Ελληνική Επανάσταση : Νέος ιστότοπος διερευνά τη σχέση του 1821 με την Αριστερά

Όπως σίγουρα έχετε ξανακούσει, φέτος η Ελληνική Επανάσταση γιορτάζει τα 200ά της γενέθλια. Και μπορεί η συγκυρία του κοροναϊού να σκιάζει τους εορτασμούς τους, όμως δεν έχει καταφέρει να ανακόψει και την πλούσια ακαδημαϊκή και καλλιτεχνική δράση γύρω από τον Αγώνα που γέννησε το σύγχρονο ελληνικό κράτος. Σε αυτές, έρχεται τώρα να προστεθεί και ο νέος ιστότοπος του Αρχείου Ελληνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), ο οποίος έχει στόχο τη διερεύνηση της σχέσης της ελληνικής Αριστεράς με την Επανάσταση του 1821.

Τι είδους σχέση, θα μπορούσε λοιπόν να είναι αυτή; Προφανώς, έχοντας ξεσπάσει στις αρχές του 19ου αιώνα, δύσκολα θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι η Αριστερά, ελληνική ή διεθνής, διαδραμάτισε κάποιο ρόλο στην εξέλιξή της.

Όμως η ιστορία δεν συμβαίνει μόνο. Κυρίως, γράφεται. Και σε κάθε επεξεργασία που προηγείται της συγγραφής ενός βιβλίου, ενός άρθρου ή μιας πραγματείας, μεσολαβεί και μια σειρά από διαφορετικές αναγνώσεις. Έτσι, ακόμη και ιδεολογίες «του μέλλοντος» μπορούν να χρωματίσουν τα γεγονότα του παρελθόντος, αναδεικνύοντας πτυχές και γεγονότα που δυνητικά θα περνούσαν απαρατήρητα όταν φωτίζονταν από διαφορετικά ιδεολογικά συγκείμενα.

Για παράδειγμα, είναι δύσκολο να αμφισβητήσει μεν κανείς τον εθνικό χαρακτήρα του Αγώνα του 1821, ακόμη και αν λάβει υπόψη του το ότι δεν τον αντιλαμβάνονταν απαραίτητα ως εθνοαπελευθερωτικό όλοι οι δρώντες του. Εξάλλου, ήταν γέννημα των πρώτων βημάτων του εθνικισμού, πνευματικός απόγονος της Γαλλικής Επανάστασης.

Ταυτόχρονα, ακριβώς όπως και στην περίπτωση της Γαλλικής Επανάστασης, δεν έλειπε από αυτή και ο ταξικός χαρα κτήρας, αφού η αναδυόμενη ελληνική (ή έστω ελληνόφωνη) αστική τάξη, διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στην προεργασία της.

Και φυσικά, σε πολλές περιπτώσεις έχει αναδειχθεί και ο λαϊκός χαρακτήρας της, στο πρόσωπο των ηρώων της, αλλά και των αναπαραστάσεών της που διαπότισαν τον ελληνικό λαό και λειτούργησαν ως στήριγμα για τους αγώνες που ακολούθησαν, όπως εκείνος της Εθνικής Αντίστασης.

Τις αναγνώσεις, λοιπόν, της Ελληνικής Επανάστασης από την εγχώρια Αριστερά, τη σχέση των αναγνώσεων αυτών με τη σημερινή μας κατανόηση της ιστορίας, αλλά και τις πολιτικές τους χρήσεις στη διάρκεια των αιώνων που μεσολάβησαν επιχειρεί να διερευνήσει το πλούσιο αρχειακό υλικό που εκθέτει το ΑΣΚΙ στον ιστότοπο aski1821.gr.

Όπως αναφέρει στο εισαγωγικό του κείμενο που δημοσιεύεται στον ιστότοπο ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, αναπληρωτής καθηγητής του ΕΚΠΑ:

Βιβλία, περιοδικά, προκηρύξεις, τρικ, αφίσες, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις, αρχειακά τεκμήρια από τις συλλογές των Αρχείων εικονογραφούν την αέναη σχέση ανάμεσα στην ιστοριογραφία, τη μνημόνευση και την πολιτική. Μια σχέση που σφυρηλατήθηκε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στη νομιμότητα και στην παρανομία.

Ιστορικοί επιλέγουν τεκμήρια από τις συλλογές των ΑΣΚΙ και σκιαγραφούν με σύντομα κείμενα τους κύριους σταθμούς της αριστερής ιστοριογραφικής αντίληψης για το ΄21 όπως διαμορφώθηκε με βάση την ελληνική ιστορία: πρωτοσοσιαλιστικά κινήματα, Μεσοπόλεμος, Κατοχή-Αντίσταση και εμφύλιος, μετεμφυλιακά χρόνια, δικτατορία, Μεταπολίτευση.

Παράλληλα, ο στόχος είναι η πλατφόρμα να αποτελέσει ένα αποθετήριο για τις σημερινές παρεμβάσεις, να συγκεντρώσει απόψεις και προβληματισμούς. Να αναδειχθεί σε έναν χώρο σύγχρονου διάλογου για τις κληρονομιές του ’21 αλλά και τα ανοιχτά ζητήματα γύρω από την Ελληνική Επανάσταση, 200 χρόνια μετά.