Ο ένοχος

Το έγγραφο των υπηρεσιών της Τραπέζης της Ελλάδος προς τον κ. Προβόπουλο τον Οκτώβρη του 2009, για τον «δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας», προσθέτει ακόμα ένα επεισόδιο στο μεγάλο και αντιφατικό κεφάλαιο των ενόχων. Επί μια οκταετία εκεί παίζεται το πολιτικό παιχνίδι, εκεί διανέμονται πολιτικοί ρόλοι. Διαβάζοντας απολογιστικά και ερμηνευτικά κείμενα οικονομικών παραγόντων με ποικίλες εμπλοκές με το σύστημα, π.χ. του κ. Ρουμελιώτη, του κ. Παπακωνσταντίνου, της κ. Ξαφά, του κ. Παπαθανασίου, του κ. Δραγασάκη κ.ά., καταλαβαίνει κανείς, ότι δεν μπορεί να τοποθετήσει σε ένα σημείο του οικονομικού δρόμου της χώρας την κόκκινη βούλα της απόλυτης ενοχής: τότε έγινε το έγκλημα και το έκανε αυτός. Βεβαίως, πολιτικά είναι δελεαστικό να εικονογραφείς τον «κακό», ενίοτε είναι καριερίστικα αποδοτικό, εν τούτοις η εξήγηση του φαινομένου της πτώσης είναι πιο περίπλοκη και με συχνές επικαλύψεις ευθυνών, λανθασμένων αποφάσεων, αναβολών. Η οικονομία βρίσκεται χωμένη στη «στρούγκα» της κομματικής αντιπαράθεσης – συχνά και της αποκατάστασης της προσωπικής αυτοεικόνας.

Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός έγινε σταδιακά και λόγω της πολιτικής αυτοσυντήρησης προσώπων που ανέβαλλαν γιατί ήθελαν ικανοποιημένο το κοινό τους και λόγω του νεόπλουτου τρόπου αφομοίωσης της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης της χώρας. Ετσι, η πολιτική και ιδίως κυβερνητική πρακτική αναπαρήγαγε τα παραδοσιακά και γνωστά: επιδόματα, κατ’ εξαίρεση δώρα, διάφορες έκτακτες προεκλογικές παροχές, μια χαώδης πιστωτική επέκταση των τραπεζών που δημιούργησε μια εξίσου χαώδη οικιστική επέκταση. Φαντάσματα ανάπτυξης πάνω σε τρελά ελλείμματα. Μια χρηματοδοτούμενη, πληθωριστική και εθνική α-εργία.

Το οικονομικό ψεύδος αποδόμησε και κατέστρεψε την παραγωγή, την κουλτούρα παραγωγής, κυρίως εξαφάνισε τη διεθνή παραγωγική χρησιμότητας της χώρας.

Η Ελλάδα προχώρησε σε ένα είδος αυτανάπτυξης με πολλαπλό δημόσιο και ιδιωτικό δανεισμό, μια κούφια πιστωτική επέκταση, όταν ούτε η παραγωγική αναφορά του χρηματιστηρίου είχε κάποια ποιότητα – το χρηματιστήριο σε μεγάλο βαθμό συμβολοποιούσε εύθραυστες εταιρείες, είτε γέρικες είτε άγουρες, χωρίς προβολή στο μέλλον. Ο ηλίθιος και ξέφρενος καταναλωτικός δανεισμός έκαψε παραγωγικό κεφάλαιο της χώρας αφού εγκιβώτισε την αγορά σε μια πολιτισμική θνησιγένεια. Απέραντη εξαγωγή κεφαλαίων, είτε με μορφή εισαγωγών, είτε με μορφή διασποράς (άσπρων ή μαύρων) χρημάτων σε τράπεζες (ή παρατράπεζες) του εξωτερικού.

Οταν η πολιτική σκηνή έχει στηθεί πάνω στην επείγουσα παραγγελία ενόχου, μήπως η μέριμνα για σύνθετες απαντήσεις, η δυσκολία, η απροσδιοριστία και το άπλωμα των αιτίων και των ελαττωμάτων, μήπως τελικά ο σχολαστικισμός απο-εντοπίζει και εξαφανίζει τον ένοχο; Ο συλλογικός ένοχος κρύβει την αιτία; Είναι σίγουρο ότι συνεχίζεται και στοιχειώνει τον πολιτικό διάλογο και μάλιστα με τις ίδιες κατηγοριοποιήσεις, αυτό που ξεκίνησε το 2010. Συγκρούσεις εκτός ορίων, από έκπληκτους πτωχοποιημένους, απελπισμένους πολίτες που προσπαθούσαν να διαχειριστούν τη βίαιη «διόρθωση», επιθετικούς αοριστολόγους μικροηγετίσκους και μια απίστευτη παραγωγή άλλοθι. Η χώρα προχωρά δύσκολα, με πιεσμένο κόσμο. Η πολιτική αντιμαχία εξελίσσεται με αντιδιαστελλόμενους και εναλλασσόμενους αντιδίκους. Αντί της επιστημονικής ψυχραιμίας, η πολιτική μπλέκεται στον δεισιδαιμονικό, εμπαθή και αποκρυφιστικό λόγο. Για να ξανακτίσει τα αδιέξοδα.

Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Σάμου, πρόεδρος Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων

in.gr