Ορισμοί


Ο πρώτος όρος που χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τις αλλεργικές αντιδράσεις
ήταν «αναφυλαξία». Ο όρος αναφυλαξία σημαίνει το αντίθετο της προφύλαξης.
Περιγράφει την κατάσταση εκείνη κατά την οποία ο ευαισθητοποιημένος από την είσοδο μιας
ουσίας οργανισμός μπορεί να αντιδράσει έντονα και παθολογικά, αν δεχτεί έστω και την ελάχιστη ποσότητα της ίδιας ουσίας.
Λίγα χρόνια αργότερα, εμφανίστηκε και ο όρος αλλεργία. Ο όρος σημαίνει
ετυμολογικά άλλο έργο ή άλλη αντίδραση. Αποτελεί δηλαδή μια παρέκκλιση από τη
φυσιολογική κατάσταση ενός ανθρώπου.

Οι πρωταγωνιστές της αλλεργίας


Κύριοι πρωταγωνιστές των αλλεργικών αντιδράσεων είναι το αλλεργιογόνο (αντιγόνο) και το αντίστοιχό του αντίσωμα. Τα αλλεργιογόνα είναι χημικές ενώσεις
που εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα από διάφορες πηγές, όπως είναι ο αέρας, η τροφή, τα φάρμακα, οι χημικές ουσίες κ.ά.


Ο οργανισμός μετά την πρώτη είσοδο του αλλεργιογόνου συμπεριφέρεται παθητικά, και, μολονότι δεν εκδηλώνει συμπτώματα, αρχίζει να παράγει τα πρώτα αντισώματα.


Εντούτοις έχει «μνήμη», θυμάται δηλαδή την ξένη ουσία-εισβολέα, με αποτέλεσμα κατά τη νέα είσοδό της να την αναγνωρίζει και να αντιδρά. Η αντίδρασή του εκδηλώνεται με τη νέα και εντονότερη παραγωγή αντισωμάτων, του δεύτερου δηλαδή παράγοντα της αλλεργίας. Τα ειδικά αντισώματα αντιδρούν με τα αντιγόνα και εφαρμόζουν σε αυτά όπως ένα κλειδί στην κλειδαριά. Η κατάληξη είναι η εκδήλωση των αλλεργικών αντιδράσεων.

Αιτιολογία της αλλεργίας
Υπάρχουν δύο ειδών αιτιολογικοί παράγοντες στην παθογένεια της αλλεργίας, οι απαραίτητοι παράγοντες και οι παράγοντες συμμετοχής. Απαραίτητοι παράγοντες είναι μόνο τα αλλεργιογόνα. Χωρίς αυτά δεν πραγματοποιείται η αλλεργική αντίδραση και επακόλουθα η εκδήλωση μιας αλλεργικής διαταραχής.


Αντίθετα, η συμμετοχή όλων των άλλων αιτιολογικών παραγόντων δεν είναι υποχρεωτική. Όμως ο ρόλος τους είναι πολλές φορές ουσιαστικός, αφού άλλοι προδιαθέτουν το άτομο στην αλλεργία (αλλεργική προδιάθεση) και άλλοι ευνοούν την εκδήλωση μιας αλλεργικής κρίσης ή επιβαρύνουν την ήδη υπάρχουσα.

Παράγοντες συμμετοχής

Αλλεργική προδιάθεση ή αλλεργικό υπόστρωμα. Κληρονομική ή οικογενειακή προδιάθεση
Ο άνθρωπος δεν κληρονομεί μια συγκεκριμένη αλλεργική πάθηση, αλλά την ιδιότητα να ευαισθητοποιείται σε διάφορες αλλεργιογόνες ουσίες. Μπορεί, π.χ., ο πατέρας να είναι ασθματικός και το παιδί του εκζεματικό.
Προδιάθεση του ατόμου
Περιστασιακοί παράγοντες Συνθήκες του φυσικού περιβάλλοντος
Μόλυνση του περιβάλλοντος, διαμονή σε μεγάλα αστικά κέντρα, υγρασία, ανεπαρκής αερισμός. Το καλοκαίρι παρατηρείται ύφεση των περισσότερων αλλεργικών διαταραχών, ενώ το φθινόπωρο και το χειμώνα ευνοούνται οι ασθματικές κρίσεις.


Τέλος, η άνοιξη σχετίζεται περισσότερο με την αλλεργία στη γύρη.

Κλιματολογικοί παράγοντες.
Τις αλλεργικές καταστάσεις υποβοηθούν το υγρό κλίμα, η μικρή ηλιοφάνεια,
οι συχνές και απότομες καιρικές μεταβολές, ο άνεμος, η βροχή. Αντίθετα
όταν βρέξει την άνοιξη, η ατμόσφαιρα καθαρίζει από τη γύρη.
Οργανικοί και ψυχολογικοί παράγοντες
Κοκίτης, ιλαρά, αναπνευστικές λοιμώξεις


Έντονη φυσική προσπάθεια ή μυϊκή άσκηση (άσθμα φυσικής προσπάθειας)
Παθητικό κάπνισμα μέσω ερεθισμού του αναπνευστικού συστήματος.

Αλλεργιογόνα

Ατμοσφαιρικά αλλεργιογόνα

Σκόνη του σπιτιού (60-70% της αναπνευστικής αλλεργίας και 80-90%
του άσθματος). Οι βασικοί αντιγονικοί παράγοντες της σκόνης του σπιτιού
είναι ορισμένα ακάρεα.
Φτερά πουλιών. Τα πούπουλα από πουλιά χρησιμοποιούνται σε κάποιες
χώρες για το γέμισμα στρωμάτων και μαξιλαριών.
Τρίχες και επιθήλια της επιδερμίδας των ζώων (π.χ., γάτα)
Μύκητες (ατμοσφαιρικοί). Οι σπόροι τους διασκορπίζονται στην ατμόσφαιρα, μεταφέρονται με τον αέρα και εισπνέονται από τον άνθρωπο.
Γύρεις. Τα αλλεργιογόνα φυτά ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες: τις αγρωστίδες (ήρα, άγρια βρώμη, αγριοκαλαμιά), τα φυτά τύπου χλόης (τσουκνίδα, τριφύλλι) και τα δένδρα (ελιά, κυπαρίσσι, πλάτανος, έλατο, πεύκο). Τα σπουδαιότερα αλλεργιογόνα δεν είναι, όπως νομίζει ο κόσμος, τα διακοσμητικά – γαρύφαλλο, τριαντάφυλλο – αλλά τα αγριόχορτα, τα ζιζάνια, η χλόη, τα δημητριακά και ορισμένα δένδρα.


Οι πιο συνηθισμένες αλλεργικές παθήσεις που οφείλονται στη γύρη είναι ο πυρετός εκ χόρτου, το άσθμα (γενικότερα η εποχιακή αναπνευστική αλλεργία) και η εποχιακή αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Η εποχιακή αλλεργία δεν απειλεί ιδιαίτερα την υγεία του παιδιού, γιατί δεν είναι συχνή και επικίνδυνη, προσβάλλει μεγαλύτερες ηλικίες, οι κρίσεις εκδηλώνονται από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούλιο, όταν οι αναπνευστικές λοιμώξεις βρίσκονται σε ύφεση, και η θεραπεία με την ειδική απευαισθητοποίηση δίνει πολύ καλά αποτελέσματα.
Τροφικά αλλεργιογόνα Σήμερα είναι γνωστό ότι ο αριθμός των τροφικών αλλεργιογόνων είναι πολύ μεγάλος, η συχνότητα όμως της τροφικής αλλεργίας είναι μικρή.


Από τη Βιομηχανική Επανάσταση και μετά τα γνήσια γεωργικά και κτηνοτροφικά
προϊόντα παραχωρούν με επιταχυνόμενο ρυθμό τη θέση τους σε βιομηχανοποιημένες
τροφές με προσθετικές ουσίες και διάφορα συντηρητικά. Σε ορισμένα είδη τροφών
παρατηρείται διασταυρούμενη ευαισθητοποίηση – π.χ., στο αβγό και στο κρέας ενός
πουλιού- και σε άλλα αθροιστική ενέργεια, δηλαδή αλλεργική αντίδραση μόνο
σε συγκεκριμένο συνδυασμό τροφών (π.χ., αβγό+ γάλα+ δημητριακά)
Τα τροφικά αλλεργιογόνα ταξινομούνται σε ζωικής προέλευσης, όπως γάλα, αβγό, κρέας, ψάρια και θαλασσινά (πιο συχνά προκαλούν αλλεργίες τα μύδια, τα στρείδια, τα καλαμάρια και οι γαρίδες) και φυτικής προέλευσης, όπως τα δημητριακά και διάφορα φρούτα.
Στα τροφικά αλλεργιογόνα ανήκουν επίσης οι ξηροί καρποί, η σοκολάτα, το τσάι, ο καφές και τα αναψυκτικά.
Δερματικά Αλλεργιογόνα Περιλαμβάνονται μεγάλες ομάδες μετάλλων, χημικών προϊόντων,
φαρμάκων και άλλων ουσιών που δρουν τοπικά στο δέρμα
Ενέσιμα αλλεργιογόνα Ενέσιμα φάρμακα
Αλλεργία στα υμενόπτερα, κυρίως τη μέλισσα και τη σφήκα. Για τον αλλεργικό
στη μέλισσα ή τη σφήκα κύριο μέλημα αποτελεί η εφαρμογή ενός προγράμματος πρόληψης:
αποφυγή περιοχών όπου υπάρχουν εστίες μελισσών ή σφηκών, χρησιμοποίησης
δερματικών αλοιφών – και κυρίως αντιηλιακών λαδιών που προσελκύουν τα έντομα.
Επίσης απαιτείται ειδικό ντύσιμο και παπούτσια για να μη μένουν τα ακάλυπτα
μέρη του σώματος εκτεθειμένα στα τσιμπήματα των εντόμων. Σε ό,τι αφορά την
αντιμετώπιση των αλλεργιογόνων, με την ειδική απευαισθητοποίηση, τα θεραπευτικά
αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά.
Επειδή για τα υπερευαίσθητα άτομα ο φόβος έντονων αντιδράσεων είναι καθημερινός,
συνιστάται να έχουν μαζί τους ενέσιμα αντιαλλεργικά φάρμακα (αδρεναλίνη
1:1.000, αντιϊσταμινικό, κορτικοστεροειδές). Η χορήγησή τους μετά το τσίμπημα
αποδεικνύεται τις περισσότερες φορές σωτήρια.
Λοιπές αλλεργίες Φαρμακευτική, μικρόβια μύκητες και παράσιτα.

Μετά την αναφορά στον ορισμό της αλλεργίας και στους κυριότερους αιτιολογικούς της παράγοντες, ακολουθεί μια σύντομη ανασκόπηση των συχνότερων αλλεργικών προβλημάτων.

health.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: