ιράν

Εναλλακτικές πηγές για τον εφοδιασμό της σε πετρέλαιο θα κληθεί να αναζητήσει άμεσα η Ελλάδα μετά την επιβολή από 1ης Ιουλίου του εμπάργκο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πετρέλαιο του Ιράν με αφορμή το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Πάντως το εμπάργκο δεν θα ισχύσει άμεσα και καθολικά αλλά προβλέπεται περίοδος χάριτος μέχρι την 1η Ιουλίου ώστε να παραδοθούν οι ποσότητες πετρελαίου που προβλέπουν τα συμβόλαια τα οποία έχουν ήδη κλείσει.

Σε απρόβλεπτη φάση εισέρχεται η σύγκρουση Ιράν-Δύσης σχετικά με το αμφιλεγόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της ισλαμικής δημοκρατίας μετά την επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο στις εξαγωγές ιρανικού αργού εκ μέρους της ΕΕ. Η κίνηση μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά ριψοκίνδυνη, εκτινάσσοντας τις τιμές του πετρελαίου σε περίοδο βαθύτατης οικονομικής κρίσης στη Δύση. Η ΕΕ μιλά για αποφασιστικό βήμα και κλιμάκωση των πιέσεων προκειμένου να επιστρέψει η Τεχεράνη στη διαπραγμάτευση. Η Ρωσία καταδικάζει· το Ισραήλ επικροτεί, ενώ νέα απειλή για κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ έρχεται από το Ιράν. Δείτε σε Infographic το σύνολο των κυρώσεων της διεθνούς κοινότητας κατά της Τεχεράνης.

Σε συμφωνία για την επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο στο Ιράν κατέληξαν οι χώρες-μέλη της ΕΕ. Η απόφαση εγκρίθηκε τη Δευτέρα στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ. Σύμφωνα με διπλωμάτες, τα μέτρα περιλαμβάνουν την άμεση επιβολή εμπάργκο σε νέα συμβόλαια για αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου, ενώ θα επιτραπεί τα ήδη υπάρχοντα συμβόλαια να ισχύσουν μέχρι τον Ιούλιο.

Οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών-μελών της ΕΕ αναμένεται να συμφωνήσουν -στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες- στην σταδιακή εφαρμογή εμπάργκο πετρελαίου σε βάρος του Ιράν. Εκτός από το εμπάργκο στις εξαγωγές, αναμένεται να συμφωνηθούν και άλλες οικονομικές κυρώσεις κατά της Τεχεράνης. Σε μία άλλη εξέλιξη, αμερικανικό αεροπλανοφόρο διέσχισε τα στενά του Ορμούζ, χωρίς αντίδραση από την πλευρά του Ιράν, παρά τις προειδοποιήσεις της Τεχεράνης.

Δεκαεπτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά την ανατροπή ιρανικού επιβατικού σκάφους με 22 επιβαίνοντες στα Στενά του Ορμούζ αναφέρουν τα μέσα ενημέρωσης του Ιράν. Όλοι οι υπόλοιποι φαίνεται παγιδεύτηκαν μέσα στο βυθισμένο πλοίο. Το δυστύχημα συνέβη όταν το επιβατικό έπλεε από το νησί Όρμούζ προς το Μπαντάρ Αμπάς παρά την απαγόρευση απόπλου λόγω των ισχυρών ανέμων.

Ο υπουργός Εξωτερικών Σταύρος Δήμας θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες την Κυριακή 22 Ιανουαρίου, προκειμένου να παρακαθίσει σε δείπνο που διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα προς τιμήν των υπουργών Εξωτερικών. Την επομένη, Δευτέρα 23 Ιανουαρίου, ο κ. Δήμας θα συμμετάσχει στις εργασίες του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, όπου αναμένεται να συζητηθούν οι τελευταίες εξελίξεις στη Συρία, την Αίγυπτο και το Μεσανατολικό. Η ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου περιλαμβάνει, επίσης, συζήτηση σχετικά με το Ιράν.

Ο χρόνος εξαντλείται για την αποφυγή μίας καταστροφικής στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράν που θα έσπερνε πόλεμο και χάος στη Μέση Ανατολή, δηλώνει ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί και καλεί τη Ρωσία και την Κίνα να στηρίξουν την επιβολή νέων κυρώσεων για να αναγκαστεί η Τεχεράνη να διαπραγματευτεί επί του αμφιλεγόμενου πυρηνικού της προγράμματος. Η δήλωση-προειδοποίηση του Νικολά Σαρκοζί ήρθε λίγο πριν από την ανακοίνωση της «Ομάδας των Έξι», όπου γίνεται λόγος για την επανάληψη των «παγωμένων» διαπραγματεύσεων με το Ιράν.

Νέα εκστρατεία κατά της Barbie και των καταστημάτων που πουλούν τη γνωστή κούκλα έχει ξεκινήσει η ιρανική αστυνομία. «Τα καταστήματα που πουλούν αυτές τις κούκλες διαπράττουν έγκλημα και η αστυνομία θα δράσει» δηλώνει αξιωματικός της αστυνομίας. Ήδη έχουν κλείσει δεκάδες καταστήματα παιχνιδιών, στο πλαίσιο της εκστρατείας κατά «των συμβόλων του δυτικού πολιτισμού» και η κούκλες κατάσχονται. Ως εναλλακτικές λύσεις στην Barbie και τον Ken το Ιράν έχει παρουσιάσει την Σάρα και τον Ντάρα, δύο κούκλες που προωθούν τις ιρανικές αξίες.

Ευρωπαϊκή συμφωνία για την επιβολή κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, που θα περιλαμβάνουν εμπάργκο στην αγορά αργού πετρελαίου και «πάγωμα» των περιουσιακών στοιχείων της ιρανικής κεντρικής τράπεζας, αναμένεται κατά τις εργασίες του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Δευτέρας, βάσει δηλώσεων του επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Αλέν Ζιπέ. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία καλεί σε άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ιράν και της Ομάδας των Έξι για το αμφιλεγόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας, και δηλώνει ότι προτίθεται να φιλοξενήσει νέο γύρο συνομιλιών.

Σε προειδοποιήσεις προς τις χώρες του Περσικού Κόλπου να μην αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου αν η Δύση επιβάλλει κυρώσεις κατά του Ιράν προχώρησε η Τεχεράνη διά του εκπροσώπου της στο ΟΠΕΚ.

Στοιχεία και «αξιόπιστες πληροφορίες» πως η αμερικανική CIA εμπλέκεται στη δολοφονία πυρηνικού επιστήμονα στην Τεχεράνη υποστηρίζει πως έχει το Ιράν, προειδοποιώντας επίσης πως «επανεξετάζει την τιμωρία των παρασκηνιακών στοιχείων» που έχουν παίξει ρόλο στην επίθεση. Το Ιράν απέστειλε επίσημα σχετικές επιστολές στην Ουάσινγκτον αλλά και το Λονδίνο, στο οποίο, σύμφωνα με τα ιρανικά ΜΜΕ, επιρρίπτει «προφανή ρόλο» στη δολοφονία.

Διατεθειμένη να επιστρέψει στις συνομιλίες με την «Ομάδα των Έξι» για το πυρηνικό της πρόγραμμα δηλώνει η Τεχεράνη διά του προέδρου του ιρανικού Κοινοβουλίου Αλί Λαριτζανί. Επισκεπτόμενος την Τουρκία ο Ιρανός αξιωματούχος, εκ των προσώπων με την  μεγαλύτερη επιρροή στην πολιτική σκακιέρα της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ανέφερε ότι γίνεται δεκτή η πρόταση της κυβέρνησης Ερντογάν να συμβάλλει στην αναβίωση του διαλόγου. Η εξέλιξη -που μένει να αποδειχθεί στην πράξη- έρχεται εν μέσω οξυμένης έντασης με φόντο το ευρωπαϊκό πετρελαϊκό εμπάργκο και τις ιρανικές απειλές αντιποίνων με κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ.

Με τις εντάσεις να αυξάνονται για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, η κυβέρνηση Ομπάμα έστειλε προειδοποίηση στον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, λέγοντας ότι οι ιρανικές απειλές για κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ θα προκαλέσουν την αμερικανική αντίδραση.

Τη στάση της Ελλάδας στην επικείμενο Σύνοδο των ΥΠΕΞ της ΕΕ με θέμα την επιβολή κυρώσεων στο Ιράν εξήγησε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Γρηγόρης Δελαβέκουρας. «Για την Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντικό να έχουμε τη διασφάλιση της ομαλής τροφοδοσίας της αγοράς με πετρέλαιο» τόνισε, υπενθυμίζοντας ότι αρκετές χώρες της Ένωσης εισάγουν σημαντικές ποσότητες από την Ισλαμική Δημοκρατία.

Η Ιαπωνία θα λάβει «αποφασιστικά μέτρα» για να μειώσει την πετρελαϊκή της εξάρτηση από το Ιράν, ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών της χώρας. Το Τόκιο απάντησε θετικά σε αίτημα της Ουάσινγκτον, η οποία ζητά από την Κίνα και την Ιαπωνία να επιβάλλουν πιο αυστηρές κυρώσεις στην πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν, σε μία προσπάθεια να κάμψει τις πυρηνικές επιδιώξεις της Τεχεράνης. Την ίδια στιγμή, τα κράτη-μέλη της ΕΕ οριστικοποιούν τις λεπτομέρειες για το πετρελαϊκό εμπάργκο.

Οι ΗΠΑ αποστέλλουν άλλο ένα αεροπλανοφόρο στην ευρύτερη περιοχή του Ιράν ενώ παραμένει η ένταση γύρω από τα Στενά του Ορμούζ και τη διακηρυγμένη πρόθεση του Ιράν να τα αποκλείσει στο μέλλον. Αποστολή ρουτίνας υποστηρίζει το Πεντάγωνο ενώ, για άλλη μία φορά, η Χίλαρι Κλίντον καταδικάζει την πρόθεση του Ιράν να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ.

Η Ρωσία διαμηνύει ότι είναι αντίθετη σε πετρελαϊκό εμπάργκο σε βάρος του Ιράν ακόμη και αν η Ισλαμική Δημοκρατία συνεχίσει τη διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου, τονίζοντας ότι οι νέες κυρώσεις δεν θωρακίζουν τις προσπάθειες μη διασποράς των πυρηνικών όπλων. Το ρωσικό «όχι» έρχεται τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να αποφασίσει την επιβολή εμπάργκο στην αγορά αργού πετρελαίου κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 23ης Ιανουαρίου.

Ένας καθηγητής Πανεπιστημίου και πυρηνικός επιστήμονας σκοτώθηκε, όταν εξερράγη βόμβα που είχε τοποθετηθεί στο αυτοκίνητό του από οδηγό μοτοσικλέτας στην Τεχεράνη την Τετάρτη. Η επίθεση θυμίζει αρκετά τις επιθέσεις κατά πυρηνικών επιστημόνων στο Ιράν πριν από ένα περίπου χρόνο. Το Ισραήλ κατηγορεί η Τεχεράνη για τη νέα επίθεση. Η δολοφονία επιστημόνων δεν θα σταματήσει την πρόοδο, λέει ο αντιπρόεδρος της χώρας.

Κατά μία εβδομάδα επισπεύδει η Ευρωπαϊκή Ένωση τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων που θα εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής εμπάργκο στην αγορά αργού πετρελαίου από το Ιράν. Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΕ, οι υπουργοί Εξωτερικών των 27 χωρών-μελών της ΕΕ θα συνεδριάσουν στις 23 Ιανουαρίου. Προς το παρόν δεν υπάρχει επίσημη αντίδραση από την Τεχεράνη, που εμφανίζεται αμετακίνητη από τις θέσεις της και έχει ήδη διαμηνύσει ότι σκοπεύει να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ -στρατηγικό πέρασμα για τα φορτηγά πλοία- εάν η Ευρώπη υιοθετήσει κυρώσεις σε βάρος του ιρανικού πετρελαίου.

Την έντονη αντίδραση της διεθνούς κοινότητας προκάλεσε η ανακοίνωση της ΙΑΕΑ ότι το Ιράν πραγματοποιεί εμπλουτισμό ουρανίου κατά 20% σε υπόγεια εγκατάσταση στη χώρα. Για «περαιτέρω κλιμάκωση» της συνεχούς παραβίασης των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών μιλούν οι ΗΠΑ, νέες κυρώσεις εξαγγέλλει η Γαλλία, για «προκλητική πράξη» κάνει λόγο η Βρετανία.

Η ίδια η ιρανική κυβέρνηση και διπλωματικές πηγές της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) επιβεβαιώνουν την έναρξη της διαδικασίας εμπλουτισμού ουρανίου σε ποσοστό 20% σε υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις κοντά στην πόλη Κομ. Την ίδια στιγμή, ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ διαμηνύει στη Δύση ότι το ιρανικό έθνος δεν πρόκειται να υποκύψει στην πίεση των κυρώσεων -«δείχνοντας» το πετρελαϊκό εμπάργκο που δρομολογεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ιρανικό δικαστήριο καταδίκασε τον Αμίρ Μιρζάι Χεκματί, έναν Αμερικανο-ιρανό πολίτη σε θάνατο, με την κατηγορία ότι κατασκόπευε για λογαριασμό της CIA, μετέδωσαν ιρανικά μέσα ενημέρωσης.

Πληροφορίες ότι το Ιράν θα αρχίσει σύντομα τη διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου, σε υπόγειες και καλά προστατευμένες εγκαταστάσεις στην τοποθεσία Φορντό της πόλης Κομ, αποκαλύπτει την Κυριακή η ιρανική εφημερίδα Kayhan. Στην περίπτωση που οι πληροφορίες επαληθευτούν, τότε η ένταση μεταξύ της Τεχεράνης και τη Δύσης θα αναζωπυρωθεί και μάλιστα σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, δεδομένης της διαμάχης με την ΕΕ αναφορικά με τις ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου.

Σε νέες ναυτικές ασκήσεις στην περιοχή των Στενών του Ορμούζ σχεδιάζει να προχωρήσει το ναυτικό του Ιράν, το οποίο δεν έχει υποχωρήσει από την απειλή του να αποκλείσει το στρατηγικό πέρασμα για τα φορτηγά πλοία εάν η ΕΕ υιοθετήσει κυρώσεις σε βάρος του ιρανικού πετρελαίου.

Την «κατανόηση των ευρωπαίων εταίρων για τις ευαισθησίες της χώρας» σε σχέση με την μεγάλη εξάρτησή της από ιρανικό πετρέλαιο, έχει ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά όργανα, καθώς οι «27» σχεδόν ομόφωνα έχουν αποφασίσει εμπάργκο κατά των εξαγωγών πετρελαίου από το Ιράν, όπως ανέφερε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γ.Μανιάτης μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια.