Πώς ο παγανισμός ξαναμάγεψε τον σύγχρονο κόσμο

«Σε ένα πρόσφατο ταξίδι στο Σάλεμ της Μασαχουσέτης, άκουσα την ίδια ερώτηση: Είναι πραγματικά αληθινή η μαγεία; Για μένα, η απάντηση είναι ίσως» γράφει ο Antonio Pagliarulo στο nbcnews.com.

«Πριν από δύο εβδομάδες, ενόψει του Halloween, επισκέφτηκα το Salem της Μασαχουσέτης, για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε η πανδημία. Ανανεώνοντας το ετήσιο Αποκριάτικο προσκύνημα μου, με πρόδωσε αυτό που βρήκα στην Πόλη της Μάγισσας: Περισσότερα πλήθη, μακρύτερες γραμμές και μια ευρύτερη και ευπρόσδεκτη σειρά εμπορευμάτων, προσαρμοσμένων στις πολλές διαφορετικές θρησκευτικές παραδόσεις και εθνικές ταυτότητες» γράφει ο Antonio Pagliarulo στο nbcnews.com και συνεχίζει.

Ανάμεσα στα περίεργα πλήθη σε τις μαύρες κάπες και τα κωνικά καπέλα, τις τσάντες που ξεχειλίζουν με DIY ξόρκια και κεριά για να ενισχύσουν την ευημερία, άκουσα το ίδιο ερώτημα: Είναι μαγεία πραγματικά αυτό;

Δείτε το βίντεο 

Η φύση και η δύναμή της 

«Είμαι ένας από τους χίλιους Αμερικανούς οι οποίοι — είτε περήφανα, μυστικά ή αμαυρωμένοι μέσα από τη δύναμη του καταναλωτισμού — ασκούν κάποια μορφή μαγείας. Η μαγεία, η οποία περιλαμβάνει τη Wicca*, τον παγανισμό, τη λαϊκή μαγεία και άλλες παραδόσεις της Νέας Εποχής, είναι ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα πνευματικά μονοπάτια στην Αμερική» γράφει ο Antonio Pagliarulo.

(*Wicca ονομάζεται μία θρησκεία, παρακλάδι του παγανισμού, η οποία βασίζεται στην φύση και στη δύναμή της. Αναπτύχθηκε στην Αγγλία στα μέσα του 20ου αιώνα και εισήχθη στο κοινό το 1954 από τον Gerald Gardner, ένα Βρετανό συνταξιούχο δημόσιο υπάλληλo).

Το 1990, το Trinity College του Κονέκτικατ εκτίμησε ότι υπήρχαν 8.000 υποστηρικτές της Wicca. Το 2008, ο αριθμός του Γραφείου Απογραφών των ΗΠΑ ήταν 342.000. Μια μελέτη του 2014 στο Pew Research Center αύξησε την προβολή αυτή αρκετές φορές, αξιολογώντας ότι το 0,4% των Αμερικανών αναγνωρίστηκαν ως ειδωλολάτρες, Wicca-νοί ή Νέο-εποχίτες. (Η πιο σύγχρονη ειδωλολατρική λατρεία, της οποίας η Wicca είναι ένα είδος, βασίζεται σε προχριστιανικές παραδόσεις στην ανατροπή της φύσης).

Μέχρι το 2050, ανέφερε, ο αριθμός των Αμερικανών που ασκούν «άλλες θρησκείες» — θρησκείες εκτός του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού, του Ισλάμ, του Ινδουισμού και του Βουδισμού — θα τριπλασιαστούν «σε μεγάλο βαθμό λόγω της μετάβασης σε άλλες θρησκείες (όπως η Wicca και οι ειδωλολατρικές θρησκείες).

Photo: Wikimedia Commons

«Η θρησκεία είναι ατομικιστική από πολλές απόψεις»

Ο ακριβής αριθμός των «μαγισσών» στην Αμερική είναι δύσκολο να προσδιοριστεί επειδή πολλοί επαγγελματίες είναι μοναχικοί και, είτε από επιλογή είτε από περίσταση, δεν αναγνωρίζονται ανοιχτά ως τέτοιοι. Αλλά η ανάπτυξη είναι εμφανής, ειδικά σε αυτούς που έχουν αναλάβει να μελετήσουν την κοινότητα.

«Είναι σαφώς αυξανόμενο» είπε η Helen A. Berger, η οποία έχει μια από τις σημαντικότερες ακαδημαϊκές ειδικότητες πάνω στη σύγχρονη μαγεία και τον παγανισμό στην Αμερική.

Η Wicca ξεκίνησε να εφαρμόζεται στην Αμερική τη δεκαετία του 1960 από φεμινίστριες, περιβαλλοντολόγους και όσους αναζητούν μια μη δομημένη πνευματικότητα, σύμφωνα με την Berger. Ήταν σε μεγάλο βαθμό υπόγειο κίνημα, αλλά τα εμπορικά βιβλία για μαγεία που δημοσιεύθηκαν τη δεκαετία του 1980 και του 1990, όπως το «Charmed» και «The Craft» δημιούργησαν ένα κύμα ενδιαφέροντος για τη νεολαία.

«Η θρησκεία είναι ατομικιστική από πολλές απόψεις» λέει η Berger.

Μέχρι το 2050, ανέφερε, ο αριθμός των Αμερικανών που ασκούν «άλλες θρησκείες» — θρησκείες εκτός του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού, του Ισλάμ, του Ινδουισμού και του Βουδισμού — θα τριπλασιαστούν «σε μεγάλο βαθμό λόγω της μετάβασης σε άλλες θρησκείες (όπως η Wicca και οι ειδωλολατρικές θρησκείες)

Photo: Wikimedia Commons

«Μερικές φορές η μαγεία μου είναι τόσο απλή όσο το να απαγγέλλω ένα παλιό ναπολιτάνικο ξόρκι»

«Εγώ μεγάλωσα με την ιταλική, λαϊκή μαγεία που πέρασε από γενιές επαγγελματιών που συνέδεαν τα παγανιστικά έθιμα με τον Ρωμαιοκαθολικισμό. Αυτό το είδος συγκρητισμού δεν είναι ασυνήθιστο στη μαγεία σήμερα» σχολιάζει ο Antonio Pagliarulo.

«Με την αναφορά στον αρχάγγελο Μιχαήλ για προστασία, για παράδειγμα, θα απαγγείλω μια προσευχή, αλλά και θα κάνω προσφορές από κρασί, φύλλα δάφνης και γαρίφαλο. Εκτός από τους σεβαστούς Καθολικούς αγίους, ανάβω κεριά στη θεά Νταϊάνα σε κάθε πανσέληνο και τοποθετώ μικρές δέσμες ροσμαρίνου, ή δενδρολίβανου, στο βωμό μου για να τιμήσω τους νεκρούς. Αυτός ο συνδυασμός θρησκειών ήταν μια απρόσκοπτη διαδικασία για μένα και για άλλους μάγους, παρά τα όσα θα μπορούσαν να πουν οι παραδοσιακές θρησκευτικές αρχές.

»Μερικές φορές η μαγεία μου είναι τόσο απλή όσο το να απαγγέλλω ένα παλιό ναπολιτάνικο ξόρκι πάνω από ένα ποτήρι κρασί για να ενισχυθεί η αγάπη μεταξύ δύο ανθρώπων. Μερικές φορές απαιτεί πιο σοβαρή δράση, όπως το τρύπημα μιας σκελίδας σκόρδο με μια βελόνα ραψίματος και φτύσιμο τρεις φορές για το σπάσιμο της κακής τύχης που έφερε από malocchio – το κακό μάτι. Είτε μου τα έμαθε μια τοπική θεραπεύτρια είτε ή η γιαγιά μου, καθώς με ευλόγησε, χώνοντας αλάτι στις τσέπες μου και βγαίνοντας από την πόρτα, συνεχίζω αυτές τις παλιές τελετουργίες» γράφει ο δημοσιογράφος –και όλοι, λίγο πολύ βλέπουμε γνώριμα κομμάτια της λαϊκής σοφίας και προκατάληψης μέσα στα λόγια του.

Wicca ονομάζεται μία θρησκεία, παρακλάδι του παγανισμού, η οποία βασίζεται στην φύση και στη δύναμή της. Αναπτύχθηκε στην Αγγλία στα μέσα του 20ου αιώνα και εισήχθη στο κοινό το 1954 από τον Gerald Gardner, ένα Βρετανό συνταξιούχο δημόσιο υπάλληλo

Photo: Wikimedia Commons

Η προσωπική μας μαγεία

«Στην καρδιά αυτών των πρακτικών βρίσκεται το γεγονός ότι η μαγεία μου επιτρέπει να βλέπω τον κόσμο μέσα από ένα πιο ισορροπημένο φακό. Έχω αισθανθεί την καθησυχαστική παρουσία των ετερόκοσμων εν μέσω δύσκολων συνθηκών και ξέρω ότι μαγεία συμβαίνει όταν καλώ τη καλή δύναμη να οριοθετήσει ή να διώξει μακριά την ενοχή που φουσκώνει αν επιλέξω αυτοεξυπηρέτηση αντί αυτοθυσία» παρατηρεί ο Antonio Pagliarulo.

«Δεν είμαι ο μόνος που έχει αυτήν την εμπειρία. Διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το TikTok και το Instagram προσφέρουν εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με κάθε πτυχή της μαγικής πρακτικής. Η ετικέτα με τα μαγικά έχει πάνω από 7 εκατομμύρια δημοσιεύσεις στο Instagram και πάνω από 11 δισεκατομμύρια προβολές στο TikTok ή, όπως είναι γνωστό στην κοινότητα, στο WitchTok. Τα podcast για τα μαγικά κόλπα αυξάνοναι. Μαζί με τους σταυρούς και τα αστέρια του Δαβίδ, οι μεγάλοι λιανοπωλητές όπως η Walmart και η Amazon πωλούν το σύμβολο της μαγείας του πεντάστερου και αποξηραμένα βότανα για ξόρκια και τελετουργικά. Η χρήση των καρτών Ταρώ πολλαπλασιάζεται φτάνοντας και στα lux περιοδικά» συνεχίζει την περιγραφή του ο Antonio Pagliarulo.

«Είναι κατανοητό ότι ορισμένοι οπαδοί έχουν επικρίνει την εμπορευματοποίηση, υποστηρίζοντας ότι οι φορεσιές μαγισσών του Χάλογουιν διαιωνίζουν τα αρνητικά στερεότυπα και η πώληση μαγικών κιτ DIY ευτελίζει τις ιερές πρακτικές.

»Αλλά αυτή η τάση έχει δημιουργήσει χώρο για αναγνώριση και εκπροσώπηση. Η εξάπλωση του παγανισμού αντικατοπτρίζει δύο διαχρονικές και οικουμενικές ωθήσεις: Την ανάγκη να αντλήσουμε νόημα από το χάος και την επιθυμία να ελέγξουμε τις συνθήκες γύρω μας. Με τις τρομερές καταστροφές που προκλήθηκαν από την κλιματική αλλαγή, τους πολέμους και την απώλεια δικαιωμάτων, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι η μαγεία απευθύνεται σε όσους προσπαθούν να διορθώσουν τα σπασμένα μέσα μας και τον υπόλοιπο κόσμο».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Tate Collective (@tatecollective)

Ενέργεια και αντικείμενα

Οι μάγισσες εξυμνούσαν εδώ και καιρό τη σχέση μεταξύ ενέργειας και αντικειμένων και αντικειμένων και ανθρώπων.

«Δείτε την κβαντική διεμπλοκή, στην καρδιά του βραβείου Νόμπελ Φυσικής του 2022, που λέει ότι τα αντικείμενα μπορούν να επηρεάσουν το ένα το άλλο με αθέατους τρόπους, ακόμη και σε μεγάλες αποστάσεις. Ή σκεφτείτε το πολύ δημοφιλές κίνημα της εγρήγορσης. Οι βαθιές ασκήσεις αναπνοής, οι θετικές επιβεβαιώσεις και οι καθοδηγούμενοι διαλογισμοί για τη μείωση του στρες και των επιπτώσεων του τραύματος – όπως τα ξόρκια – χρησιμοποιούν τη σύνδεση νου-σώματος για την προώθηση της αυτο-φροντίδας και τη βελτίωση των συνθηκών» καταλήγει ο Antonio Pagliarulo.

«May Day Celebration» Scene | The Wicker Man (1973)

*Με στοιχεία από nbcnews.com