Άνευ προηγουμένου εφιάλτης στο ξενοδοχείο της αμαρτίας

Το «Ξενοδοχείον ο Παράδεισος», από τα πιο γνωστά έργα του Ζορζ Φεϊντό, παίζεται στο Θέατρο Altera Pars, και πρόκειται για μια παράλογη ματιά σε έναν εφιαλτικά αστείο κόσμο.

Περιστρέφεται γύρω από δύο δυστυχισμένα ζευγάρια τους Περλέ και Μπαγιατέ, των οποίων τη σχέση έχει «φάει» ο σκόρος της ρουτίνας και της τρέλας. Ο κύριος Περλέ μετά από δέκα χρόνια γάμου βρίσκει απωθητική τη γυναίκα του, ενώ ελπίζει σε μια απαγωγή – «θαύμα». Από την άλλη, ο κύριος Μπαγιατέ είναι ψυχρός και εργασιομανής, δεν έχει χρόνο για τη γυναίκα του και εκείνη με τη σειρά της παραπονιέται διακατεχόμενη από έλλειμμα υπομονής και κατανόησης.

Ο κύριος Περλέ με την κυρία Μπαγιατέ αποφασίζουν να περάσουν μια νύχτα στο «Ξενοδοχείον ο Παράδεισος». Ο Περλέ λειτουργεί με «όχημα» το πάθος που τρέφει για την Μπαγιατέ και η Μπαγιετέ είναι διψασμένη για εκδίκηση. Πιστεύει πως με το να απατήσει τον σύζυγό της, που την παραμελεί, θα πάρει το αίμα της πίσω.

Ο Γολγοθάς, όμως, ξεκινά, καθώς στο ξενοδοχείο της αμαρτίας διαμένει ο Μπαγιατέ και υποτιθέμενα φαντάσματα. Οι παρεξηγήσεις, οι κωμικά τραγικές καταστάσεις, η ένταση του παραστρατήματος και το άγχος της απιστίας κλέβουν την παράσταση.

Το παράλογο περνά από διακυμάνσεις και στο τέλος κορυφώνεται. Η «αμαρτία» των Περλέ και Μπαγιατέ δεν αποκαλύπτεται ποτέ, καταφέρνουν με «σύμμαχο» την τρέλα να καλύψουν τα ίχνη τους και τα δύο ζευγάρια συνεχίζουν να κάνουν παρέα.

Η αναιμική ηθική, η υποτιθέμενη ευγένεια, το χάσμα Παρισιού – γαλλικής επαρχίας, η διαφθορά των αρχών, και η βαθιά δυστυχία της αστικής τάξης είναι τα στοιχεία που εκθέτουν μέσα από το έργο τους οι Ζορζ Φεϊντό και Μορίς Ντε Σφαλέρ, θέλοντας να δώσουν ένα έμμεσο «χτύπημα» στο σύστημα και τη δομή της κοινωνίας.

Παράλληλα, βγάζουν στην επιφάνεια τα σκοτεινά συναισθήματα της ανθρώπινης φύσης, την αξιακή κρίση σε μια μεταβατική φάση της Γαλλίας, που έχει χαθεί στον «λαβύρινθο» του ιδεολογικού αποπροσανατολισμού. Για την εμπέδωση αυτού του μηνύματος οι δύο συγγραφείς επιστρατεύουν τη σάτιρα , ενώ μέσα από χιουμοριστικούς διαλόγους «χτενίζουν» πρωτότυπα το τραγικό.

Το έργο δεν αποδίδει, όμως, τόσο επιτυχημένα ο νεανικός θίασος της παράστασης. Μπορεί να διατηρούν τη ζωντάνια του κειμένου, να μην «απομακρύνονται» από το στοιχείο της έντασης χάρη στους έξυπνα χιουμοριστικούς διαλόγους και την έντονη πλοκή, αλλά το μήνυμα χάνεται και η παράσταση δεν ρέει αβίαστα.

Το παράλογο αποτυπώνεται, όμως, στις εκφράσεις των ηθοποιών, που κινούνται στον τρελό ρυθμό που επιτάσσει η πλοκή.

Η υπερβολή είναι σε αρκετά σημεία παρούσα με ορισμένες ερμηνείες να είναι περισσότερο κωμικές απ’ό,τι χρειάζεται. Το αστείο, όμως, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης, και δεν αφήνει τους θεατές στην «τσιμπίδα» της ανίας.

Ο αργός ρυθμός της παράστασης δεν συμπλέει, ωστόσο, με τη φύση της κωμωδίας. Αντίθετα, το ανοιγόκλειμα των πορτών και οι έντονες κινήσεις που χρησιμοποιούνται, «κυοφορούν» το κωμικό.

Τα σκηνικά και ο ρουχισμός θυμίζουν 19ο αιώνα, ενώ η σπιρτάδα του κειμένου δεν καθρεπτίζεται απόλυτα στις ερμηνείες.

Στην παράσταση διεξάγεται ένας περίεργος «γάμος» ανάμεσα στο κλασσικό και το σύγχρονο. Ενώ τα σκηνικά είναι βγαλμένα από τον 19ο αιώνα και ο τρόπος που έχει στηθεί η παράσταση δεν είναι μοντέρνος, οι διάλογοι, όμως, είναι κοντά στο σήμερα.

Βασική αδυναμία της παράστασης είναι ότι οι υπερβολικά κωμικές ερμηνείες «καταπίνουν» το βαθύτερο νόημα του έργου.

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Στο Θέατρο Altera Pars, Μεγ. Αλεξάνδρου 123 Αθήνα / Κεραμεικός
Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00

Συντελεστές:
Μετάφραση: Σταμάτης Φασουλής
Σκηνικά – Κοστούμια: Αμαλία Θεοδωροπούλου
Μουσική Επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος
Φωτισμοί: Γιώργος Σπηλιόπουλος

Παίζουν: Παναγιώτης Καρμάτης, Ζαχαρούλα Θεοδοσίου, Μαριλού Κατσαφάδου, Θανάσης Μπριάνας, Μιχάλης Δελής, Ειρήνη Χατζηνίκου, Νίκος Σταματόπουλος, Άρης Πλασκασοβίτης, Μανόλης Στάης, Μαριάνθη Κολιάκη, Φένια Ζαχαρίου, Έλενα Αθανασοπούλου και ο Ευθύμης Μπαλαγιάννης