Κι εγώ λαός και εσύ λαός…

Η κλήρωση του Ολυμπιακού με την Μπασακσεχίρ στον τρίτο προκριματικό του Τσάμπιονς Λιγκ ξαναφέρνει στην επικαιρότητα την ιστορία των ελληνοτουρκικών αναμετρήσεων στο ποδόσφαιρο. Η οποία ουσιαστικά αρχίζει μετά το 2004, όταν η Εθνική μας και η Τουρκία βρέθηκαν αντιμέτωπες στον ίδιο όμιλο των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2006, δίνοντας, ως αντίπαλοι, επίσημα ματς για σοβαρή διοργάνωση πρώτη φορά στην ιστορία τους.

Φιλικά

Οσο κι αν ακούγεται παράξενο από το 1948 που οι δυο ομάδες έπαιξαν το πρώτο τους φιλικό (κέρδισαν με 3-1 οι Τούρκοι) μέχρι το 2004, οι πολιτικές διαφορές και αντιπαλότητες είχαν ως αποτέλεσμα να μην υπάρχουν επίσημα παιχνίδια σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Από το 1952 έως και το 1987 (όταν και οι δυο θα αγωνιστούν υποχρεωτικά γιατί έφτασαν στον μικρό τελικό των Μεσογειακών Αγώνων) με τους Τούρκους δεν δίνουμε ούτε φιλικά. Το ίδιο συμβαίνει και από το 1989 μέχρι το 2004, μολονότι οι σχέσεις είναι πλέον καλύτερες. Η FIFA και η UEFA θεωρούν τα ματς υψηλής επικινδυνότητας και φροντίζουν η Εθνική Ελλάδος και η Εθνική Τουρκίας να μη βρίσκονται σε ίδιους ομίλους προκριματικών. Ιδια προσοχή υπάρχει και στις συλλογικές διοργανώσεις.

Το 1958 ο Ολυμπιακός παίζει στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και βρίσκει αντίπαλό του την Μπεσίκτας. Αρνείται να αγωνιστεί και αποκλείεται. Εκτοτε, αν εξαιρέσει κανείς κάποιες δευτερεύουσας σημασίας διοργανώσεις (όπως π.χ. το πάλαι ποτέ Βαλκανικό Κύπελλο) Ελληνες και Τούρκοι δεν παίζουν ούτε φιλικά. Το πράγμα αλλάζει μόλις το 2002 όταν ο Παναθηναϊκός αντιμετωπίζει τη Φενερμπαχτσέ. Η ΕΠΟ και η τουρκική ομοσπονδία επεξεργάζονται την πιθανότητα μιας κοινής υποψηφιότητας για τη διοργάνωση του Euro του 2004 ή του 2008. Ο Γιώργος Παπανδρέου ευλογεί τη «διπλωματία της μπάλας». Ως υπουργός Εξωτερικών θέλει να δει το ματς της Φενέρ με τον ΠΑΟ: τον προϋπαντούν με μια βροχή από καρέκλες – δημοσιεύματα της εποχής κάνουν λόγο για προβοκάτσια των Γκρίζων Λύκων. Στη ρεβάνς στη Λεωφόρο οι οπαδοί του ΠΑΟ υποδέχονται τη Φενέρ με πανό στα οποία διακρίνεται η επιβλητική μορφή του Θόδωρου Κολοκοτρώνη: τα δυο αυτά ματς μάλλον μεγαλώνουν την ένταση. Τουλάχιστον ο Παναθηναϊκός κερδίζει με 4-1 και προκρίνεται.

Ερντογάν

Το 2002 είναι ωστόσο η τελευταία φορά που γίνονται ματς επεισοδιακά. Με την άφιξη του Ταγίπ Ερτνογάν οι Τούρκοι αλλάζουν στάση και εμείς δεν έχουμε πια κανένα λόγο να φανατιζόμαστε: ο φανατισμός πάει στην άκρη. Ο Ερντογάν δηλώνει ποδοσφαιρόφιλος, ονειρεύεται μια Τουρκία που θα φιλοξενήσει τα τελικά του Euro ή του Μουντιάλ, δίνει κίνητρα για κατασκευές γηπέδων (πάνω από 30 έχουν κατασκευαστεί στην Τουρκία στα χρόνια του) και ισχυρίζεται ότι έχει υπάρξει και ποδοσφαιριστής της Κασίμπασα στα νιάτα του. Οι αντιπαλότητες σε ποδοσφαιρικό επίπεδο με τους Ελληνες δεν έχουν για αυτόν νόημα.

Αμυνα

Από το 2002 κι έπειτα οι ελληνικές και οι τουρκικές ομάδες συναντιούνται συχνότερα – στα μεταξύ τους ματς δεν υπάρχουν πια εντάσεις. Το 2003 ο Ολυμπιακός είναι καλοκαιριάτικα επίσημος προσκεκλημένος της Γαλατά στα εγκαίνια του νέου της γηπέδου στην Πόλη: κατά σατανική σύμπτωση η ομάδα της Τουρκίας βρίσκει για τέσσερα συνεχόμενα χρόνια μια ελληνική ομάδα μπροστά της (όχι μόνο τον Ολυμπιακό και τον ΠΑΟ, αλλά και τον Πανιώνιο) στο Τσάμπιονς Λιγκ και στο Γιουρόπα Λιγκ.

Την Ελλάδα επισκέπτονται επίσης η Γκεζεγκιμπιρλί (που αποκλείεται από το Αιγάλεω), η Φενέρ που αποκλείεται από τον ΠΑΟΚ και η Μπεσίκτας που φέρνει δυο ισοπαλίες με τον Αστέρα Τρίπολης. Φυσικά οι μεγάλες μάχες γίνονται σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Τον Σεπτέμβριο του 2004 η πρωταθλήτρια Ευρώπης Εθνική μας δίνει το πρώτο της επίσημο ματς μετά τον θρίαμβο στην Πορτογαλία με αντίπαλο την Τουρκία: οι Τούρκοι μας δείχνουν ότι άμυνα ξέρουν να παίζουν κι αυτοί κι αποσπούν ένα άνετο 0-0. Δυο χρόνια αργότερα υποχρεώνουν την Εθνική του Οτο Ρεχάγκελ στη μεγαλύτερή της ήττα κερδίζοντάς την με 4-1 στο Καραϊσκάκη. Αλλά και η ομάδα μας έχει τις επιτυχίες της. Στις ρεβάνς των δυο αυτών παιχνιδιών δεν χάνει στην Κωνσταντινούπολη και τόσο η ισοπαλία το 2005 όσο και η νίκη της το 2007 στερούν από τους Τούρκους προκρίσεις που θεωρούσαν ότι έχουν στο τσεπάκι. Οι ζημιές που τους κάνουμε είναι μεγαλύτερες.

Κουτλουάι

Τι άλλαξε το κλίμα; Νομίζω πέρα από την καλή θέληση των κυβερνήσεων που δεν επενδύουν σε ποδοσφαιρικές κοκορομαχίες υπάρχουν τρία πρόσωπα που είναι καθοριστικά: ο μπασκετμπολίστας Ιμπραΐμ Κουτλουάι και δυο Ελληνες που βρέθηκαν στην Τουρκία, δηλαδή ο Φάνης Γκέκας και ο Κώστας Σλούκας. Ο Κουτλουάι έρχεται στην Ελλάδα, παίζει στην ΑΕΚ και στον ΠΑΟ, αποδεικνύεται σπουδαίος παίκτης, αλλά κυρίως είναι ένας καταπληκτικός τύπος. Αγαπάει ως κανονικός… έλληνας σταρ τα καφέ και τα εστιατόρια της Βούλας και της Γλυφάδας, οι εγχώριες μοντέλες τον κυνηγάνε γιατί είναι ομορφόπαιδο, θέλει να κάνει διακοπές στη Μύκονο και η παρουσία του κάνει κατανοητό σε όλους ότι υπάρχει μια Τουρκία που φλερτάρει σοβαρά με την Ευρώπη.

Τον ίδιο περίπου καιρό ο Γκέκας, με τα πολλά γκολ που σημειώνει στο τουρκικό πρωτάθλημα, κερδίζει τους απέναντι! Γίνεται περιζήτητος στην Τουρκία, υποχρεώνει τους γείτονες να χορεύουν συρτάκι, κάνει τους Τούρκους, που για το ποδόσφαιρο ξοδεύουν πολλά περισσότερα από τις δικές μας ομάδες, να στρέψουν την προσοχή τους στο ελληνικό πρωτάθλημα και να γίνουν οι καλύτεροι πελάτες μας: μετά την επιτυχία του Γκέκα δεν υπάρχει χρονιά που να μην πάνε στην Τουρκία είτε έλληνες παίκτες είτε ξένοι που αγωνίζονται στη Σουπερλίγκα μας. Φέτος υπάρχουν εκεί ο Μήτρογλού, ο Μπακασέτας κι ο Τζαβέλλας που τα περνάνε υπέροχα.

Σλούκας

Κι ο Σλούκας; Ο Σλούκας δεν ήταν ο πρώτος έλληνας μπασκετμπολίστας που πήγε στην Πόλη, όμως στο πρόσωπό του οι Τούρκοι είδαν ένα σούπερ σταρ που έφτασε στα μέρη τους από την Ελλάδα. Ο Σλούκας δεν είναι ένας ακόμα επαγγελματίας που βρήκε στη γείτονα χώρα ένα ακόμα συμβόλαιο: είναι ένας παίκτης που άλλαξε την ιστορία της Φενέρ, της έδωσε τη δυνατότητα να γίνει πρωταθλήτρια Ευρώπης προ τριετίας και η επιτυχία του είναι για τους Τούρκους η απόδειξη πως στην Ελλάδα υπάρχουν όχι μόνο καλοί παίκτες αλλά και κάποιοι που κάνουν τη διαφορά και πρέπει να πληρωθούν ανάλογα. Οχι τυχαία η Φενέρ φέτος ήθελε τον Κώστα Φορτούνη: οι γείτονες έμαθαν να μας σέβονται.

Τελικά

Τα ματς του Ολυμπιακού με την Μπασακσεχίρ θα είναι κανονικά ευρωπαϊκά ματς: ο Ολυμπιακός έπαιξε πρόσφατα και με την Μπεσίκτας και με την Οσμανλισπόρ. Οι Τούρκοι ήρθαν ήδη φέτος στην Ελλάδα για να παίξουν ένα φιλικό με την ΑΕΚ. Η κάποτε διπλωματία της μπάλας που άρχισε με τον Γιώργο Παπανδρέου να δέχεται καρέκλες είχε τελικά αποτέλεσμα…