Γυναίκα, ζωή, ελευθερία: Ιρανές καλλιτέχνιδες τιμούν τις μαχήτριες του τόπου τους

Τον Σεπτέμβριο του 2022, η Mahsa Zhina Amini πέθανε μετά τη σύλληψη της από την «Αστυνομία Ηθών» του Ιράν, επειδή δήθεν φορούσε ανάρμοστα το χιτζάμπ της. Οι αρχές ισχυρίστηκαν ότι έπαθε καρδιακή προσβολή και επιληψία αλλά αυτόπτες μάρτυρες της σύλληψης της είπαν ότι δολοφονήθηκε από την αστυνομία. Η εξέγερση που πυροδότησε ο θάνατος της ήταν το μεγαλύτερο ιρανικό κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα μετά την επανάσταση του 1979, καθώς χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους και πολλές φορές δέχθηκαν βίαιη καταστολή από τις αρχές της χώρας.

Έχει περάσει ένας χρόνος από την ιρανική εξέγερση και το σύνθημα «Zan, Zendegi, Azadi», που σημαίνει «γυναίκα, ζωή, ελευθερία», έχουν «εισχωρήσει» από τους δρόμους του Ιράν στα έργα των Ιρανών γυναικών παραγωγών ηλεκτρονικής μουσικής. Η Azadi.MP3, κυκλοφόρησε το κομμάτι «Empty Platform», το οποίο είναι γεμάτο με συνθήματα, που ακούστηκαν σε εκείνες τις μαχητικές διαδηλώσεις. Το κομμάτι της συμπεριλαμβάνεται σε μια νέα συλλογή μουσικής και ήχου από Ιρανές γυναίκες, που επιμελήθηκε η Aida και η παραγωγός Nesa Azadikhah: μια «κακόφωνη» ακουστική περιπέτεια με τίτλο «Intended Consequence» που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο μέσω της εταιρείας τους Apranik Records και είναι «sequel» του Woman Life Freedom του Ιανουαρίου.

«Μαθαίνω ότι σε ολόκληρη την πόλη οι γυναίκες ντύνονται με ζωηρά πολύχρωμα ρούχα, ενώ αφήνουν τα μαλλιά τους να κυματίζουν ελεύθερα»

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη The Sonic Agent (@thesonicagent)

«Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τη φωνή μας και την πλατφόρμα μας για να ευαισθητοποιήσουμε για αυτά τα θέματα την κατά κανόνα «αμίλητη» βιομηχανία ηλεκτρονικής μουσικής», λέει η Aida.

Γενναίες γυναίκες

Η Azadikhah προσθέτει – όπως και η Aida- ότι επίσης σκοπεύουν να τιμήσουν τη γενναιότητα των ανθρώπων των οποίων ο αγώνας πήρε νέα μορφή. Αυτή τη στιγμή, οι άνθρωποι του Ιράν συνεχίζουν τον αγώνα μέσα στην καθημερινή τους ζωή, εκφράζοντας τη διαμαρτυρία τους με το να φορούν τα ρούχα που επιθυμούν και να μην καλύπτουν τα μαλλιά τους. Αυτές οι πράξεις είναι συνειδητές και έχουν επιπτώσεις τις οποίες οι ίδιες γνωρίζουν, παρόλα αυτά επιλέγουν να αγωνιστούν με αυτόν τον τρόπο.

Οι γυναίκες αποτελούν κομμάτι μιας ιρανικής σκηνής ηλεκτρονικής μουσικής, η ιστορία της οποίας ξεκινάει από τη δεκαετία του 1970, η οποία όμως περιορίστηκε από την επανάσταση του 1979 και την έμφαση στην παράδοση, προτού αναπτυχθεί και πάλι σταδιακά αυτόν τον αιώνα μέσω καλλιτεχνών ( ορισμένες από αυτές σε όλη τη διασπορά) όπως οι Sote, Kasra V και 9T Antiope και DJs συμπεριλαμβανομένου της Paramida. «Είδαμε την κλασική και την παραδοσιακή μουσική να ενώνεται με την ηλεκτρονική μουσική και να διαμορφώνει μια νέα εκδοχή του εαυτού της», λέει χαρακτηριστικά η Azadikhah.

Όλα αλλάζουν

Οι παραπάνω εξελίξεις έχουν ενισχυθεί μετά τις διαμαρτυρίες για τη δολοφονία της Amini. Τον Σεπτέμβριο του 2022, η Azadikhah βρισκόταν σε περιοδεία εκτός Ιράν – επισκεπτόμενη την πατρίδα της, την Τεχεράνη, επτά μήνες αργότερα, βρέθηκε σε μια πόλη που μεταμορφωνόταν. «Υπήρχαν γυναίκες και κορίτσια που δεν φορούσαν χιτζάμπ και άνδρες που προστάτευαν τις γυναίκες. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να διαμαρτύρονται. Αυτή η επανάσταση πράγματι επηρέασε τους ανθρώπους και τους ένωσε, σε βαθμό που άλλαξαν οι κοινωνικές συμπεριφορές». Η Aida, η οποία ζει μεταξύ Βανκούβερ και Σαν Φρανσίσκο, επιβεβαιώνει: «Μαθαίνω ότι σε ολόκληρη την πόλη οι γυναίκες ντύνονται με ζωηρά πολύχρωμα ρούχα, ενώ αφήνουν τα μαλλιά τους να κυματίζουν ελεύθερα».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Nesa Azadikhah (@nesaazadikhah)

Η μακροχρόνια σχέση που διατηρούν οι Ιρανοί με την ποίηση οδήγησε στο να γίνουν τα συνθήματα των δρόμων – αυτό που η Aida αποκαλεί «συμπυκνωμένες εκφράσεις του τραύματος των γενεών» – μια ρυθμική και ποιητική απεικόνιση μιας κουλτούρας που αλλάζει, και τροφοδότησαν την εικαστική τέχνη και τη μουσική, ιδίως τη δουλειά της ιρανικής κολεκτίβας Only Voice Remains, η οποία συνέθεσε ένα ηχητικό έργο διάρκειας μιας ώρας που αποτελείται από φωνητικές νότες, ποίηση, μουσική, αναγνώσεις, προβληματισμούς, ήχους διαμαρτυρίας και ομιλίες που μεταδόθηκαν στο ραδιόφωνο NTS του Λονδίνου.

Οι techno ρυθμοί, που τρέχουν συνεχώς προς τα εμπρός, εξακολουθούν να μοιάζουν ελπιδοφόροι

Ορχηστρική ηλεκτρονική μουσική

Ωστόσο, πολλά από τα tracks στο Intended Consequences είναι χωρίς λόγια. Η Aida λέει ότι «η ορχηστρική ηλεκτρονική μουσική, όντας σε μεγάλο βαθμό ευέλικτη και εύπλαστη, συνέβαλε στο να κατανοήσουμε το περίγυρο μας πέρα από τη λογική- εκδηλώσεις συναισθημάτων που παρουσιάζονται μέσα από τον ήχο». Η μουσική, λέει η Aida, επιτρέπει στους άλλους να κατανοήσουν και να καταλάβουν πώς θα ένιωθε κανείς αν ζούσε εκείνη την εποχή. Αυτή η τέχνη, προσθέτει η Azadikah, βοηθά ιδιαίτερα τους καλλιτέχνες που βρίσκονται στο εξωτερικό και δεν μπορούσαν να βρεθούν στους δρόμους να διεργαστούν τα συναισθήματα τους.

Οι δύο επιμελήτριες συμπεριέλαβαν και δικά τους έργα στη συλλογή. Το πένθιμο breakbeat κομμάτι Perpetual της Azadikhah, όπως και η δουλειά της στο τελευταίο της EP Exhaustion, «μου επιτρέπει να εκφράσω όλα τα συναισθήματα και τη θλίψη που ένιωσα κατά τη διάρκεια των όσων συνέβησαν αυτή τη χρονιά». Το κομμάτι Ode to Expectations της Aida συλλογίζεται «τις προσδοκίες που έχουν τεθεί στις γυναίκες, οι οποίες μπορεί να γίνουν πεδίο μάχης ανάμεσα στο να επιλέξεις τον εαυτό σου ή κάτι που δεν είναι στην πραγματικότητα ο αγώνας, ο στόχος ή η ανάγκη σου. Με αυτόν τον τρόπο πρέπει να θέτουμε όρια, και αυτό ενδέχεται να έχει μεγάλο κόστος». Είναι ταυτόχρονα ατμοσφαιρικό και σκοτεινό – και αυτή την εβδομάδα αναδεικνύει το συναίσθημα της αβεβαιότητας που κατακλύζει τη χώρα εν μέσω της αβέβαιης κατάστασης στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, οι techno ρυθμοί, που τρέχουν συνεχώς προς τα εμπρός, εξακολουθούν να μοιάζουν ελπιδοφόροι.

*Mε πληροφορίες από Guardian | Φωτογραφία: Instagram | Apranik Records | nesaazadikhah