Καρκίνος παχέος εντέρου: Ενημερωθείτε για να σωθείτε
Παρά το γεγονός ότι οι καρδιοπάθειες βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τις αιτίες θανάτου, αν ρωτήσετε έναν άντρα ποια νόσο φοβάται περισσότερο, το πιθανότερο είναι να σας απαντήσει τον καρκίνο. Αν, στη συνέχεια, ζητήσετε να μάθετε ποιον τύπο της νόσου φοβάται περισσότερο, η συχνότερη απάντηση θα είναι ο καρκίνος του προστάτη, κάτι δικαιολογημένο, αφού πρόκειται για την κακοήθεια που διαγιγνώσκεται συχνότερα στους άντρες. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέπεται η τρίτη σε συχνότητα κακοήθεια που οδηγεί σε θάνατο και ονομάζεται καρκίνος του παχέος εντέρου.
Η πιθανότητα να εκδηλώσει ένας άντρας αυτήν τη μορφή καρκίνου κάποια στιγμή της ζωής του είναι 6%. Το ενθαρρυντικό όμως είναι ότι πολλές περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου μπορούν να προληφθούν με την εφαρμογή απλών αλλαγών στον τρόπο ζωής. Ακόμα όμως και στην περίπτωση που τελικά αναπτυχθεί όγκος, αν αυτός διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο και ακολουθηθεί έγκαιρα θεραπεία, το ποσοστό επιβίωσης αυξάνεται εντυπωσιακά.
Παράγοντες κινδύνου
Όπως όλες οι κακοήθειες, έτσι και ο καρκίνος του παχέος εντέρου οφείλεται σε συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός καλοήθους πολύποδα ή αδενώματος, το οποίο σε δεύτερο χρόνο γίνεται κακόηθες. Στους παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται οι ακόλουθοι:
Ηλικία: περισσότερο συχνά προσβάλλονται άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Γενετικές ανωμαλίες: μερικά άτομα γεννιούνται με ένα ή περισσότερα ελαττωματικά γονίδια, με συνέπεια να κινδυνεύουν περισσότερο να εκδηλώσουν τη νόσο σε μικρή ηλικία. Οι επιστήμονες, άλλωστε, έχουν αναγνωρίσει δύο κληρονομικές μορφές καρκίνου του παχέος εντέρου:
Η πρώτη ονομάζεται οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση και οφείλεται σε ένα γονίδιο το οποίο ευθύνεται για τη δημιουργία χιλιάδων αδενωματωδών πολυπόδων σε όλο το μήκος του εντέρου. Οι πολύποδες είναι μικροί, αλλά, επειδή είναι τόσο πολλοί, η πιθανότητα κάποιος από αυτούς να υποστεί κακοήθη εξαλλαγή είναι πολύ μεγάλη. Ατομα που πάσχουν από οικογενή πολυποδίαση σχεδόν σίγουρα εκδηλώνουν καρκίνο μέχρι την ηλικία των 40 ετών. Σε περίπτωση που αναγνωριστεί το υπεύθυνο γονίδιο, συνήθως συνιστάται η χειρουργική αφαίρεση όλου του εντέρου.
Η δεύτερη μορφή ονομάζεται κληρονομικός χωρίς πολύποδες καρκίνος του παχέος εντέρου. Η διάγνωση τεκμηριώνεται όταν σε μία οικογένεια εκδηλωθούν τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις της νόσου που εκτείνονται σε δύο γενεές: τουλάχιστον η μία περίπτωση συμβαίνει πριν από την ηλικία των 50 ετών και δύο έχουν εκδηλωθεί σε συγγενείς πρώτου βαθμού.
Οικογενειακό ιστορικό: άτομα που έχουν συγγενείς οι οποίοι εκδήλωσαν τη νόσο έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν και οι ίδιοι.
Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου: ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα ή νόσο του Crohn κινδυνεύουν περισσότερο να παρουσιάσουν καρκίνο του παχέος εντέρου.
Δίαιτα: Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι η κακή διατροφή είναι το σημαντικότερο αίτιο μη κληρονομικών μορφών καρκίνου του παχέος εντέρου και ευθύνεται για τα τρία τέταρτα όλων των περιπτώσεων της νόσου. Οι τροφές που ενοχοποιούνται είναι οι ακόλουθες:
-Ζωικά λίπη και πρωτεΐνες: ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σε ομάδες πληθυσμού που καταναλώνουν ως επί το πλείστον ζωικά προϊόντα και λιγότερα λαχανικά.
-Παχυσαρκία: στους άντρες -όχι στις γυναίκες- η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.
-Φυτικές ίνες: από το 1969 διάφορες επιδημιολογικές μελέτες έχουν συνδέσει τη χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών με την εκδήλωση καρκίνου του παχέος εντέρου.
-Γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά και ασβέστιο: μερικές μελέτες αναφέρουν ότι η μεγάλη πρόσληψη ασβεστίου, είτε από γαλακτοκομικά προϊόντα είτε από συμπληρώματα, ελαττώνει τον κίνδυνο αδενωμάτων και καρκίνου.
-Βιταμίνες: άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες λαχανικών που περιέχουν βιταμίνες κινδυνεύουν λιγότερο. Η βιταμίνη με την ευεργετικότερη δράση θεωρείται το φυλλικό οξύ.
-Καφές: μερικές έρευνες έχουν συνδέσει την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφέ με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Τα αποτελέσματα όμως αυτών των ερευνών δεν έχουν επιβεβαιωθεί ακόμα.
-Κάπνισμα: ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί άλλο ένα νόσημα που μπορεί να προκληθεί από το κάπνισμα. Ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά σε άτομα που καπνίζουν περισσότερα από 35 χρόνια.
-Γυμναστική: αν και οι μελέτες οι οποίες συνδέουν τη δίαιτα με τον καρκίνο του παχέος εντέρου φαίνονται πολύπλοκες και πολλές φορές αντιφατικές, ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι η καθιστική ζωή αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου.
Όσο παράξενο και αν φαίνεται, η τακτική φυσική άσκηση μειώνει αυτό τον τύπο του καρκίνου σε ποσοστό περίπου 50%.
-Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑ): Μια… ασπιρίνη την ημέρα τον καρκίνο τον κάνει πέρα; Ίσως. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι τα ΜΣΑ καταστέλλουν την ανάπτυξη των κυττάρων του παχέος εντέρου, ελαττώνοντας επομένως τον κίνδυνο αδενωμάτων και καρκίνου.
Πρώιμη διάγνωση
Ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση αυτής της μορφής καρκίνου είναι η σωστή δίαιτα, η άσκηση και, πιθανώς, τα ΜΣΑ φάρμακα. Ως δεύτερος καλύτερος τρόπος εμφανίζεται η πρώιμη διάγνωση. Εάν οι αδενωματώδεις πολύποδες αφαιρεθούν ενώ είναι ακόμα καλοήθεις, δεν πρόκειται να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Όλοι οι γιατροί συμφωνούν πως ο τακτικός έλεγχος καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός, αλλά οι εξετάσεις στις οποίες οφείλει να υποβάλλεται κάθε άτομο αποτελούν ακόμα αντικείμενο συζήτησης. Τέσσερις δοκιμασίες είναι διαθέσιμες:
1. Ανίχνευση αίματος στα κόπρανα.
2. Σιγμοειδοσκόπηση.
3. Κολονοσκόπηση.
4. Βαριούχος υποκλυσμός.
Η καθεμία από τις παραπάνω εξετάσεις έχει πλεονεκτήματα αλλά και περιορισμούς. Ο μόνος υπεύθυνος να αποφασίσει την καταλληλότερη εξέταση είναι ο θεράπων ιατρός, στηριζόμενος κυρίως στους παράγοντες κινδύνου που εγκυμονεί κάθε άτομο.
Ο τακτικός έλεγχος για το συγκεκριμένο τύπο καρκίνου είναι σημαντικός, επειδή συχνά τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν η νόσος βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο. Τα προειδοποιητικά συμπτώματα περιλαμβάνουν: αδυναμία, κόπωση, ωχρότητα -η οποία οφείλεται σε αναιμία εξαιτίας της μικροαιμορραγίας του όγκου-, μακροσκοπική εμφάνιση αίματος στα κόπρανα, δυσκοιλιότητα, καθώς και πόνο κατά την αφόδευση. Λιγότερο ειδικά συμπτώματα είναι η απώλεια βάρους και ο πυρετός.
Ως κύρια θεραπεία προτείνεται η χειρουργική εξαίρεση του όγκου. Σε πρώιμα στάδια της νόσου, η χειρουργική επέμβαση αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματική και, συνήθως, δεν χρειάζεται συμπληρωματική θεραπεία. Αντίθετα, οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο σε προχωρημένο στάδιο μπορούν να ωφεληθούν από τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία ή το συνδυασμό αυτών.
Απόδοση από Harvard Men΄s Health Watch, Vol. 5, No. 4/November 2000
Επιστροφή στην Κεντρική Σελίδα
health.in.gr
- Κιμ Κατράλ: Η 69χρονη Σαμάνθα του «Sex And The City» ανέβηκε τα σκαλιά της εκκλησίας για 4η φορά
- Γιασέρ Αμπού Σαμπάμπ: Νεκρός ο ηγέτης ένοπλης συμμορίας που υποστήριζε το Ισραήλ στη Γάζα
- Εξωσωματική γονιμοποίηση: Λουίζ και Άλαστερ, τα πρώτα από τα 13 εκατ. παιδιά του σωλήνα στον κόσμο
- Επιτέλους, σοβαρευτείτε ή στην τελική «βουλώστε το»!
- Μένης Κουμανταρέας: Μάχη ανάμεσα στο Καλό και το Κακό
- Μαθητής συνελήφθη με μεγάλη χασίς στην Κρήτη
