ΠΑΡΙΣΙ, 31 Ιουλίου. — Στην παρισινή εφημερίδα «Φρανς Σουάρ» δημοσιεύεται μακρά συνέντευξη με τον Μίκη Θεοδωράκη, η οποία αρχίζει ως εξής:

Μίκης Θεοδωράκης. Το όνομα αυτό αντιδονεί σήμερα σ’ όλη την Ελλάδα. Οι άνθρωποι, κατά εκατοντάδες, πηγαίνουν, σαν σε προσκύνημα, στο σπίτι όπου έχει αποσυρθή αφότου επέστρεψε από την εξορία του. Η μουσική του τραγουδά σ’ ολονών τις καρδιές σαν έναν ύμνο στην ελευθερία που επιτέλους επανήλθε.

Οκτώ μέρες μετά την άφιξή του (σ.σ. ο Θεοδωράκης είχε επιστρέψει στην Ελλάδα την Τετάρτη 24 Ιουλίου 1974) ο μεγάλος συνθέτης αρχίζει να σχηματίζη κάποια ιδέα για την Ελλάδα χωρίς τους συνταγματάρχες. Μια ιδέα αρκετά απρόβλεπτη, όταν γνωρίζη κανείς τις βαθύτερες πεποιθήσεις του.

«Ήμουνα άλλοτε αμείλικτος αντίπαλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή» μας θυμίζει. «Ήταν ο σημαιοφόρος της άκρας δεξιάς, ενώ εγώ της άκρας αριστεράς. Σήμερα βρίσκομαι πίσω του. Όλος ο ελληνικός λαός είναι πίσω του. Το κομμουνιστικό κόμμα είναι μαζί του».


«ΤΟ ΒΗΜΑ», 1.8.1974, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Και συνεχίζει στη συνέντευξή του:

«Ζούσα φυσικά με την ελπίδα να επιστρέψω στην Ελλάδα, δεν το φανταζόμουνα όμως ποτέ ότι αυτό θα γινόταν τόσο γρήγορα» ομολογεί. «Είναι φυσικά για μένα μια μεγάλη ευτυχία, που μου δημιουργεί όμως και ευθύνες. Η κατάσταση στην Ελλάδα εξακολουθεί πράγματι να είναι κρίσιμη. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι έχει επιτελεσθή ένα μεγάλο βήμα. Ένα βήμα σημαντικό, που δεν παύει όμως να είναι ένα πρώτο βήμα. Βρισκόμαστε στην κατάσταση των Συμμάχων τον Ιούνιο του 1944, που αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία. Οι Έλληνες σήμερα πήραν την Καν, μα το Βερολίνο βρίσκεται ακόμα μακρυά».


Ο Μίκης Θεοδωράκης ζωηρεύει. Τονίζει τις φράσεις του με μικρές χειρονομίες, σαν να θέλη να είναι ακόμα πιο πειστικός.

«Για μας πρώτιστος σκοπός είναι να παγιώσωμε την πρώτη νίκη μας. Στο κάτω-κάτω η δικτατορία είχε και μια θετική πλευρά, γιατί επέτρεψε να πραγματοποιήσωμε την ένωση του 95% του ελληνικού λαού. Το πλατύ αυτό λαϊκό κίνημα δεν μπορούσε να μην υλοποιηθή. Ήταν φιμωμένο, χωρίς κανένα μέσο δράσεως. Η σφαγή του Πολυτεχνείου, όμως, τον περασμένο Νοέμβριο επέτρεψε να εκδηλωθή ένας δυναμισμός μέσα στο λαό. Αυτός ο δυναμισμός εκδηλώνεται σήμερα, αυτός προκάλεσε τα όσα διεδραματίσθησαν, κι αυτός πάλι επιτρέπει στον Καραμανλή να τραβάη μπροστά. Στις συνεννοήσεις του ο πρωθυπουργός ήταν αυτός που μιλούσε από θέση δυνάμεως, γιατί ο λαός έκανε τη ζυγαριά να γείρη προς τη δική του πλευρά. Χάρη σ’ αυτό το όπλο μπόρεσε να εγκαταστήση το προγεφύρωμά του, τώρα όμως ολόκληρος ο λαός πρέπει να βοηθήση στη σταθεροποίησή του, πρέπει να αγωνισθή προς την ίδια κατεύθυνση για να πλατύνη τον θύλακα. Πρέπει να εντείνωμε την επαγρύπνησή μας. Να μην παρασυρώμεθα από τις προκλήσεις, αλλά και να μην ξεχνάμε συγχρόνως ότι το κεφαλαιώδες πρόβλημα για τη χώρα μας είναι η εθνική ανεξαρτησία».


— Μερικοί πιστεύουν ότι ο κ. Καραμανλής θα σας προσφέρη ένα υπουργικό χαρτοφυλάκιο. Δεν νομίζετε ότι θα μπορέσετε να παίξετε σύντομα έναν πολιτικό ρόλο;

«Όλοι μας έχομε να παίξωμε το ρόλο μας στην ενοποίηση της συγχρόνου και ελεύθερης Ελλάδος. Είμαστε όλοι μας στρατιώτες. Ο δικός μου ο τομέας είναι η αριστερά. Είναι ανάγκη να τεθούν δομές σ’ αυτό το ευρύτατο κίνημα. Αυτός είναι ο σκοπός μου. Θέλω να εργασθώ για την οργάνωση του μεγάλου κόμματος της νέας αριστεράς. Πριν προχωρήσωμε όμως, πρέπει να προσέξωμε πολύ. Το ηττημένο καθεστώς είναι ακόμη παρόν. Δεν πρέπει να αποκλείεται το ενδεχόμενο της επιστροφής του. Κάτι τέτοιο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο, εκτός αν από την πλευρά του λαού αρχίσουν να γίνωνται σφάλματα, αν και μέχρι στιγμής δεν υπήρξε φυσικά τέτοια περίπτωση».


Ο Μίκης Θεοδωράκης, συνεχίζει ο απεσταλμένος της γαλλικής εφημερίδος (σ.σ. ο Maurice Josco), έχει λοιπόν αποφασίσει να υποστηρίξη ανεπιφύλακτα την προσπάθεια του πρώην αντιπάλου του και το λέει με δύναμη:

«Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είναι ο μόνος ενδεδειγμένος αρχηγός του προγεφυρώματος που άνοιξε στην Ελλάδα και πρέπει όλοι να τον ακολουθήσωμε χωρίς υστεροβουλίες. Όποιος δεν το αντιλήφθηκε αυτό, είναι τυφλός. Σ’ ό,τι αφορά εμένα, βαδίζω φυσικά μαζί του. Υπέγραψα εξ άλλου με το άλλο κομμουνιστικό κόμμα, το λεγόμενο του εξωτερικού, ένα κοινό μανιφέστο υποστηρίξεως του Καραμανλή».


— Ποιο δρόμο λογαριάζετε να κάνετε παρέα μαζί του;

«Έχομε να διαβούμε μαζί πολλά εμπόδια. Σ’ έναν πρώτο χρόνο πρέπει να πλατύνωμε και να στερεώσωμε τον θύλακα. Ο δεύτερος στόχος θα είναι ο σχηματισμός πολιτικών κομμάτων και η εξομάλυνση της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα, που θα σφραγισθή με την εκλογή των δημάρχων και των συνδικαλιστικών ηγετών. Ο τρίτος σταθμός θα οδηγήση σε ελεύθερες γενικές εκλογές. Ο σταθμός αυτός θα είναι ο πιο αποφασιστικός. Δεν θα είναι και πάλι το Βερολίνο, αλλά οι Αρδέννες, όπου θα πρέπει να περιμένωμε την αντεπίθεση του εχθρού, γιατί ο καρκίνος έχει προχωρήσει πολύ βαθειά στη χώρα. Ξέρω ότι ο Καραμανλής είναι σύμφωνος πάνω στο πρόγραμμα αυτό και στην απόφαση να δώση νόμιμη ύπαρξη στο κομμουνιστικό κόμμα. Έχει διδαχθή πολλά στη διάρκεια των ένδεκα ετών της εξορίας του στη Γαλλία, ακόμα και με τον Ντε Γκωλ, που, σε ωρισμένες περιπτώσεις, δεν εστερείτο φιλελευθερισμού».

[…]

*Άρθρο που έφερε τον τίτλο «Πρέπει να βοηθήσωμε όλοι τον Καραμανλή» λέγει ο Μ. Θεοδωράκης και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» πριν από 51 ακριβώς έτη, την Πέμπτη 1η Αυγούστου 1974.

Ειδήσεις Σήμερα: