ουκρανία

Η Ουκρανία και η Ρωσία συμφώνησαν να συνεργαστούν για να επιτύχουν παράταση της εκεχειρίας, με στόχο να τηρηθεί αυτή και από τις δύο πλευρές -τόσο από τις ουκρανικές δυνάμεις, όσο και από τους φιλορώσους αυτονομιστές στα ανατολικά της χώρας, ανακοίνωσε το γραφείο της Γαλλικής Προεδρίας. Είχε προηγηθεί τηλεφωνική διάσκεψη ανάμεσα στους προέδρους της Ουκρανίας και της Ρωσίας, τον γάλλο πρόεδρο και τη γερμανίδα καγκελάριο.

Με συνομιλίες του ουκρανού προέδρου Ποροσένκο με Πούτιν, Μέρκελ και Ολάντ πλησιάζει η εκπνοή της παράτασης που έδωσε το Κίεβο στην εκεχειρία στα ανατολικά μέχρι το βράδυ της Δευτέρας, η οποία έχει στιγματιστεί από συνεχιζόμενες συγκρούσεις. Στο ίδιο το Κίεβο, η εκεχειρία φαίνεται να προκαλεί αντιδράσεις. Νεκρός ρώσος καμεραμάν στο Ντονετσκ.

Τέσσερις παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), οι οποίοι είχαν απαχθεί τέλη Μαΐου από τους φιλορώσους αντάρτες, αφέθηκαν τελικά ελεύθεροι, ανακοίνωσε το Σάββατο ο Οργανισμός.

Μέχρι το πρωί της Δευτέρας παρέτεινε η ουκρανική κυβέρνηση την εκεχειρία που είχε κηρύξει μονομερώς για το ανατολικό τμήμα της χώρας, το οποίο μένει μετέωρο στον έλεγχο φιλορώσων ενόπλων. Η νέα προθεσμία κινείται «παράλληλα» με τη διορία που έθεσε η ΕΕ στη Μόσχα επίσης μέχρι τη Δευτέρα για κινήσεις αποκλιμάκωσης, απειλώντας στην αντίθετη περίπτωση με κυρώσεις. Δεν λείπουν περιστατικά έντασης στα ανατολικά, τα οποία πάντως μένουν ακόμη σχετικά περιορισμένα.

Με νέες κυρώσεις προειδοποιούν τη Μόσχα οι ευρωπαίοι ηγέτες από την Υπρ του Βελγίου, δηλώνοντας ότι θέλουν να δουν βήματα από τη Ρωσία για αποκλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία. Η Άνγκελα Μέρκελ έκανε λόγο για  «δραστικά μέτρα» σε περίπτωση που δεν δουν γρήγορη εξέλιξη στην εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου του ουκρανού προέδρου.

Μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός, ώστε να επιτραπεί η διεξαγωγή ειρηνευτικών συνομιλιών στην Ουκρανία, ζητεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν λίγο πριν φτάσει στο τέλος της η μονομερής εκεχειρία που είχε κηρύξει το Κίεβο. «Πασχίζουμε ειλικρινά να βοηθήσουμε την ειρηνευτική διαδικασία» είπε ο ρώσος πρόεδρος. Αναφορές για σφοδρές μάχες στα ανατολικά λίγη ώρα πριν εκπνεύσει η εκεχειρία.

Την αντίδρασή της έδειξε η Μόσχα στη συμφωνία διασύνδεσης της ΕΕ με Ουκρανία, Μολδαβία και Γεωργία, κυριολεκτικά πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι, προειδοποιώντας το Κίεβο πως θα υπάρχουν «βαριές συνέπειες». Το Κρεμλίνο ανέφερε πως θα λάβει μέτρα να προστατεύσει τη ρωσική οικονομία εάν η συμφωνία έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ρωσική οικονομική δραστηριότητα.

Στην υπογραφή της συμφωνίας εμπορικής σύνδεσης με τον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο προχωρούν οι «28» και η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία. Η συμφωνία έχει κεντρική σημασία για το Κίεβο, με τον πρόεδρο Ποροσένκο να υπογράφει το κείμενο, από το οποίο ο Γιανουκόβιτς είχε απομακρυνθεί, πυροδοτώντας την εσωτερική σύγκρουση που έφερε τη χώρα σε διαμελισμό. Πριν ακόμη στεγνώσει το μέλανι αντέδρασε η Ρωσία.

Τέσσερις από τους οκτώ παρατηρητές του ΟΑΣΕ που είχαν υπό την κράτησή τους απελευθέρωσαν οι φιλορτώσοι ένοπλοι στην ανατολική Ουρκανία, λίγο πριν φτάσει στο τέλος της η μονομερής εκεχειρία που είχε κηρύξει το Κίεβο.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών κάλεσε τη Μόσχα απευθύνει «εντός των επόμενων ωρών» έκκληση στους φιλορώσους στην ανατολική Ουκρανία να αφοπλιστούν, την ώρα που Ουάσινγκτον και ΕΕ έχουν επανεφέρει την απειλή νέων κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας εάν δεν προχωρήσει σε κινήσεις για αποκλιμάκωση της κρίσης.

Ο Τζον Κέρι κάλεσε μετά τη Σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ τον ρώσο πρόεδρο να ζητήσει από τους αυτονομιστές στην Ουκρανία να παραδώσουν τα όπλα και προειδοποίησε με κυρώσεις εάν κριθεί απαραίτητο. «Διατηρούμε την αναστολή της συνεργασίας με τη Ρωσία» λέει ο γγ του ΝΑΤΟ. Τηλεφωνική επικοινωνία Μέρκελ - Ολάντ - Πούτιν - Ποροσένκο, καθώς και Ομπάμα - Ρέντσι. Η Ουκρανία λέει ότι τηρεί την εκεχειρία, ωστόσο σημειώνονται νέες μάχες. Το δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης στην Ουκρανία ανακάλεσε η ρωσική Άνω Βουλή.

Η ουκρανική κυβέρνηση υπογραμμίζει την επιλογή που έχει να τερματίσει την εκεχειρία που είχε κηρύξει μονομερώς και είχαν αποδεχθεί οι φιλορώσοι ένοπλοι, στον απόηχο της κατάρριψης του στρατιωτικού ελικοπτέρου έξω από το Σλαβιάνσκ. Ο ουκρανός πρόεδρος πρόκειται να συνομιλήσει τηλεφωνικά με Πούτιν, Μέρκελ και Ολάντ και ελπίζει, όπως υπογράμμισε, «σε πρακτικά μέτρα για τον αφοπλισμό και την απόσυρση των μισθοφόρων» από την ανατολική Ουκρανία.

Δυναμιτίζει εκ νέου το κλίμα στην Ουκρανία η κατάρριψη ελικοπτέρου του ουκρανικού στρατού από πυρά αυτονομιστών κοντά στην πόλη Σλαβιάνσκ. Νεκροί είναι οι εννέα επιβαίνοντες. Με διακοπή της εκεχειρίας προειδοποιεί ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο λόγω της επίθεσης. Τουλάχιστον 423 άνθρωποι έχουν χάσει μέχρι στιγμής τη ζωή τους από τις συγκρούσεις στα ανατολικά, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Την ανάκληση του δικαιώματος στρατιωτικής επέμβασης στην Ουκρανία ζητεί από την άνω Βουλή της Ρωσίας ο Βλαντιμίρ Πούτιν, αίτημα που αναμένεται να εξεταστεί αύριο, Τετάρτη. Πρόκειται για μία κίνηση που στόχο έχει την ομαλοποίηση της κατάστασης στην ανατολική Ουκρανία, σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του, Ντμίτρι Πεσκόφ. «Πρώτο πρακτικό βήμα» χαρακτήρισε την απόφαση Πούτιν ο νέος ουκρανός πρόεδρος, Πέτρο Ποροσένκο.

Η αποδοχή της εκεχειρίας, έστω και μέχρι την Παρασκευή, από τους φιλορώσους ενόπλους στην ανατολική Ουκρανία θέτει το πεδίο έντονης διπλωματικής κινητικότητας στις ευρωπαϊκές πρωτεύσουες για την αποκλιμάκωση της κρίσης. Ο ρώσος πρόεδρος πηγαίνει στη Βιέννη, ο γερμανός ΥΠΕΞ στο Κίεβο, οι Βρυξέλλες βρίσκονται σε αναμονή ενώ η Ουάσινγκτον εγείρει ξανά την απειλή κυρώσεων στη Μόσχα. Από το ουκρανικό έδαφος δεν έλειψαν πάντως επεισόδια κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Όλα τα ανοιχτά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στην Ουκρανία, δηλώνει ότι θα θέσει επί τάπητος ο πρόεδρος της Αυστρίας Χάιντς Φίσερ στη συνάντησή του την Τρίτη στη Βιέννη με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Αυστρία υπογραμμίζει πως υποδεχόμενη τον Ρώσο πρόεδρο δεν παρεκκλίνει από τη γραμμή της ΕΕ, αλλά αντιθέτως προτίθεται να διαδραματίσει «γεφυροποιό» ρόλο.

Οι φιλορώσοι αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία ανακοινώνουν ότι θα σεβαστούν έως το πρωί της Παρασκευής τη μονομερή εκεχειρία που κήρυξε την περασμένη εβδομάδα ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο, στο πλαίσιο της προώθησης ειρηνευτικού σχεδίου για τον τερματισμό της κρίσης. Μπαράκ Ομπάμα και Βλαντιμίρ Πούτιν είχαν τηλεφωνική επικοινωνία επί του σχεδίου τη Δευτέρα.

Νέες κυρώσεις κατά των φιλορώσων στην ανατολική Ουκρανία επέβαλαν οι ΗΠΑ, καθώς η κρίση στην περιοχή δεν δείχνει σημάδια εκτόνωσης. Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων επτά φιλορώσων. Την ίδια ώρα, ΗΠΑ, Γαλλία και Γερμανία συμφώνησαν ότι είναι έτοιμες για νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, εάν η Μόσχα αποτύχει να εκτονώσεις τις εντάσεις στα σύνορα της Ουκρανίας. Σε κάτασταση ύψιστου συναγερμού έθεσε τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας ο Πούτιν.

Τις ανησυχίες του ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να στείλει άρματα μάχης και πυροβολικό στους φιλορώσους αυτονομιστές στην Ουκρανία εξέφρασε την Παρασκευή το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι ΗΠΑ τονίζουν ότι διαθέτουν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η Ρωσία έχει αναπτύξει εκ νέου δυνάμεις στα σύνορα με την Ουκρανία. «Δεν θα δεχθούμε οποιαδήποτε χρήση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στην ανατολική Ουκρανία υπό οποιαδήποτε πρόφαση» διαμηνύει ο Λευκός Οίκος.

Το υπουργείο Εσωτερικών της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι οι δυνάμεις της χώρας θα τηρήσουν μονομερή κατάπαυση του πυρός, διάρκειας επτά ημερών. Ηγέτης των φιλορώσων αυτονομιστών απορρίπτει τον αφοπλισμό, χωρίς την απόσυρση των ουκρανών στρατιωτών. Για «τελεσίγραφο» και όχι για «ειρηνευτική πρόταση» κάνει λόγο η Ρωσία.

Τριμερείς συνομιλίες θα έχουν τον Ιούλιο ΕΕ, Μόσχα και Κίεβο με αντικείμενο τους όρους εφαρμογής της συμφωνίας σύνδεσης και ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Βρυξελλών και Ουκρανίας. Ο νέος πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο θα επισκεφθεί στις 27 Ιουνίου τις Βρυξέλλες για να υπογράψει το οικονομικό μέρος της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ, τρεις μήνες αφότου υπογράφηκε το πολιτικό σκέλος, τον Μάρτιο.

Προκαταρκτικές συνομιλίες έχει διεξάγει, σύμφωνα με στελέχη του IIF, η Ουκρανία για αναδιάρθρωση του χρέους της. Οι αναφορές από το Ινστιτούτο υπογραμμίζουν πως οι συνομιλίες βρίσκονται «σε πολύ προκαταρκτικό στάδιο», λέγοντας πως εάν το Κίεβο αποφάσιζε να επιδιώξει αναδιάρθωση, σκοπεύει να το κάνει σε «απολύτως εθελοντική βάση» με τους πιστωτές.

Η Μόσχα άρχισε ξανά την συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα με την Ουκρανία, δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, κάνοντας λόγο για «μια πολύ λυπηρή οπισθοδρόμηση». Την Πέμπτη η Ρωσία είπε «όχι» σε πρόταση του Κιέβου για εκεχειρία. Λίγο αργότερα, ο ουκρανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι θα υπογράψει συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ στις 27 Ιουνίου.

Σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ του ουκρανικού στρατού και των φιλορώσων ενόπλων στις ανατολικές επαρχίες καταγράφηκαν μετά το «όχι» στην πρόταση του Κιέβου να κάνει το πρώτο βήμα για εκεχειρία.

«Ενδεχόμενη» εκεχειρία στην ανατολική Ουκρανία συζήτησαν σε νέα τηλεφωνική τους συνομιλία ο Πέτρο Ποροσένκο και ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Στο τηλεφώνημα, ο ρώσος πρόεδρος έθεσε και το θέμα του θανάτου δύο ρώσων δημοσιογράφων στα ανατολικά της Ουκρανίας.