίων που ζουν στην Ελλάδα. Η οικογένειά του κατάγεται από τα Άδανα της Κιλικίας. Ο προπάππους του σκοτώθηκε από Τούρκους στη σφαγή των Αδάνων το 1909. Η οικογένειά του έφτασε Κωνσταντινούπολη και λίγο πριν τα γεγονότα του 1915 πέρασε τα σύνορα της Ελλάδας. «Δεν υπάρχει οικογένεια που έχει γλιτώσει από τις σφαγές και δεν έχει να διηγηθεί φρικιαστικές ιστορίες για τα παθήματα και των αφανισμό μελών της» λέει στο in.gr.

Με επίκεντρο το Γερεβάν και εκδηλώσεις από τους Αρμενίους της Διασποράς σε κάθε μέρος της υφηλίου κορυφώνονται οι τελετές μνήμης για την επέτειο της Γενοκτονίας των Αρμενίων, ενώ οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν «ανεβάσει ταχύτητα» γύρω από την αναγνώριση του εγκλήματος. Την ίδια ώρα, η Τουρκία προτιμά να επικεντρωθεί στην επέτειο για τη Μάχη της Καλλίπολης. Επιμένει ο Ερντογάν πως «οι πρόγονοι της Τουρκίας δεν διέπραξαν διωγμούς» και λέει ότι οι αριθμοί των θυμάτων «είναι αβάσιμοι».

Η σφαγή των Αρμενίων πριν από 100 χρόνια υπήρξε γενοκτονία, το κλασικό παράδειγμα εθνοκάθαρσης, μαζικής καταστροφής και απέλασης, δήλωσε ο πρόεδρος της Γερμανίας Γιοακίμ Γκάουκ. O Γκάουκ παρέστη στην επιμνημόσυνη δέηση -σε καθεδρικό του Βερολίνου- με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την Γενοκτονία.

Παρά τα 100 χρόνια που έχουν περάσει, η Γενοκτονία των Αρμενίων εξακολουθεί να περιβάλλεται από μία... σιωπή. Η σιωπή αυτή δεν αφορά μονάχα τη μη αναγνώρισή της ως Γενοκτονία από την Τουρκία –ή και από πολλές ακόμα χώρες-, αλλά εκτείνεται και στον χώρο του κινηματογράφου. Κάποιες ταινίες, πάντως, μιλούν -ή προσπαθούν να μιλήσουν- για την ανείπωτη τραγωδία.

Στην πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα, πάνω από ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι, δηλαδή το 80% του πληθυσμού της Δυτικής Αρμενίας, χάθηκε. Εκατό χρόνια μετά την Γενοκτονία των Αρμενίων, οι μνήμες παραμένουν ζωντανές. Ο πρόεδρος της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής Ελλάδος, Αγκόπ Οβακιμιάν, μιλά στο in.gr για τα τουρκικά στόματα «που ξεχειλίσαν και πάλι από απειλές και μίσος», για το μέλλον των Αρμενίων και για τη θέση της αρμενικής κοινότητας στην Ελλάδα.

Την έντονη αγανάκτησή της απέναντι στη Βιέννη εξέφρασε η Άγκυρα μετά το ψήφισμα του αυστριακού Κοινοβουλίου για αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων: Ο τούρκος πρέσβης ανακλήθηκε, και το τουρκικό ΥΠΕΞ μίλησε για «προκατάληψη» και προειδοποίησε πως οι διμερείς σχέσεις θα υποστούν «μόνιμη ζημιά». «Κανείς δεν έχει δικαίωμα να κάνει μαθήματα» είπε η Άγκυρα.

Όταν μια ομάδα νεαρών Αρμενίων, η Αρμενική Επαναστατική Ένωση, κατάφεραν να δολοφονήσουν του πρωταίτιους της Αρμενικής Γενοκτονίας, παίρνοντας εκδίκηση για τα δεινά ενός ολόκληρου λαού

Η τρίτη φάση του σχεδίου της Γενοκτονίας ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1915 και διήρκεσε μέχρι τα τέλη του 1916. Πρόβλεπε τη σύλληψη όλων των γυναικόπαιδων και των ηλικιωμένων και την μαζική απέλαση τους εκτός των συνόρων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Εξακολουθεί ο Λευκός Οίκος να αποφεύγει να χαρακτηρίσει γενοκτονία τη σφαγή των Αρμενίων, εν μέσω της διπλωματικής διελκυστίνδας που έχει πυροδοτήσει η 100ή επέτειος από τις φρικαλεότητες του 1915. Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δεν έκαναν αναφορά στον όρο γενοκτονία σε συνάντηση με εκπροσώπους της αρμενικής κοινότητας, ενώ και ο Μπαράκ Ομπάμα θα χρησιμοποιήσει και πάλι στο μήνυμά του το αρμενικό «Meds Yeghern». Ούτε θέλει, ούτε και θα περίμενε, ότι ο Ομπάμα θα μιλήσει για γενοκτονία, λέει ο Ερντογάν...

Την τριετία 1915-18 εξοντώθηκαν από τις οθωμανικές αρχές περίπου ενάμιση εκατομμύριο άντρες, γυναίκες και παιδιά. Η Γενοκτονία των Αρμενίων, που ως ημέρα έναρξης της θεωρείται η 24η Απριλίου του 1915, προλείανε με θλιβερό τρόπο το έδαφος για μία άλλη γενοκτονία, το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά. Φέτος συμπληρώνεται ένας αιώνας από την έναρξη της Αρμενικής Γενοκτονίας, ένας αιώνας χωρίς διακαίωση για τα θύματα.

Αρνούμενη να αναγνωρίζει τη Γενοκτονία, η τουρκική κυβέρνηση ανέφερε πως «συμμερίζεται τον πόνο» για τα εγκλήματα σε βάρος των Αρμενίων προς το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο τούρκος πρωθυπουργός είπε πως με αφορμή τη φετινή επέτειο θα γίνει για πρώτη φορά τελετή στη μνήμη των θυμάτων, όμως χαρακτήρισε «ηθικά και νομικά προβληματικό να υποβαθμίζονται όλα σε μία λέξη».

Η γερμανική κυβέρνηση υπαναχώρησε τη Δευτέρα από τη σταθερή μέχρι τώρα άρνησή της να χρησιμοποιήσει τον όρο «γενοκτονία» για να περιγράψει τη σφαγή έως και 1,5 εκατομμυρίων Αρμενίων από τους Οθωμανούς Τούρκους πριν από εκατό χρόνια, υποκύπτοντας στις πιέσεις βουλευτών.

Τη μνήμη των νεκρών τους τίμησαν την Κυριακή οι Αρμένιοι της Αθήνας με εκδήλωση στον αγώνα για ιστορική δικαίωση της γενοκτονίας που υπέστησαν από τους Νεότουρκους πριν από 100 χρόνια μαζί με άλλους χριστιανικούς λαούς.

Σε αλλαγή της ημερομηνίας των εκδηλώσεων για την μάχη της Καλλίπολης προχώρησε η Τουρκία, σε μία κίνηση που πολλοί εκτιμούν ότι έγινε επίτηδες, προκειμένου να συμπέσει η ημέρα μνήμης με τις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την Γενοκτονία των Αρμενίων. Οι Αρμένιοι καταγγέλλουν «ανήθικο πολιτικό ελιγμό», αλλά πολλοί εκτιμούν ότι η τακτική αυτή ενδέχεται να γυρίσει μπούμερανγκ στην Τουρκία.

Με δικό της ψήφισμα που εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία απάντησε η τουρκική Εθνοσυνέλευση στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα η τουρκική Εθνοσυνέλευση χαρακτηρίζει το ευρωπαϊκό ψήφισμα ατυχές και αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδειξε για μία ακόμη φορά μονόπλευρη και επιλεκτική στάση».

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ψήφισμα που υιοθέτησε, κάλεσε την Αρμενία και την Τουρκία να χρησιμοποιήσουν την 100ή επέτειο από τη γενοκτονία των Αρμενίων ως βάση για να προχωρήσουν σε εξομάλυνση των σχέσεών τους, με το άνοιγμα των συνόρων και την οικονομική ολοκλήρωση. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν την ανάγκη να αναγνωρίσει η Τουρκία τη γενοκτονία των Αρμενίων, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για μία «ειλικρινή συμφιλίωση».

Κυβερνοεπίθεση Τούρκων χάκερ στον δικτυακό τόπο της Αγίας Έδρας ήλθε ως αντίποινα για την αναγνώριση επί της ουσίας της γενοκτονίας των Αρμενίων από τον Πάπα Φραγκίσκο. Χάκερ χτύπησαν επανειλημμένα τον ιστότοπο του Βατικανού την νύχτα της Δευτέρας θέτοντάς τον εκτός λειτουργίας έως το πρωί της Τρίτης.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καταδίκασε σήμερα, Τρίτη, τις δηλώσεις που έκανε ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος αναφερόμενος στη σφαγή των Αρμενίων που διέπραξε το 1915 η Οθωμανική Αυτοκρατορία, χρησιμοποίησε τον όρο «γενοκτονία». Ο Ερντογάν, αναφερόμενος στις δηλώσεις, δεν δίστασε να κάνει λόγο για «παραληρήματα», ενώ κάλεσε τον Πάπα να μην κάνει ξανά το ίδιο λάθος.

Διπλωματική ρήξη επέφερε η πρώτη δημόσια αναφορά προκαθημένου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην γενοκτονία των Αρμενίων. Η Άγκυρα ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Βατικανό, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβουσογλου να τονίζει ότι «η δήλωση του Πάπα, που είναι μακράν της νομικής και ιστορικής πραγματικότητας, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή». Ο Πάπας Φραγκίσκος χαρακτήρισε -έστω και μέσω επίκλησης διακήρυξης του προκατόχου του- τις μαζικές σφαγές των Αρμενίων ως «την πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα».

O πάπας Φραγκίσκος χρησιμοποίησε από τη βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη τον όρο «γενοκτονία» αναφερόμενος στη σφαγή των Αρμενίων πριν από 100 χρόνια, μια δήλωση που απειλεί να προκαλέσει ρήγμα στις διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία.