36

Η ιδέα ότι οι ζωτικές λειτουργίες των αστροναυτών μπορούν να ανασταλούν στις μακρινές διαστημικές αποστολές ίσως κάποτε περάσει από την επιστημονική φαντασία στην πραγματικότητα, υποδεικνύουν έρευνες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος.

Ιταλοί ερευνητές της ESA πειραματίζονται με μια ουσία που προκαλεί σε εδαφόβιους σκίουρους χειμέρια νάρκη το καλοκαίρι, όταν τα ζώα θα έπρεπε να βρίσκονται στο απόγειο της εγρήγορσης.

Αν και οι μελέτες βρίσκονται μόλις στην αρχή, συστήματα νάρκης για το πλήρωμα ίσως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην επανδρωμένη αποστολή στον Αρη που σχεδιάζει η ESA για το 2030.

«Δεν είμαστε σίγουροι ότι είναι δυνατόν. Δεν είναι όμως τρελό» σχολιάζει στο Nature.com ο Μάρκο Μπιτζιοτζέρα, ειδικός στη διαχείμαση στο Πανεπιστήμιο της Πάβια και σύμβουλος της υπηρεσίας.

Ο πολύμηνος ύπνος θα επέτρεπε στους αστροναύτες να αποφύγουν τις ψυχολογικές δυσκολίες ενός ταξιδιού που διαρκεί χρόνια. Παράλληλα, η επιβράδυνση του μεταβολισμού τους θα εξοικονομούσε τρόφιμα, οξυγόνο και άλλες προμήθειες.

Η ουσία με την οποία πειραματίζεται ο Μπιτζιοτζέρα είναι η DADLE (D-αλανίνη, D-λευκίνη-εγκεφαλίνη), ένα μόριο με ιδιότητες παρόμοιες με του όπιου. Σύμφωνα με δημοσίευση του ερευνητή στο European Journal of Clinical Investigation, η ουσία όχι μόνο προκαλεί χειμέρια νάρκη σε σκίουρους, αλλά «αποκοιμίζει» και καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων -τα κύτταρα διαιρούνται πιο αργά και η δραστηριότητα των γονιδίων τους μειώνεται δραστικά.

Οι επιστήμονες θέλουν τώρα να δοκιμάσουν τη DADLE και σε θηλαστικά που κανονικά δεν διαχειμάζουν. Ο Κάρλο Ζανκανάρο του Πανεπιστημίου της Βερόνα πραγματοποίησε ένα τέτοιο πείραμα τον Ιούλιο και τώρα επεξεργάζεται τα στοιχεία που συνέλεξε.

Το πρόβλημα με την τεχνητή διαχείμαση, επισημαίνει ο Ζανκανάρο, είναι ότι προκαλεί απώλεια μυικής μάζας, η οποία θα ήταν ακόμα εντονότερη σε περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας.

Ο ερευνητής ελπίζει πάντως στην ουσία ντομπουταμίνη, η οποία είναι γνωστό ότι αυξάνει τη δύναμη του μυοκαρδίου σε καρδιοπαθείς και των σκελετικών μυών σε ασθενείς που μένουν κατάκοιτοι για μεγάλο διάστημα έπειτα από χειρουργικές επεμβάσεις.

Περισσότερα στοιχεία ίσως προκύψουν επίσης από τη μελέτη του λεμούριου της Μαδαγασκάρης Cheirogaleus medius, του μόνου γνωστού πρωτεύοντος θηλαστικού που πέφτει σε χειμέρια νάρκη, όπως ανακαλύφθηκε πρόσφατα.

Οι έρευνες προχωρούν προς πολλές κατευθύνσεις. Καθώς οι βιολόγοι πειραματίζονται με ουσίες και καλλιέργειες κυττάρων, οι μηχανικοί της ESA εξετάζουν πώς ένα σύστημα νάρκης θα μπορούσε να εγκατασταθεί στο σκάφος που θα ταξιδέψει στον Αρη και πόση ενέργεια και προμήθειες θα εξοικονομούσε.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ