«Πέρα από τη θάλασσα»: Πρώτη ατομική έκθεση του ιρανού Αλί Μπανισάντρ στο Μουσείο Μπενάκη

Την πρώτη ατομική έκθεση του Ιρανού καλλιτέχνη Αλί Μπανισάντρ (Ali Banisadr) στην Ελλάδα διοργανώνει το Μουσείο Μπενάκη από τις 4 Νοεμβρίου, στο κεντρικό κτίριο της οδού Κουμπάρη.

Ο τίτλος της έκθεσης «Ultramarinus – Beyond the Sea / Πέρα από τη θάλασσα» αναφέρεται στη γνωστή από τα μεσαιωνικά χρόνια μπλε χρωστική ουσία που προκύπτει από το ορυκτό λάπις λαζούλ και μοιάζει να αποκρυσταλλώνει όλες μαζί τις αποχρώσεις του νερού και του ουρανού.

«To χρώμα ουλτραμαρίν θεωρούνταν από καλλιτέχνες όπως ο Καντίνσκυ να έχει ιδιότητες αφύπνισης του υπερβατικού στοιχείου ενώ στην ανατολίτικη φιλοσοφία ταυτιζόταν με το έκτο τσάκρα, ή το «τρίτο μάτι», την αφύπνιση της «ανώτερης συνείδησης». Αυτό το ιδιαίτερο μπλε και οι θρησκευτικοί, πολιτισμικοί και μεταφυσικοί συμβολισμοί του, είναι καθοριστικό για την εκφραστική λειτουργία των έργων του Banisadr παγιώνοντας συνάμα τις συνδέσεις τους με αρχέγονες μορφές ζωγραφικής τέχνης» επισημαίνει η επιμελήτρια της έκθεσης Πολύνα Κοσμαδάκη.

Στην έκθεση, μέσα από τον διάλογο χαρακτηριστικών πινάκων όλης της πορείας του καλλιτέχνη και κεραμικών ισλαμικής και κινεζικής τέχνης από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη επιχειρείται μία προβολή του παρελθόντος στο παρόν και μια ελεύθερη αναμόχλευση μορφών, πηγών και αφηγήσεων με όχημα το δυναμικό χρώμα που κυριαρχεί στα εκρηκτικά αυτά τοπία. Ειδικότερα, μια ενότητα έργων σε μπλε και λευκά χρώματα λειτουργεί ως ένα είδος δοκιμίου πάνω στους συμβολισμούς και τις «μαγικές» ιδιότητες του μπλε.

Ο Αλί Μπανισάντρ που συστήνει στο ελληνικό κοινό του Μουσείο Μπενάκη, γεννήθηκε στην Τεχεράνη του Ιράν και ζει και εργάζεται στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης.

Είναι ένας από τους ταχύτερα ανερχόμενους σύγχρονους ζωγράφους, του οποίου τα έργα εκτέθηκαν πρόσφατα στο Metropolitan Museum of Art της Νέας Υόρκης. Οι φιγούρες, τα σχήματα, και οι χρωματικές αντιθέσεις στα έργα του προέρχονται από μνήμες των παιδικών του χρόνων στην Τεχεράνη : ο ήχος εκρήξεων και μαχών διαπερνά τα πολυπληθή τοπία του, που αναφέρονται στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Τα αποκαλυπτικά θεάματα του Μπανισάντρ ισορροπούν μεταξύ της νέο-παραστατικής στροφής στη ζωγραφική που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και της αναφοράς σε ένα sci-fi μέλλον υβριδικών μηχανόμορφων πλασμάτων. Δουλεύει με μορφές και σχήματα που εμπλέκονται και περιπλέκονται, στοιχειοθετώντας μια οπτική αφήγηση φτιαγμένη από χρωματικά πεδία, ζωγραφικές χειρονομίες αλλά και ιστορικές αναφορές. Αντλώντας από διαφορετικές πηγές της ιστορίας της τέχνης όπως η μινιατούρα, ο Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός, η ζωγραφική του Ιερώνυμου Μπός ή του Bruegel, ο φουτουρισμός, ο σουρεαλισμός και η κινεζική τοπιογραφία, o Banisadr συνθέτει αφηγηματικά τοπία που αποδίδουν περισσότερα από μια ιστορία: μια αίσθηση έκρηξης, αποκάλυψης, ταραχής αλλά και μια περίεργη ισορροπία. Η πυκνότητα των στοιχείων, η ακρίβεια των λεπτομερειών, η αντίθεση ρεαλισμού και αφαίρεσης αλλά και το μέγεθος των έργων συμβάλλουν στη δημιουργία τόπων μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας αλλά και ενός χώρου που προσελκύει φυσικά και τους θεατές.