«Επανάσταση των δέντρων» στην Κένυα με… «σκιές»

Παρά τις σφοδρές βροχοπτώσεις και τις καταστροφικές πλημμύρες των τελευταίων ημερών, η Κένυα -όπως και άλλες χώρες στο Κέρας της Αφρικής- βιώνει τη χειρότερη ξηρασία εδώ και τέσσερις δεκαετίες.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής τα τελευταία 10 χρόνια έχουν οδηγήσει σε τεράστιες κοινωνικο-οικονομικές απώλειες, που εκτιμάται ότι κυμαίνονται μεταξύ 3 και 5% του ΑΕΠ.

Οι προβλέψεις είναι ακόμη χειρότερες.

Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι η οικονομική παραγωγή της Κένυας θα μπορούσε να μειωθεί κατά 7,25% έως το 2050, εάν η χώρα δεν καταφέρει να «θεωρακιστεί» απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Μεγάλες εκτάσεις των δασών της εν τω μεταξύ έχουν αποψιλωθεί, είτε για ξυλεία, είτε για δημιουργία γης για καλλιέργειες.

Το αποτέλεσμα είναι οι εθνικοί φυσικοί «πνεύμονες», που βοηθούν στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα, να έχουν δραματικά μειωθεί.

Μόλις το 8% των εδαφών της Κένυας καλύπτεται σήμερα από δέντρα.

Σε ένα φιλόδοξο ωστόσο σχέδιο, η κυβέρνηση του Ναϊρόμπι υπόσχεται να το αλλάξει.

Από τον περασμένο Δεκέμβριο ο πρόεδρος της χώρας, Γουίλιαμ Ρούτο, ανακοίνωσε τον στόχο να αυξηθεί η δενδροκάλυψη στο 30% των εδαφών μέχρι το 2030.

Προβλέπει την φύτευση και ανάπτυξη 5 δισεκατομμυρίων δέντρων την πρώτη πενταετία και άλλων 15 δισεκατομμυρίων τα επόμενα δέκα χρόνια.

Για να επιτευχθεί αυτό, κάθε Κενυάτης καλείται κατά μέσο όρο να φυτέψει τουλάχιστον 300 δέντρα μέσα σε μια δεκαετία.

Ως κίνητρο για φυσικά πρόσωπα, εταιρείες και οργανισμούς έχει ανακοινωθεί η έκδοση πιστοποιητικών Πράσινης Συμπεριφοράς, τρία χρόνια μετά την έναρξη της «Εθνικής Εκστρατείας Ανάπτυξης και Αποκατάστασης Δέντρων».

Έχει μάλιστα κυκλοφορήσει και ειδική εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, η Jaza Miti, για καταγραφή όσων δέντρων φυτεύονται στη χώρα.

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, γνωστής και ως «Mission15B#JazaMiti», προβλέπειται επίσης η δημιουργία ενός «Πράσινου Στρατού», με την ενεργή συμμετοχή μαθητών και νεολαίας στην δενδροκαλλιέργεια και στη διατήρηση του περιβάλλοντος.

Ως παράλληλο όφελος, αναφέρεται, θα είναι η ενίσχυση της απασχόλησης των νέων.

Από την εκστρατεία δενδροφύτευσης στην Κένυα (Πηγή: Προεδρικό Γραφείο Κένυας, president.go.ke)

Δενδροφύτευση μετά… αργίας

Σε αυτό το φόντο, η κυβέρνηση της Κένυας ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά στις αρχές Νοεμβρίου την κήρυξη της 13ης του μηνός ως Εθνική Ημέρα Δενδροφύτευσης και, συνεπώς, αργία.

Μοιράστηκαν δενδρύλλια στους πολίτες προς φύτευση.

Κάποια ήταν από δωρεές ιδιωτών και ιδρυμάτων.

Στη διάθεση του κοινού, ανακοινώθηκε, θα ήταν με μικρή χρέωση και μικρά δέντρα προς μεταφύτευση από επιλεγμένα φυτώρια.

Πλήθος κόσμου συμμετείχε στη διαδικασία, που κάλυψαν εκτενώς τα εγχώρια ΜΜΕ.

Στην εκστρατεία συμμετείχε και ο πρόεδρος της χώρας, ντυμένος στα χακί.

Λίγο έλειψε να φάει τα μούτρα του ενώ φύτευε ένα δενδρύλλιο, με τις τηλεοπτικές κάμερες να καταγράφουν κάθε φτυαριά και βήμα.

Λίγες ημέρες αργότερα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υποστήριξε περιχαρής ότι σε όλη τη χώρα φυτεύτηκαν πάνω από 150 εκατομμύρια δέντρα μέσα σε μόλις μια ημέρα.

Παραδέχτηκε ωστόσο ότι δεν ξεπέρασαν τα 10 εκατομμύρια οι καταγραφές τεκμηρίωσης στην σχετική εφαρμογή «Jaza Miti», που μεταξύ άλλων δίνει οδηγίες για την μετέπειτα φροντίδα των δέντρων από τους πολίτες.

Με την καταχώρηση αναλαμβάνουν άλλωστε και την ευθύνη για την καλλιέργειά τους.

Επόμενος στόχος της κυβέρνησης, ανακοινώθηκε, είναι να φυτευτούν άλλα 500 εκατομμύρια δενδρύλλια μέχρι το τέλος του έτους, κατά τη διάρκεια των σύντομων βροχοπτώσεων στη χώρα.

Δεν είναι όλοι πάντως ενθουσιασμένοι με την πρωτοβουλία της κυβέρνησης.

«Για πρώτη φορά από την εποχή του Αδάμ, στους Κενυάτες δεν άρεσε μια αργία που κήρυξε η κυβέρνηση», σχολιάζει σε άρθρο της η εφημερίδα The Standard.

«Αιφνιδίασε πολλούς εργοδότες, εργαζόμενους και επιχειρηματίες», αναφέρει.

Πολλοί «αναρωτήθηκαν πώς στο καλό αντέχουμε οικονομικά μια απρογραμμάτιστη αργία, εν μέσω οικονομικής κρίσης».

Χαρακτηρίζει, δε, ακόμη «πιο ειρωνικό και ανησυχητικό» το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της «πράσινης» εκστρατείας, «υπουργοί και άλλοι κορυφαίοι κρατικοί αξιωματούχοι χρησιμοποίησαν ελικόπτερα και πολυτελή οχήματα για να πάνε να φυτέψουν δέντρα, σε μια πεινασμένη χώρα».

«Πράσινες» business

Λίγες ημέρες μετά την κήρυξη της Εθνικής Ημέρας Δενδροφύτευσης, ο πρόεδρος της Κένυας φιγούραρε στη νέα λίστα του περιοδικού Time ως ένας από τους 100 ηγέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή στην παγκόσμια δράση για το κλίμα.

Στα ατού του προέδρου Ρούτο ήταν η φετινή εναρκτήρια Σύνοδος Κορυφής για το Κλίμα στην Αφρική, στο Ναϊρόμπι, για τη χρηματοδότηση πράσινων έργων στην ήπειρο, ύψους 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στο πλαίσιο των δικών της προσπαθειών, εν τω μεταξύ, η Κένυα έχει καταφέρει την τροφοδότηση του 80% του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας από πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Τώρα, με την εκστρατεία δενδροφύτευσης,  ανεβάζει κι άλλο τον «πήχη».

Όμως οργανώσεις και περιβαλλοντολόγοι κατηγορούν τον Γουίλιαμ Ρούτο για υποκρισία.

Μόλις τον περασμένο Ιούνιο, ακύρωσε την απαγόρευση της υλοτομίας στην Κένυα, που ίσχυε από το 2018, βοηθώντας μεταξύ άλλων στην αύξηση της δασικής κάλυψης κατά 3%.

Ο ίδιος επικαλέστηκε την ανάγκη δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

Κενυατικό δικαστήριο έβαλε «φρένο» στα σχέδιά του τον περασμένο μήνα.

Προ ημερών εν τω μεταξύ η κυβέρνησή του διέταξε την εκδίωξη κοινότητας ιθαγενών από το δάσος Μάου, όπου ζουν εδώ και πολλές γενιές.

Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατήγγειλαν την κίνηση ως παράνομη και την κυβέρνηση για «κυνήγι» κερδών από συμφωνίες για αντιστάθμιση άνθρακα.

Ο ίδιος ο πρόεδρος Ρούτο έχει διακηρύξει ότι αυτού του είδους οι πιστώσεις «θα είναι η επόμενη μεγάλη εξαγωγή» της χώρας του.

«Αυτό σημαίνει ότι πολλά χρήματα αλλάζουν χέρια», σχολίασε σε ανάρτηση στο Χ ο γεννημένος στην Κένυα Δρ. Τζον Ντζένγκα Καρουγκία, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ του Βερολίνου.

«Εφόσον η κυβέρνηση της Κένυας πληρώνεται από ρυπαντές, που αγοράζουν πιστωτικά μόρια άνθρακα», επεσήμανε, «θα πρέπει να εκταμιεύονται χρήματα στους Κενυάτες που φυτεύουν δέντρα, τα  ποτίζουν, τα περιφράσσουν, τα κλαδεύουν και τα φροντίζουν, δουλεύοντας για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για πλούσιες εταιρείες και χώρες σε όλο τον κόσμο».