Κατάθλιψη – Πειραματικό εγκεφαλικό εμφύτευμα υπόσχεται ταχεία ανακούφιση

Ερευνητές στις ΗΠΑ παρουσίασαν μια νέου τύπου θεραπεία για τη σοβαρή κατάθλιψη, χρησιμοποιώντας μια εμφυτεύσιμη συσκευή σαν βηματοδότη, η οποία διεγείρει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου μόνο όταν χρειάζεται.

Οι ερευνητές που υπογράφουν τη μελέτη στο Νature Medicine, με επικεφαλής τη καθηγήτρια Κάθριν Σκάνγκος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, έκαναν λόγο για «επιτυχία-ορόσημο στην μακρόχρονη προσπάθεια να εφαρμοστούν οι πρόοδοι της νευροεπιστήμης στη θεραπεία των ψυχιατρικών διαταραχών».

Πιστεύουν μάλιστα ότι παρόμοια εμφυτεύματα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν κι άλλες νευροψυχιατρικές διαταραχές.

Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή  που εμφανίζει υψηλό ποσοστό μη ανταπόκρισης στις υπάρχουσες φαρμακευτικές και άλλες θεραπείες.

Πριν από λίγα χρόνια εγκρίθηκε στις ΗΠΑ μια νέα θεραπεία, η εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση (Deep Brain Stimulation-DBS), η οποία βασίζεται σε ηλεκτρόδια εμφυτευμένα στον εγκέφαλο, τα οποία εκπέμπουν ηλεκτρικούς παλμούς σε συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές.

Οι δοκιμές της θεραπείας είχαν καταλήξει σε ασαφή ευρήματα, κυρίως επειδή υπάρχει μεγάληποικιλία στον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν οι ασθενείς στη DBS. Οι θεραπείες εγκεφαλικής ηλεκτρικής διέγερσης στέλνουν σταθερούς και συνεχείς παλμούς, κάτι που φαίνεται να βρίσκεται σε αναντιστοιχία με την ποικιλία των συμπτωμάτων, των συναισθημάτων, των αντιδράσεων και των εμπλεκόμενων εγκεφαλικών περιοχών στα άτομα με κατάθλιψη.

Η νέα μέθοδος, η οποία δοκιμάστηκε σε μια 36χρονη γυναίκα με σοβαρή ανθεκτική κατάθλιψη από την παιδική ηλικία της, βασίζεται σε ένα πιο έξυπνο νευρωνικό εμφύτευμα, το οποίο αφενός διαβάζει σε πραγματικό χρόνο την εγκεφαλική δραστηριότητα του ασθενούς, αφετέρου προκαλεί ηλεκτρική διέγερση (με δόσεις ηλεκτρισμού μόλις 1 mA επί έξι δευτερόλεπτα) μόνο κατά περιόδους, όταν ανιχνεύει καταστάσεις σοβαρής κατάθλιψης. Η θεραπεία αποδείχτηκε ικανή για ταχεία και σταθερή βελτίωση της ασθενούς.

Μια βασική καινοτομία των ερευνητών είναι η ανακάλυψη ενός νευρωνικού βιοδείκτη – ενός συγκεκριμένου μοτίβου εγκεφαλικής δραστηριότητας – που μαρτυρά την εμφάνιση συμπτωμάτων. Το εμφύτευμα αντιδρά «on demand» μόνο όταν αναγνωρίζει αυτό το μοτίβο σε συγκεκριμένη εγκεφαλική περιοχή.

«Ποτέ έως τώρα στην ψυχιατρική δεν είχαμε καταφέρει να προσφέρουμε αυτό το είδος της εξατομικευμένης θεραπείας, ανακουφίζοντας τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Η ιδέα ότι μπορούμε να θεραπεύσουμε τα συμπτώματα τη στιγμή που εμφανίζονται, αποτελεί ένα τελείως νέο τρόπο αντιμετώπισης των πιο δύσκολων στη θεραπεία περιπτώσεων κατάθλιψης», δήλωσε η Σκάνγκος.

Η ασθενής, ονόματι Σάρα, είχε επί χρόνια δοκιμάσει πολλές θεραπείες χωρίς αποτέλεσμα. Όπως δήλωσε για τη νέα θεραπεία, «τους πρώτους μήνες η ανακούφιση της κατάθλιψης ήταν τόσο απότομη, που δεν ήμουν σίγουρη ότι θα διαρκούσε. Όμως έχει διαρκέσει (για πάνω από 15 μήνες)».

Καθώς πάντως η νέα τεχνική έχει δοκιμαστεί σε μία μόνο ασθενή, θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα για να προσδιοριστεί κατά πόσο είναι αξιοποιήσιμη σε ευρύτερο πληθυσμό. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, τότε θα μπορεί να εφαρμοστεί γενικότερα ως εξατομικευμένη θεραπεία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ