Μάχη της Αγγλίας: Πέθανε ο Τζον «Πάντι» Χέμινγουεϊ, ο τελευταίος βετεράνος πιλότος σε ηλικία 105 ετών

Ο Τζον «Πάντι» Χέμινγουεϊ στα 21 του, ήταν πιλότος μαχητικού στη Μάχη της Αγγλίας (Battle of Britain) πολεμώντας εναντίον των Ναζί.

Η Μάχη της Αγγλίας ήταν η προσπάθεια της αεροπορίας της Ναζιστικής Γερμανίας, της Λουφτβάφε (Luftwaffe), να καταβάλει τη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία (RAF, Royal Air Force) για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί η Επιχείρηση Θαλάσσιος Λέων (Seelöwe), που προέβλεπε την απόβαση των γερμανικών δυνάμεων στα βρετανικά νησιά.

Ο όρος προέρχεται από ομιλία του Βρετανού Πρωθυπουργού Ουίνστον Τσώρτσιλ στη Βουλή των Κοινοτήτων στις 18 Ιουνίου 1940, στην οποία ανέφερε:

«…Η Μάχη της Γαλλίας, όπως την αποκάλεσε ο Στρατηγός Βεϋγκάν, τελείωσε. Επίκειται η έναρξη της Μάχης της Αγγλίας».

Ο Χέμινγουεϊ ήταν ο τελευταίος των βετεράνων της ιστορικής μάχης που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

«Δεν νομίζω ότι θεωρούσαμε τους εαυτούς μας σπουδαίους. Πολεμούσαμε έναν πόλεμο για τον οποίο είχαμε εκπαιδευτεί να πολεμάμε»

Μια Μάχη που πλήγωσε αναπανόρθωτα τον Χίτλερ

Η επικράτηση της RAF απέναντι σε μια αεροπορία κατά πολύ υπέρτερη σε αριθμό ανέδειξε, κατά μερικούς ιστορικούς, τον ερασιτεχνισμό και την αδυναμία των ανωτάτων παραγόντων του ναζιστικού καθεστώτος.

Ο Χίτλερ ήλπιζε ότι απλά και μόνο οι τρομοκρατικοί βομβαρδισμοί (Terrorangiff) κατά του Λονδίνου θα φόβιζαν τόσο πολύ τους Άγγλους, ώστε αυτοί θα εκλιπαρούσαν για συνθηκολόγηση.

Επίσης, αγνοήθηκε η ύπαρξη του αγγλικού στόλου που, κι αν ακόμα θεωρηθεί ότι η Λουφτβάφε επιτύγχανε την απόλυτη κυριαρχία στον αέρα, ο στόλος αυτός θα αποτελούσε σημαντικό εμπόδιο για οποιαδήποτε μέτριας – από άποψη ναυτικών δυνάμεων – αξίας αποβατική δύναμη, όπως αυτή που διέθετε τότε η Γερμανία.

Τεχνικά ο Γκέρινγκ δεν έδειξε να συλλαμβάνει τις αδυναμίες της ίδιας του της δύναμης. Τα βομβαρδιστικά του δεν ήταν ακόμη σε θέση να εξοντώσουν τεράστιας έκτασης πόλεις και πολλούς άλλους διεσπαρμένους στόχους, από όπου η Αγγλία τροφοδοτούσε την πολεμική της μηχανή.

Τα βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης Στούκα (Junkers JU87) ήταν κατάλληλα μόνο στις χώρες χωρίς σημαντική αντίπαλη αεροπορία και με αδύναμη αντιαεροπορική άμυνα, αλλά αποδείχτηκαν πολύ ευάλωτα μπροστά στα νεότερα βρετανικά καταδιωκτικά και σε μια αντιαεροπορική άμυνα «που δεν χάνει την ψυχραιμία της» και αποτραβήχτηκαν σε άλλα, πιο ασφαλή, μέτωπα.

Τα καταδιωκτικά του, αν και αποδείχτηκαν πολύ καλά για την εποχή 1939-40, είχαν πολύ περιορισμένη ακτίνα δράσης και δεν μπορούσαν να προστατεύσουν επαρκώς τα βομβαρδιστικά τους. Επέδειξε δε, στη συνέχεια, αδιαφορία για την εξέλιξη της αεροπορίας του.

Ενδεικτικά, όταν ένας από τους καλύτερους Γερμανούς πιλότους, ο Άντολφ Γκάλαντ (Adolf Gallant), διαμαρτυρήθηκε στον Στρατάρχη του Ράιχ για τις κατηγορίες που εκείνος είχε εκτοξεύσει κατά των πιλότων των καταδιωκτικών, ο Γκέρινγκ τον ρώτησε: «Και τι θα έπρεπε να σας δώσουμε για να είστε ευχαριστημένος;». Ο Γκάλαντ του απάντησε με θάρρος: «Να μου δώσετε Σπίτφαϊρ!».

Η ήττα των Ναζί στη Μάχης της Αγγλίας και η μη πραγματοποίηση του Θαλάσσιου Λέοντα είχαν αποφασιστική σημασία στην έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

«Απόλυτος ήρωας»

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κίρ Στάρμερ απέτισε φόρο τιμής στον Χέμινγουεϊ, λέγοντας ότι το θάρρος του και όλων των πιλότων της RAF «βοήθησαν να τερματιστεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και να διασφαλιστεί η ελευθερία μας».

Ο πρίγκιπας της Ουαλίας απέτισε επίσης φόρο τιμής, λέγοντας ότι «οφείλουμε τόσα πολλά στον Πάντι και τη γενιά του για τις ελευθερίες μας σήμερα».

Ο πρίγκιπας Ουίλιαμ πρόσθεσε ότι «η γενναιότητα και η θυσία τους θα είναι πάντα στη μνήμη μας. θυμούνται πάντα».

Η αναπληρώτρια πρώτη υπουργός της Βόρειας Ιρλανδίας Emma Little-Pengelly περιέγραψε τον Χέμινγουεϊ ως «απόλυτο ήρωα».

Μιλώντας στη Συνέλευση της Βόρειας Ιρλανδίας είπε: «Θεέ μου όταν διαβάζεις τη νεκρολογία του, τα πράγματα που βίωσε».

«Ποτέ στο πεδίο της ανθρώπινης σύγκρουσης δεν χρωστούσαν τόσα πολλά τόσοι πολλοί σε τόσο λίγους»

Πρόσθεσε ότι οι θυσίες της γενιάς του Χέμινγουεϊ ήταν «απολύτως απίστευτες».

Όσοι πολέμησαν στη μάχη των τριάμισι μηνών έγιναν γνωστοί ως Τhe Few (σσ. Οι Λίγοι ή Οι Εκλεκτοί) μετά από ομιλία του τότε πρωθυπουργού, Σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ.

«Ποτέ στο πεδίο της ανθρώπινης σύγκρουσης δεν χρωστούσαν τόσα πολλά τόσοι πολλοί σε τόσο λίγους», είπε για τις θυσίες τους στη μάχη.

Σε ανακοίνωσή της, η RAF ανέφερε ότι ο Χέμινγουεϊ «έφυγε ειρηνικά» τη Δευτέρα.

Μιλώντας στο BBC News το 2023, ο Χέμινγουεϊ είπε ότι δεν είχε αναζητήσει ποτέ τη φήμη επειδή ήταν μέρος του The Few.

Ο πιλότος κατέρριψε 90 εχθρικά αεροσκάφη κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 11 ημερών τον Μάιο του 1940 και παρείχε κάλυψη μαχητών κατά τη διάρκεια της Μάχης της Γαλλίας.

Καταρρίφθηκε και διασώθηκε τέσσερις φορές

Κατά τη διάρκεια των εναέριων μαχών ένας προς έναν, τον Αύγουστο του 1940, ο Χέμινγουεϊ αναγκάστηκε να διασωθεί από το μονοθέσιο μαχητικό του Hurricane σε δύο περιπτώσεις, μια φορά στη θάλασσα στα ανοικτά των ακτών του Έσσεξ και μια δεύτερη όταν έπεσε σε βάλτους.

Τα συντρίμμια του μαχητικού του Hurricane του ανακτήθηκαν το 2019.

Τον Ιούλιο του 1941, του απονεμήθηκε το Distinguished Flying Cross, ένα μετάλλιο για το προσωπικό της RAF και τις πράξεις ανδρείας, θάρρους ή αφοσίωσης στο καθήκον τους.

Στο δρόμο για να παραλάβει το μετάλλιό του από τον Βασιλιά, ο Χέμινγουεϊ αναγκάστηκε να δραπετεύσει από ένα αεροσκάφος Blenheim, το οποίο συνετρίβη κατά την απογείωση.

Σε άλλη περίπτωση, το 1941, όταν ταξίδευε για να παραλάβει τον Σταυρό Διακεκριμένων Πτήσεων από τον βασιλιά, σώθηκε από συντριβή αεροσκάφους κατά την απογείωση.

Ενώ υπηρετούσε στην 85 Μοίρα της RAF στο Χιούνστον, ο Χέμινγουεϊ ενώ βρισκόταν σε πτήση, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το μαχητικό Havoc από ύψος 183 μέτρα λόγω βλάβης του οργάνου σε κακές καιρικές συνθήκες. Έσπασε το χέρι του και το αλεξίπτωτό του δεν άνοιξε, ωστόσο πιάστηκε στα κλαδιά ενός δέντρου.

Διασώθηκε για τέταρτη φορά ενώ πολεμούσε κοντά στη Ραβέννα Ιταλίας. Όταν το Spitfire του χτυπήθηκε αποβιβάστηκε σε εχθρικό έδαφος και ήρθε σε επαφή με Ιταλούς πολίτες, οι οποίοι τον βοήθησαν να επιστρέψει στους Συμμάχους.

Η γενναιότητά του και η αφοσίωσή του στην αποστολή του τιμήθηκαν, αλλά ο ίδιος δήλωσε ότι δεν αναζητούσε ποτέ δόξα.

«Αυτός ο ήσυχος, συγκροτημένος, σκεπτόμενος άνθρωπος μπορεί να μην ήθελε να είναι ο τελευταίος των The Few, αλλά ενσάρκωσε το πνεύμα όλων εκείνων που πέταξαν για την ελευθερία πάνω από αυτήν την καταπράσινη χώρα»

«Δεν νομίζω ότι θεωρούσαμε τους εαυτούς μας σπουδαίους. Πολεμούσαμε έναν πόλεμο για τον οποίο είχαμε εκπαιδευτεί να πολεμάμε», είχε πει το 2023.

Ο Χέμινγουεϊ είπε ότι η μεγαλύτερη λύπη του ήταν η απώλεια φίλων, ιδιαίτερα αυτή του Ρίτσαρντ «Ντίκι» Λι τον Αύγουστο του 1940.

«Τέλος εποχής»

Η RAF είπε ότι ο θάνατος του Χέμινγουεϊ σηματοδότησε «το τέλος μιας εποχής και μια οδυνηρή υπενθύμιση των θυσιών που έκαναν όσοι πολέμησαν για την ελευθερία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».

«Το θάρρος του μπροστά στις συντριπτικές πιθανότητες απέδειξε την αίσθηση του καθήκοντός του και τη σημασία της βρετανικής ανθεκτικότητας».

Ο αρχηγός της RAF, σε δήλωσή του, τόνισε πως ο Χέμινγουεϊ «ενσάρκωνε το πνεύμα όλων εκείνων που πέταξαν για την ελευθερία».

Ο Χέμινγουεϊ «είχε πάντα μια λάμψη στα μάτια του καθώς θυμόταν τις στιγμές διασκέδασης με τους συναδέλφους του στη Γαλλία και το Λονδίνο», ανέφερε η δήλωση.

«Αυτός ο ήσυχος, συγκροτημένος, σκεπτόμενος άνθρωπος μπορεί να μην ήθελε να είναι ο τελευταίος των The Few, αλλά ενσάρκωσε το πνεύμα όλων εκείνων που πέταξαν για την ελευθερία πάνω από αυτήν την καταπράσινη χώρα», προσθέτει.