Η ιστορία πίσω από την εξορία του Ρώσου σκηνοθέτη Ντμίτρι Κρίμοφ

Τον Οκτώβριο του 2020, ο Ρώσος σκηνοθέτης Ντμίτρι Κρίμοφ ανέβασε τη δική του εκδοχή του θεατρικού έργου «Η Μικρή μας Πόλη» του Βορειοαμερικανού συγγραφέα Θόρντον Γουάιλντερ με τίτλο «Όλοι είναι εδώ» για τη θεατρική Σχολή Μοντέρνας Υποκριτικής της Μόσχας. Εκείνη την εποχή, ο Κρίμοφ δεν ήξερε ότι η Ρωσία θα εισέβαλε στην Ουκρανία, ούτε ότι αφού υπέγραψε μια δημόσια επιστολή που επέκρινε τον πόλεμο, ένα προσωρινό επαγγελματικό ταξίδι στη Φιλαδέλφεια θα γινόταν μόνιμη εξορία. Ωστόσο, το «Everyone Is Here», ένα βίντεο του οποίου κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, εξακολουθεί να μοιάζει πολύ με αποχαιρετισμό.

Το «Everyone is here» ήταν υποψήφιο για πέντε βραβεία Golden Mask, αλλά μόλις ο Krymov έγινε persona non grata, δηλαδή ανεπιθύμητο πρόσωπο, το όνομά του εξαφανίστηκε από τις αφίσες.

Μια αναθεώρηση του κλασικού Wilder από το 1938, ξεκινά με μια πραγματική μαύρη γάτα που γλιστράει από μια πόρτα. Μετά από μερικές ονειρικές σκηνές, ένας άντρας με ένα πουλόβερ και αθλητικά παπούτσια, διακόπτει τη δράση, ισχυριζόμενος ότι είναι ο σκηνοθέτης. Ο Ντμίτρι Κρίμοφ, ή μάλλον το avatar του,που υποδύεται ο Aleksandr Ovchinnikov, ενημερώνει το κοινό ότι ανακατασκευάζει μια αμερικανική παραγωγή του «Our Town» που είδε στη Μόσχα όταν ήταν δεκαοκτώ ετών. Αναπολεί το παρελθόν του, συστήνει τους γονείς του που έχουν πεθάνει και απλώνει τις στάχτες ενός παλιού του φίλου, «παλεύοντας» με τρόπο κωμικό με το βάζο που βρίσκεται η στάχτη. Τελικά ο Άντον Τσέχοφ, τον οποίο υποδύονται δύο ηθοποιοί με καμπαρντίνα, επισκέπτεται την Σαχαλίν.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Krymov Lab NYC (@krymovlabnyc)

Απέναντι στο αναπόφευκτο της απώλειας

Ο εξηνταοκτάχρονος Κρίμοφ, ο οποίος συχνά διασκευάζει κλασσικά έργα, «εκμεταλλεύεται» την ψυχραιμία του Αμερικανού θεατρικού συγγραφέα απέναντι στο αναπόφευκτο της απώλειας, ξεθάβοντας το δικό του παρελθόν. Ο Κρίμοφ συχνά εισχωρεί με την αυτοβιογραφία του σε έργα σπουδαίων καλλιτεχνών – του Τολστόι, του Πούσκιν, του Τσέχοφ –. Στα έργα του η θλίψη «παντρεύετα» με τη κωμωδία. Οι καταξιωμένες παραγωγές του, κατακλύζονται από μαριονέτες – αντίκες και λαϊκή μουσική, θυμίζοντας τσίρκο τη νύχτα μέσα σε ένα άγριο σκοτάδι όπου όλοι οι ταξιδιώτες είναι φαντάσματα.

Το «Everyone is here» ήταν υποψήφιο για πέντε βραβεία Golden Mask, αλλά μόλις ο Krymov έγινε persona non grata, δηλαδή ανεπιθύμητο πρόσωπο, το όνομά του εξαφανίστηκε από τις αφίσες.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Krymov Lab NYC (@krymovlabnyc)

Ένα πρόγραμμα ψυχαγωγίας με δύο βασικούς πυλώνες

Ένα εκατομμύριο Ρώσοι έχουν μεταναστεύσει κατά τη διάρκεια του πολέμου, κατακλύζοντας τις γύρω χώρες, αλλά σε αντίθεση με ορισμένους από τους άλλους ανοιχτά «ανεπιθύμητους» για το Κρεμλίνο σκηνοθέτες, που κατέφυγαν στην Ευρώπη ή το Ισραήλ, ο Κρίμοφ έχει έρθει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτόν τον καιρό, ο σκηνοθέτης εγκαινιάζει ένα πρόγραμμα ψυχαγωγίας με δύο βασικούς πυλώνες, στο La Mama, στη Νέα Υόρκη, που ονομάζεται «Big Trip». Το Big Trip αποτελείται από δύο προγράμματα: Το πρώτο είναι το «Pushkin – Eugene Onegin, με τα δικά μας λόγια» και πρόκειται για μια αναπαράσταση ενός παλιού κομματιού του Krymov.

Το δεύτερο είναι το «Τρεις ιστορίες αγάπης κοντά στο σιδηρόδρομο», ένα κωμικοτραγικό έργο, στο οποίο διασκευάζει τρία κείμενα του Ευγένιου Ο’ Νιλ και του Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Η πρώτη του παραγωγή στη Νέα Υόρκη μετά την περιοδεία του εξπρεσιονιστικού «Opus No. 7», το 2013, «Big Trip» αντικατοπτρίζει την ιδέα δημιουργίας μιας νεοσύστατης θεατρικής ομάδας, το οποίο περιλαμβάνεται από νέους και νέες, κυρίως Αμερικανών καλλιτεχνών που ονομάζεται Krymov Lab NYC.

Χρειάζεται μόνο μια γρήγορη επαφή με το έργο του Krymov για να γίνει κάποιος θαυμαστής ή μαθητής του, γράφει χαρακτηριστικά η αρθρογράφος του «The New Yorker», Helen Shaw

Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Κρίμοφ συναντήθηκε με μια μικρή παρέα στο La Mama στην οδό Γκρέιτ Τζόουνς, σε ένα χώρο προβών με χαμηλοτάβανα δωμάτια με τσίγκινο ταβάνι, όπου οι πρωτοπόροι έκαναν πρόβες εδώ και μισό αιώνα.

Ο Κρίμοφ, Ντίμα για τους φίλους και τους θαυμαστές του, είναι ένας μεγαλόσωμος άντρας —όχι ψηλός, αλλά επιβλητικός— με κούρεμα αλα Prince Valiant, το οποίο ταιριάζει απόλυτα με ένα πρόσωπο που είναι ήρεμο και απαλό σαν φεγγάρι. Το σχήμα των γυαλιών του κάνουν τα φρύδια του να φαίνονται συνεχώς ανασηκωμένα.

Photo: krymovlabnyc / Instagram

Άποψη μικρού αγοριού

Χρειάζεται μόνο μια γρήγορη επαφή με το έργο του Krymov για να γίνει κάποιος θαυμαστής ή μαθητής του, γράφει χαρακτηριστικά η αρθρογράφος του «The New Yorker», Helen Shaw. Οι ηθοποιοί έχουν συναντηθεί σε διάφορα μονοπάτια – αρκετοί προέρχονται από τη δραματική σχολή του Γέιλ, όπου ο Κρίμοφ δίδαξε προσκεκλημένος ενώ ορισμένοι εκπαιδεύτηκαν στη Ρωσία, γνωρίζοντας το έργο του στο χώρο «γέννησης του».

Σε ένα étude, οι ηθοποιοί καλούνταν να επινοήσουν πράξεις

Ένας από τους παραγωγούς και ερμηνευτές του Lab, ο Tim Eliot, για παράδειγμα, ήταν φοιτητής στο American Repertory Theatre’s Institute for Advanced Theatre Training, στο οποίο όταν ήταν ακόμα μεταπτυχιακό φοιτητής, πραγματοποίησε ένα εξάμηνο στη Μόσχα. Εκεί είδε το «Opus No. 7», «εντυπωσιάστηκε» και μια δεκαετία αργότερα συναντήθηκε με τον Krymov στη Νέα Υόρκη, όταν ο Krymov δίδασκε στο New School.

Σε πολλά από τα έργα του, ο Κρίμοφ υιοθετεί την άποψη ενός μικρού αγοριού: Η «Κριμοφική» διασκευή του «Anna Karenina», «Seryozha», πήρε το όνομα του γιου της Άννας, Σεργκέι. Η διασκευή του «Γλάρου» του Τσέχοφ, έχει τον τίτλο «Kostik», ένα υποκοριστικό του Konstantin, του αγνοούμενου ήρωα του έργου. Είναι πιθανό ο Κρίμοφ να νιώθει «για πάντα παιδί» και έτσι να ταυτίζεται, επειδή πολλοί στη Ρωσία τον θεωρούν παιδί διάσημων γονιών – του σκηνοθέτη Ανατόλι Έφρος (γεννημένος στη σημερινή Ουκρανία, το 1925) και της κριτικού Natalya Krymova-. Ο Έφρος, ήταν μια καλλιτεχνική φιγούρα που καθόριζε την πολιτιστική ζωή της Μόσχας, τη δεκαετία του 1960. Ο Έφρος ήταν ένας μοντερνιστής, ο οποίος έδινε έμφαση στην ψυχή των χαρακτήρων, καθώς είχε καταπιεστεί λόγω των αυστηρών κομμουνιστικών κανόνων.  Μάλιστα, υιοθέτησε τη χρήση «études», μιας τεχνικής που επινόησε ο Στανισλάφσκι. Σε ένα étude, οι ηθοποιοί καλούνταν να επινοήσουν πράξεις ή σκίτσα συμπεριφοράς υπερκειμενικά: Για παράδειγμα, πώς μπορεί να συμπεριφερθεί ο Άμλετ στον γαμήλιο μπουφέ του θείου του.

Τον χειμώνα του 2022, ο Κρίμοφ και η σύζυγός του ξύπνησαν σε ένα φλεγόμενο σπίτι στη Νέα Υόρκη. Αφού ο σκηνοθέτης προσπάθησε να δώσει μάχη με τις φλόγες, έπεσε σε κώμα για αρκετές ημέρες, λόγω εισπνοής καπνού και εγκαυμάτων. Η γυναίκα του και οι φίλοι του δεν ήξεραν αν θα ζούσε. Αντιμετώπισε αυτή τη τραυματική εμπειρία, όπως αντιμετωπίζει πάντα το τραύμα: Το  καλοκαίρι, πήγε στην Κλαϊπέντα της Λιθουανίας και επινόησε μια διασκευή του έργου «Τρεις Αδελφές» του Τσέχοφ, βασισμένη στην πράξη στην οποία οι αδερφές δέχονται τους γείτονές τους μετά από μια πυρκαγιά.

Δείτε το βίντεο

*Με πληροφορίες από newyorker | Φωτογραφίες: © Marina Levitskaya