Πέθανε ο Σερ Νίκολας Γκρίμσοου, ο πρωτοπόρος high-tech αρχιτέκτονας και οραματιστής που άλλαξε τον κόσμο

Ο Σερ Νίκολας Γκρίμσοου, ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες των καιρών μας και θρύλος της high-tech αρχιτεκτονικής, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 85 ετών.

Από τις σιδηροδρομικές γραμμές του Λονδίνου έως το εντυπωσιακό οικοσύστημα της Κορνουάλης, ο Γκρίμσοου κατάφερε να συνδυάσει την υψηλή μηχανική με το ανθρώπινο όραμα, δημιουργώντας κατασκευές που άλλαξαν για πάντα τον αστικό ιστό.

Προωτοπόρος που έβαλε την υπογραφή του σε μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα κτίρια της Βρετανίας και όχι μόνο, ο Σερ Νίκολας Γκρίμσοου και τα εξωσκελετικά, μηχανικά του σχέδια, φτιαγμένα από χάλυβα και γυαλί, έφερε στην αρχιτεκτονική ένα φιλόδοξο όραμα παντρεύοντας τέχνη με τεχνολογία. Ο Γκρίμσοου θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους οραματιστές της τέχνης του, δικαίως.

Ο Σερ Νίκολας Γκρίμσοου, απεβίωσε στις 4 Σεπτεμβρίου σε ηλικία 85 ετών. Ο θάνατός του σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής για την αρχιτεκτονική, καθώς υπήρξε πρωτεργάτης του high-tech κινήματος.

Η καριέρα του ξεκίνησε το 1965, όταν ίδρυσε την εταιρεία Farrell/Grimshaw μαζί με τον Τέρι Φάρελ. Έπειτα, το 1980, ίδρυσε τη δική του εταιρεία, τη Nicholas Grimshaw & Partners, με την οποία θα υλοποιούσε τα πιο φιλόδοξα έργα του.

Η αρχιτεκτονική του φιλοσοφία βασιζόταν στη ριζοσπαστική χρήση των υλικών, όπου το σίδερο και το γυαλί δεν ήταν πλέον κρυμμένα, αλλά αναδείχθηκαν σε πρωταγωνιστές του σχεδιασμού.

Τα κτίριά του, τα οποία ο ίδιος αποκαλούσε εξωσκελετικά, χαρακτηρίζονταν από ακρίβεια και μηχανική τελειότητα. Ο Γκρίμσοου έβλεπε τα κτίρια ως «μηχανές κατοίκησης», όπου η δομή και η λειτουργία ήταν πλήρως εκτεθειμένες, δημιουργώντας χώρους που ήταν ταυτόχρονα υψηλής τεχνολογίας και απίστευτα λειτουργικοί.

Ανάμεσα στα πιο αναγνωρίσιμα έργα του συγκαταλέγεται το International Terminal στο Waterloo στο Λονδίνο, που ολοκληρώθηκε το 1993 για να υποδεχτεί τα τρένα του Eurostar.

Η εντυπωσιακή κυρτή γυάλινη οροφή του, που ακολουθούσε την καμπύλη των σιδηροδρομικών γραμμών, θεωρήθηκε αριστούργημα μηχανικής και αναδείχθηκε σε ένα από τα πιο εμβληματικά σύμβολα της βρετανικής αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα.

Ωστόσο, το πιο διάσημο έργο του παραμένει το Eden Project στην Κορνουάλη, ένα συγκρότημα βιοσφαιρών που στεγάζουν χιλιάδες είδη φυτών από όλο τον κόσμο, δημιουργώντας ένα μοναδικό οικοσύστημα.

Οι γιγάντιοι  θόλοι, που αποτελούνται από εκατοντάδες εξαγωνικά και πενταγωνικά πάνελ, φιλοξενούν κλίματα από τροπικά δάση μέχρι μεσογειακές περιοχές, λειτουργώντας ως ένα σύμβολο της ανθρώπινης εφευρετικότητας και της περιβαλλοντικής αναγέννησης.

Το πλούσιο έργο του περιλαμβάνει, επίσης, το σούπερ μάρκετ Sainsbury’s στο Κάμντεν (1988), ένα πρωτοποριακό δείγμα του είδους του, το Βρετανικό Περίπτερο στην Έκθεση της Σεβίλλης (1992), μια τεχνολογικά προηγμένη κατασκευή που αποτέλεσε πόλο έλξης, το τυπογραφείο των Financial Times, το εργοστάσιο της IGUS στην Κολωνία της Γερμανίας και το Εθνικό Διαστημικό Κέντρο στο Λέστερ.

Για το σύνολο της συνεισφοράς του, ο Σερ Νίκολας Γκρίμσοου τιμήθηκε το 2002 με τον τίτλο του ιππότη και το 2019 με το Χρυσό Μετάλλιο του Βασιλικού Ινστιτούτου Βρετανών Αρχιτεκτόνων (RIBA), την υψηλότερη τιμητική διάκριση στον τομέα.

Ο Μουγιούα Όκι, πρόεδρος του RIBA, δήλωσε για τον θάνατό του: «Ήταν ένας από τους σπουδαίους αρχιτέκτονες της γενιάς του, γνωστός για τα διακριτά και όμορφα σχεδιασμένα κτίριά του».

Παρά τη διεθνή του φήμη, ο Γκρίμσοου περιγράφεται από τους συνεργάτες του ως ένας ταπεινός και ευχάριστος άνθρωπος, του οποίου η κληρονομιά θα συνεχίσει να εμπνέει αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες για πολλά χρόνια.

Ο Σερ Νίκολας Γκρίμσοου ήταν σπουδαίος, όχι γιατί σχεδίαζε εντυπωσιακά κτίρια ή κατασκευές αλλά γιατί δημιουργούσε οράματα που γεφύρωναν το χάσμα μεταξύ της τέχνης και της μηχανικής, της τεχνολογίας και της φύσης.

Η κληρονομιά του, ένα ατέρμονο ταξίδι προς την καινοτομία, είναι κατασκευές που λειτουργούν ως ζωντανά μνημεία της ιδιοφυΐας του και ως απόδειξη ότι η αρχιτεκτονική μπορεί να δώσει ψυχή σε άψυχα υλικά και να στεγάσει μνήμες και στιγμές.

Όχι ακόμη ένας starchitect επιβλητικών κατασκευών, αλλά ένας οραματιστής που έβλεπε την τεχνολογία ως εργαλείο για την βελτίωση της ανθρώπινης ζωής ο Γκρίμσοου, σε μια από τις τελευταίες του δηλώσεις, αποκάλυψε το βάθος της φιλοσοφίας του:

«Η ζωή μου, ήταν πάντα αφιερωμένη στον πειραματισμό και στις ιδέες, ειδικά γύρω από τη βιωσιμότητα. Πάντα ένιωθα ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία της εποχής μας για τη βελτίωση της ανθρωπότητας».

Η προσήλωσή του στη βιωσιμότητα και τη μακροζωία των έργων του αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στην ιστορία του εργοστασίου Herman Miller. Ο Γκρίμσοου σχεδίασε το κτίριο τη δεκαετία του 1970, αλλά επέστρεψε το 2019 για να επιβλέψει την ανακαίνισή του, μια κίνηση που υπογραμμίζει την πεποίθησή του ότι τα κτίρια πρέπει να είναι ανθεκτικά και να προσαρμόζονται στον χρόνο, αντί να κατεδαφίζονται.

Το απόλυτο επιστέγασμα της ανθρωπιστικής του σκέψης ήρθε μετά την αποχώρησή του από το γραφείο.

Το 2022 ίδρυσε το Ίδρυμα Γκρίμσοου, το οποίο είχε έναν και μόνο στόχο: την υποστήριξη νέων από υποεκπροσωπούμενα κοινωνικά στρώματα.

Έως σήμερα, το ίδρυμα έχει βοηθήσει περισσότερους από 500 νέους να αναπτύξουν πρακτικές δεξιότητες, με απώτερο σκοπό να αντιληφθούν ότι μια δημιουργική καριέρα δεν είναι απλώς ένα όνειρο, αλλά μια πραγματική προοπτική για τη ζωή τους.

View this post on Instagram

A post shared by Grimshaw Foundation (@grimshaw.foundation)