Αεροπορικά ταξίδια : Μια αεροσυνοδός μιλά για τη δουλειά της στον καιρό του κοροναϊού

Κλεισμένοι στα σπίτια μας, χωρίς να γνωρίζουμε ακόμη πότε θα έρθει το τέλος του lockdown, δεν μπορούμε παρά να κοιτάζουμε με ζήλια φωτογραφίες από εξωτικούς προορισμούς. Μα γίνονται ακόμη ταξίδια; Και αν ναι, πώς μπορεί να μοιάζουν; Επιβιώνει ακόμη η εμπειρία του τουρισμού το 2020; Και, εν πάση περιπτώσει, ποιοι είναι επιτέλους οι ταξιδιώτες της πανδημίας; Η Θεοδώρα Λαχανά, αεροσυνοδός σε μεγάλη αεροπορική εταιρεία του εξωτερικού, μίλησε στο in.gr για να λύσει αυτές και άλλες απορίες μας.

Στα ταξίδια που έχει πραγματοποιήσει από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα, συγκαταλέγονται προορισμοί όπως η Αυστραλία, το Χονγκ Κονγκ, η Βραζιλία, η Ζανζιβάρη και η Νέα Υόρκη. Κάθε μέρος, όπως μας εξηγεί, έχει τους δικούς του κανόνες και τις δικές του δυσκολίες, ενώ και οι απαιτήσεις και τα άγχη του επαγγέλματός της, έχουν αλλάξει σημαντικά στη διάρκεια αυτής της παράξενης χρονιάς.

Κρυστάλλινα νερά στη Ζανζιβάρη, από τον φακό της Θεοδώρας

«Πρέπει να ενημερωνόμαστε διαρκώς»

«Υπάρχουν πάρα πολλοί προορισμοί που είναι κλειστοί, δεν μπορείς καν να κυκλοφορήσεις έξω», εξηγεί η Θεοδώρα. «Για παράδειγμα στην Κορέα, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τις Μαλδίβες και σε κάποιες αφρικανικές και ασιατικές χώρες. Από ό,τι ξέρω στην Ευρώπη, αν και έχω καιρό να πάω, τα πληρώματα των αεροσκαφών κυκλοφορούν κανονικά, ακολουθώντας βέβαια τα μέτρα. Μια φίλη μου που πήγε στη Νορβηγία μου είπε ότι δεν φορούσαν καν μάσκες. Πρέπει να ενημερώνεσαι συνεχώς, γιατί κάτι που ισχύει σήμερα, αύριο μπορεί να μην ισχύει. Πολλές φορές ρωτάμε και συναδέλφους που έκαναν το ταξίδι πρόσφατα: «Μπορείς να βγεις έξω στις Μαλδίβες; Μπορείς να βγεις έξω στην Ιαπωνία; Στο τελευταίο lay-over τι κάνατε; Βγήκατε ή μείνατε στο ξενοδοχείο;» Σε ορισμένες χώρες, μπορεί η κυβέρνηση να μην απαγορεύει την κυκλοφορία μας, όμως η εταιρεία να δίνει αυστηρότερες συστάσεις για παραμονή στο ξενοδοχείο».

Η Νέα Υόρκη, σκιά του εαυτού της

Απαγορεύσεις εξόδου

Για να είναι ενήμερα, τα πληρώματα ανταλλάσσουν πληροφορίες σε ομάδες στο facebook που χρησιμοποιούνταν για επικοινωνία μεταξύ συναδέλφων, ενώ λαμβάνουν ενημερώσεις και από την εταιρεία τους. Η γνώση των κανόνων είναι σημαντική, αφού σε ορισμένες χώρες τα πράγματα είναι εξαιρετικά αυστηρά.

«Στην Αυστραλία, ας πούμε, μας έκλεισαν μέσα στο ξενοδοχείο. Δεν μπορούσαμε καν να βγούμε από το δωμάτιο. Μας έδωσαν μια κάρτα, την οποία μπορούσαμε να χτυπήσουμε μόνο μια φορά, για να μπούμε στο δωμάτιο. Αν κάποιος έκανε το λάθος να βγει, θα κλειδωνόταν απ’ έξω, η κάρτα δε θα λειτουργούσε για να ανοίξει την πόρτα ξανά». Σε άλλα μέρη, όπως το Χονγκ Κονγκ και η Κίνα, τα πληρώματα πλέον δεν μπορούν καν να αποβιβαστούν από το αεροπλάνο. Ξεκουράζονται στη διάρκεια της πτήσης επιστροφής, ενώ συνάδελφοί τους αναλαμβάνουν τη βάρδια.

Σάο Πάολο, ξανά

Οι χαλαροί και οι αγχωμένοι

Τα μέτρα για την πανδημία, όπως και τα ποσοστά τήρησής τους, διαφέρουν όσο και τα τοπία της κάθε χώρας που έχει επισκεφθεί η Θεοδώρα. Για παράδειγμα, στη Βραζιλία των σχεδόν 187 χιλιάδων νεκρών, «οι οδηγίες δεν έλεγαν κάτι συγκεκριμένο. Αν και στην περιοχή που μέναμε κάποια εστιατόρια ήταν κλειστά, μπορούσαμε να φάμε κανονικά στο εστιατόριο του ξενοδοχείου. Γενικώς, εννοείται ότι φορούσαμε μάσκα, όμως δεν υπήρχε κάποιος άλλος περιορισμός. Εμείς βγήκαμε έξω, αλλά αποφύγαμε τους κλειστούς χώρους και τα εστιατόρια. Πήγαμε μόνο σε μια γειτονιά που είναι διάσημη για τα γκράφιτι που έχει στους τοίχους, βγάλαμε φωτογραφίες. Ο κόσμος πάντως κυκλοφορούσε κανονικά, απλώς φορούσαν μάσκα».

Ακόμη μεγαλύτερη χαλαρότητα υπήρχε στο Λονδίνο, όταν το επισκέφθηκε η Θεοδώρα, λίγο καιρό πριν το lockdown: «Το Λονδίνο δεν χαμπαριάζει τίποτα», λέει χαρακτηριστικά η ίδια. «Δεν τους ένοιαζε και πολύ. Εντάξει, φορούσαν μάσκα, όμως δεν είδα καμία διαφορά στη συμπεριφορά του κόσμου ή στην κίνηση».

Ένα στολισμένο νεοϋορκέζικο ταξί

Αντιθέτως, πρώην πολύβουες χώρες, όπως η Κορέα, ήταν φαντάσματα του εαυτού τους, ακόμη και στο διάστημα μεταξύ των δύο κυμάτων κοροναϊού, όταν τα μέτρα είχαν χαλαρώσει. «Στην Κορέα είχα πάει στα τέλη Αυγούστου. Τότε μπορούσες να κυκλοφορήσεις έξω, τώρα δεν μπορείς. Αλλά και τότε, πάλι δεν κυκλοφορούσε ψυχή. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Εντάξει, οι άνθρωποι προσέχουν. Δεν θέλουν να θέσουν ούτε τους εαυτούς τους, ούτε τους άλλους σε κίνδυνο.

»Και στη Νέα Υόρκη η κίνηση ήταν πολύ μειωμένη. Τα περισσότερα εμπορικά μαγαζιά ήταν κλειστά. Πρέπει να φοράς παντού μάσκα για να μπεις σε οποιοδήποτε κατάστημα, ενώ στα εστιατόρια μπορείς να καθίσεις μόνο σε εξωτερικούς χώρους και πλέον κάνει πάρα πολύ κρύο για κάτι τέτοιο. Έχει μειωθεί και η κίνηση στους δρόμους. Έκανα, για παράδειγμα, μια βόλτα στο Central Park, ούτε οι μισοί δεν κυκλοφορούσαν. Ακόμη υπάρχει κόσμος που βγαίνει έξω, με τα παιδιά του ή με τα κατοικίδιά του, όμως δεν είναι τόσο πολύς αριθμητικά. Η Νέα Υόρκη είναι πολύ πιο ωραία τώρα που είναι ήρεμη».

«Μας ανάγκασαν να πετάξουμε τις μάσκες»

Την ίδια στιγμή, όμως, που οι μητροπόλεις νεκρώνουν και τα επιχειρηματικά hubs του πλανήτη βάζουν τις διεθνείς αφίξεις σε αυστηρή καραντίνα, ορισμένες χώρες αξιοποιούν την καλή επιδημιολογική τους εικόνα για να ενισχύσουν τη βιομηχανία του τουρισμού. Οι ταξιδιώτες που φτάνουν εκεί, έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν μια καθημερινότητα που δεν θυμίζει σε τίποτα την πανδημία, ενώ καθετί που παραπέμπει στην ύπαρξη του κοροναϊού κρατιέται πάση θυσία εκτός συνόρων.

«Η Τανζανία, η Ζανζιβάρη είναι ένας τέτοιος προορισμός», εξηγεί η Θεοδώρα. «Στη Ζανζιβάρη πήγα τρεις φορές το τελευταίο δίμηνο και έμεινα από τρεις ημέρες κάθε φορά. Όταν έφτανα στο αεροδρόμιο με τη στολή της αεροσυνοδού, υπήρχαν ορισμένοι εργαζόμενοι, οι οποίοι με ανάγκασαν να πετάξω τη μάσκα μου στα σκουπίδια. Παντού έλεγαν ότι η Ζανζιβάρη είναι covid-free. Βέβαια υποτίθεται ότι όλοι οι τουρίστες κάνουν τεστ πριν πετάξουν. Όμως εγώ για παράδειγμα, δεν μπορώ να ξέρω ότι δεν έχω κολλήσει κάτι στη διάρκεια της πτήσης το οποίο θα μπορούσα να μεταφέρω και σε όλη τη Ζανζιβάρη.

Η Θεοδώρα, στις λίγες μέρες που είχε στη διάθεσή της για να εξερευνήσει τη Ζανζιβάρη

«Στη Ζανζιβάρη δεν έχουμε κοροναϊό»

»Εννοείται ότι πλέον όλη η Ευρώπη πηγαίνει για διακοπές εκεί, επειδή έχουν καταλάβει ότι μπορούν να κάνουν κανονικά διακοπές. Υπάρχουν πάρα πολλοί Γάλλοι και Ιταλοί, ενώ πολλοί είναι και εκείνοι που ψάχνουν για ακίνητα για να κάνουν επενδύσεις. Γενικώς πάντως επιμένουν πολύ στο να βγάλεις τη μάσκα. Μου έλεγαν «Καλά, χαζή είσαι; Γιατί φοράς μάσκα; Στη Ζανζιβάρη δεν έχουμε κοροναϊό».

Παράξενοι αστερίες και τυρκουάζ νερά

«Εμένα μου άρεσε πάρα πολύ σαν προορισμός, είχε πολλά πράγματα να κάνεις, πολύ ωραίες παραλίες. Τώρα, με την αύξηση του τουρισμού γίνονται πτήσεις καθημερινά, οπότε τα πληρώματα δεν μένουν στη χώρα αρκετά για να τη δουν. Εγώ όμως πρόλαβα την εποχή που καθόμασταν τρεις μέρες. Πλέον υπάρχουν άτομα που αναλαμβάνουν και τουρ στο νησί. Είχαμε έρθει σε συνεννόηση με έναν ντόπιο κύριο και κάναμε εκδρομές, πήγαμε για βαρκάδα, για snorkeling… Επίσης μαγειρεύουν φρέσκα θαλασσινά στην παραλία που είναι πάρα πολύ ωραία.

»Δεν είναι πολύ συχνό φαινόμενο να έχουμε χρόνο να γνωρίσουμε τα μέρη. Μπορεί να τυχαίνει μια φορά το μήνα ένα lay-over που να κρατά δύο ή τρεις μέρες. Και υπό κανονικές συνθήκες, το lay-over ήταν 24 ώρες, μάξιμουμ 30, όμως υπάρχουν και ορισμένοι προορισμοί, κυρίως στην Αφρική, που δεν έχουν τόσο συχνά δρομολόγια και μπορείς να καθίσεις δύο ή τρεις μέρες –για παράδειγμα στη Ναμίμπια».

Άγχος για τον ιό και στολές-σάουνες

Φυσικά, οι βουτιές σε εξωτικές παραλίες, που ήδη αποτελούν σπάνιο φαινόμενο στο διάστημα της πανδημίας, δεν είναι παρά ένα μικρό μέρος της πραγματικής εικόνας. Η ίδια η εργασία των πληρωμάτων έχει γίνει πιο απαιτητική εξαιτίας των μέτρων, ενώ δεν λείπει και ο φόβος απέναντι στον ίδιο τον ιό –αλλά και στις περικοπές που πραγματοποιούν οι πληττόμενες αεροπορικές εταιρείες.

«Μου έχει τύχει να αγχωθώ σε κάποια ταξίδια. Η πτήση μου προς Αυστραλία ήταν η πρώτη μετά από δύο μήνες στη διάρκεια των οποίων δεν πετούσα καθόλου. Θυμάμαι ότι κατά τη διάρκεια της πτήσης φοβήθηκα ότι κάποιος θα μπορούσε να έχει covid και να με κολλήσει. Όμως φοράμε και μάσκα και προστατευτικά γυαλιά και μια ολόσωμη πλαστική στολή πάνω από την κανονική μας.

Η Θεοδώρα με την άβολη προστατευτική στολή της

«Στην αρχή η στολή έπιανε και το κεφάλι, άφηνε εκτεθειμένο μόνο το πρόσωπο, στο οποίο φορούσες τη μάσκα και τα γυαλιά. Έπρεπε να φοράμε το παντελόνι της στολής και όχι τη φούστα, γιατί η προστατευτική στολή έκλεινε στα πόδια μας. Αυτό ήταν πάρα πολύ δύσκολο, το δέρμα μας δεν ανέπνεε καθόλου, κινούμασταν με δυσκολία μέσα στο αεροπλάνο, δεν μπορούσαμε να ακούσουμε τίποτα απολύτως, γιατί κάλυπτε και τα αυτιά μας. Ήταν σαν να ήμασταν όλη την ημέρα σε σάουνα, μπορεί να έκανε κρύο στην καμπίνα, αλλά εμείς ζεσταινόμασταν πάρα πολύ. Αυτό το άλλαξαν μετά, έχουμε ένα άλλο ολόσωμο, που πιάνει από το λαιμό μέχρι τη φούστα και είναι σίγουρα πιο άνετο. Όμως και πάλι, είναι δύσκολο που φοράμε επί τόσες ώρες τα γυαλιά που είναι πλαστικά, όπως αυτά που φοράνε στα εργαστήρια, και βέβαια τη μάσκα. Δηλαδή, τα αυτιά μας έχουν γίνει… Ντάμπο.

Αρνητές μάσκας και τουρίστες της πανδημίας

»Είχαμε και θέματα με επιβάτες που αρνούνταν να ακολουθήσουν τους κανόνες. Πλέον, πρέπει σε όλη τη διάρκεια της πτήσης να φοράνε μια ασπίδα προσώπου που τους δίνουμε πριν την επιβίβαση, και τη μάσκα τους που μπορούν να τη βγάζουν μόνο για να φάνε ή να πιουν. Υπάρχουν, όμως, και αρνητές –και δεν το λένε αυτό πριν μπουν στην πτήση. Καταλαβαίνω ότι για όλους είναι κάτι τελείως καινούργιο και παράξενο, από την άλλη όμως έχουν συμφωνήσει να ακολουθήσουν κάποιους κανόνες για να ταξιδέψουν. Δεν γίνεται να είναι όπως πριν.

»Μου κάνει εντύπωση που βλέπω και ηλικιωμένους να ταξιδεύουν, ας πούμε από την Αμερική προς το Πακιστάν, συνήθως μόνοι τους. Και απορώ, δεν φοβούνται μην κολλήσουν; Ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Γενικώς ταξιδεύει κόσμος για τουρισμό. Για παράδειγμα, στο Πακιστάν υπάρχουν και χριστιανοί, οπότε πηγαίνουν για να κάνουν Χριστούγεννα. Έχω δει και Έλληνες να πηγαίνουν στη Νέα Υόρκη για τα Χριστούγεννα.

«Κανείς δεν αισθάνεται ασφαλής αυτή τη στιγμή»

»Η πιο μεγάλη δυσκολία είναι το άγχος μας, επειδή γίνονται απολύσεις στις αεροπορικές εταιρείες, οπότε κανείς δεν αισθάνεται ασφαλής αυτή τη στιγμή. Το άγχος για τον κοροναϊό ίσως και να το έχω ξεπεράσει λίγο, παίρνουμε τις προφυλάξεις μας όσο γίνεται, αλλά έχω αρχίσει να αποδέχομαι ότι μπορεί και να κολλήσω. Φοράμε μάσκα παντού, γάντια, ακολουθούμε το social distancing όσο γίνεται, αλλά ο χώρος του αεροσκάφους είναι περιορισμένος, δεν επιτρέπει να πάρεις τεράστιες αποστάσεις. Το έχω συζητήσει και με πολλές συναδέλφους και θεωρούμε σχεδόν δεδομένο ότι κάποια στιγμή θα κολλήσουμε.

»Κάποιοι έχουν ήδη κολλήσει. Στο τελευταίο ταξίδι που έκανα, προς Νέα Υόρκη, ήμουν με ένα παιδί που είχε περάσει κοροναϊό, μου είπε ότι είχε μείνει για πολύ καιρό και στο νοσοκομείο. Στην πτήση αυτή έτυχε να είναι και μια οικογένεια στη Ζώνη που εξυπηρετούσα εγώ, γυρνούσαν από Μαδαγασκάρη και είχαν δύο παιδάκια τα οποία έβηχαν συνέχεια. Είχαμε πανικοβληθεί όλοι και η προϊσταμένη ζήτησε από τον συνάδελφο που είχε περάσει covid να τους σερβίρει. Μας έδωσαν και πιο ενισχυμένες μάσκες και εμένα μου ζήτησε να μην αλληλεπιδράσω καθόλου μαζί τους. Οι γονείς έλεγαν ότι είχαν κάνει όλα τα τεστ και ότι πετούσαν επειδή ακριβώς ήταν αρνητικά, όμως και πάλι υπήρξε ένας μικρός πανικός. Το θετικό ήταν ότι υπήρχαν πολλές κενές θέσεις, οπότε τους αλλάξαμε και τους βάλαμε σε μια περιοχή του αεροπλάνου που δεν είχε άλλους επιβάτες».