Ποιος ήταν ο ήρωας που αποκάλυψε το «Άουσβιτς» της Ιαπωνίας

Ο Σέιτσι Μοριμούρα, ένας Ιάπωνας συγγραφέας που βοήθησε να λογοδοτήσει η χώρα του με την έκθεση του 1981 για τη Μονάδα 731, πέθανε τον Ιούλιο. 24 σε νοσοκομείο στο Τόκιο. Ήταν 90.

Η Μονάδα 731 ήταν ένας μυστικός κλάδος βιολογικού πολέμου του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Στρατού που υπέβαλε χιλιάδες ανθρώπους στη κατεχόμενη Κίνα σε σαδιστικά ιατρικά πειράματα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου,

Ο θάνατός του Μοριμούρα, από πνευμονία, επιβεβαιώθηκε από τον εκδότη του, Kadokawa.

Ο Μοριμούρα ήταν πολύ γνωστός στην Ιαπωνία ως ο βραβευμένος συγγραφέας εκατοντάδων μυθιστορημάτων μυστηρίου. Αλλά ήταν το έργο του για τη Μονάδα 731 που δημοσιεύτηκε τη δεκαετία του 1980, που τον έφερε στη διεθνή προσοχή και άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο μελετάται και μνημονεύεται ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος στην Ιαπωνία.

Ο πόλεμος στον Ειρηνικό έληξε με την επίσημη παράδοση των Ιαπώνων στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, μετά τις ατομικές επιθέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Τις επόμενες δεκαετίες, ο Μοριμούρα είπε στο Guardian Weekly το 1982, «σχεδόν όλα τα ιαπωνικά θέματα πολέμου είναι από τη σκοπιά της Ιαπωνίας ως θύματος».

«Το δικό μου», πρόσθεσε, «είναι από τη σκοπιά της Ιαπωνίας ο παραβάτης που ασκεί βία εναντίον άλλων εθνών».

Το ρεπορτάζ του Μοριμούρα εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην ιαπωνική εφημερίδα Akahata, μια κομμουνιστική καθημερινή εφημερίδα, και δημοσιεύτηκε σε μορφή βιβλίου το 1981 ως «Akuma no Hoshoku» («Η λαιμαργία του διαβόλου»). Αν και το βιβλίο δεν ήταν η πρώτη αναφορά της έρευνας βιολογικού πολέμου που διεξήχθη από την Ιαπωνία κατά τη διάρκεια του πολέμου, ήταν η πρώτη που έγινε ευρέως διαθέσιμη στο ιαπωνικό κοινό. Έγινε μπεστ σέλερ και τελικά τριλογία, με εκατομμύρια αντίτυπα τυπωμένα στα ιαπωνικά σήμερα.

Μιλώντας στην Washington Post οι συγγραφείς του βιβλίου «Unit 731: Laboratory of the Devil, Auschwitz of the East» Yang Yan-jun και Tam Yue-Him, περιέγραψαν και οι δύο τον  Μοριμούρα ως «ήρωα» για τις προσπάθειες του να αντιμετωπίσει το πολεμικό παρελθόν της χώρας του.

Σε μια εποχή που τα ιαπωνικά εγχειρίδια συχνά υποβάθμιζαν τις φρικαλεότητες που διέπραξε η Ιαπωνία στη διάρκεια του πολέμου, ο Μοριμούρα πήρε συνέντευξη από δεκάδες βετεράνους της Μονάδας 731 και κατέγραψε με τρομερές λεπτομέρειες τη διεξαγωγή της επιχείρησης, η οποία ξεκίνησε το 1938 κοντά στην κινεζική πόλη Χαρμπίν από Ιάπωνες από τον γιατρ Shiro Ishii.

Μεταμφιεσμένη ως τμήμα πρόληψης επιδημιών και καθαρισμού νερού, η μονάδα λειτούργησε μέχρι το τέλος του πολέμου ως πεδίο δοκιμών για υπηρεσίες βιολογικού πολέμου. Το έργο του Μοριμούρα βοήθησε να διεξαχθούν περισσότερες έρευνες στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, οι οποίες με τη σειρά τους οδήγησαν σε δικαστική υπόθεση που αποκάλυψε περαιτέρω την έκταση των φρικαλεοτήτων.

Μεταξύ των δραστών ήταν πολλοί αξιοσέβαστοι Ιάπωνες γιατροί. Χιλιάδες άνθρωποι -κυρίως Κινέζοι, αλλά και Κορεάτες, Ρώσοι και κρατούμενοι οκτώ συνολικά εθνικοτήτων, σύμφωνα με τον Μοριμούρα υπέστησαν ιατρικά πειράματα που έχουν συγκριθεί με αυτά του ναζιστή γιατρού Ιωσήφ Μένγκελε.

Τα «κούτσουρα» (maruta) όπως αναφέρονταν τα θύματα – πειραματόζωα, μολύνθηκαν από τύφο, τυφοειδή πυρετό, χολέρα, άνθρακα και πανώλη με στόχο την τελειοποίηση των βιολογικών όπλων. Στη συνέχεια, ορισμένοι κρατούμενοι κατακρεουργήθηκαν χωρίς αναισθητικό, ώστε οι ερευνητές να μπορούν να παρατηρήσουν τις επιπτώσεις της ασθένειας στο ανθρώπινο σώμα.

«Τον άνοιξα από το στήθος μέχρι το στομάχι, και ούρλιαξε τρομερά, και το πρόσωπό του σφάδαζε από την αγωνία. Έκανε αυτόν τον ασύλληπτο ήχο, ούρλιαζε τόσο φρικτά. Αλλά τελικά σταμάτησε», είπε ένα ανώνυμο μέλος της μονάδας στους New York Times το 1995, θυμίζοντας ένα θύμα που είχε μολυνθεί από την πανώλη. «Όλα αυτά ήταν μια μέρα δουλειάς για τους χειρουργούς, αλλά μου άφησε πραγματικά μια εντύπωση γιατί ήταν η πρώτη μου φορά».

Οι ακριβείς αριθμοί είναι δύσκολο να ληφθούν, αλλά πολλές καταγραφές των επιχειρήσεων της Μονάδας 731 αναφέρουν ότι 3.000 ή περισσότεροι άνθρωποι σκοτώθηκαν στα ιατρικά πειράματα.

Η Μονάδα 731 δοκίμασε επιτόπου μικροβιακές βόμβες σε κινεζικές πόλεις, σύμφωνα με δημοσιευμένες μαρτυρίες, ή με άλλους τρόπους προκάλεσε εστίες ασθενειών. Ορισμένες εκτιμήσεις για τον αριθμό των νεκρών, αν και είναι δύσκολο να επαληθευτεί, φτάνουν ή ξεπερνούν τις 200.000.

«Μάρτυρες θυμούνται ότι έβλεπαν ιαπωνικά αεροπλάνα να απελευθερώνουν μικρά πουλιά στις αερογέφυρες γύρω από το χωριό τους. Αυτά τα πουλιά είχαν επικαλυφθεί με άνθρακα και καθώς πετούσαν τα φτερά τους έφερναν τα μικρόβια στους ανθρώπους. Η άγνωστη μέχρι τότε ασθένεια του άνθρακα σύντομα του μόλυνε, φέρνοντας το θάνατο σε πολλούς», έγραψε ο μελετητής Daniel I. Barenblatt στην The Washington Post το 2001.

«Ακόμη και σήμερα, ένα χωριό στο Zhejiang που έχει πληγεί σκληρά εξακολουθεί να φέρει το παρατσούκλι «χωριό με σάπια πόδια» επειδή τόσοι πολλοί ηλικιωμένοι κάτοικοι έχουν ουλές από τα σημάδια του δερματικού άνθρακα από τις επιθέσεις του 1942».

Σε άλλα πειράματα, οι ερευνητές έκλεισαν τα θύματα σε θαλάμους πίεσης έως ότου τα μάτια τους έβγαιναν από τις κόγχες, πάγωναν και στη συνέχεια έλιωναν τα άκρα τους ή τα υπέβαλαν σε μεταγγίσεις αίματος αλόγου.

Την ίδια χρονιά που κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μοριμούρα, ένας Αμερικανός δημοσιογράφος, ο John W. Powell, έγραψε στο Bulletin of the Atomic Scientists ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε χορηγήσει ασυλία σε μέλη της Μονάδας 731 με αντάλλαγμα τα εργαστηριακά αρχεία από την έρευνά τους. Ο Μοριμούρα ισχυρίστηκε το ίδιο. Για χρόνια, οι ΗΠΑ απέρριψαν αναφορές για τα πειράματα της μονάδας ως προπαγάνδα του Ψυχρού Πολέμου.

Μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του Μοριμούρα, η ιαπωνική κυβέρνηση αναγνώρισε δημοσίως τις δραστηριότητες της Μονάδας 731, με έναν αξιωματούχο να λέει στο ιαπωνικό κοινοβούλιο ότι τα πειράματα είχαν πραγματοποιηθεί «κατά τις πιο ασυνήθιστες συνθήκες πολέμου» και ήταν «πολύ λυπηρό στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Ωστόσο, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, η ιαπωνική κυβέρνηση συνέχισε να αρνείται να βοηθήσει τις αμερικανικές προσπάθειες να συμπεριλάβουν τους δράστες σε έναν κατάλογο εγκληματιών πολέμου στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος στις ΗΠΑ. Ο Ishii έζησε ελεύθερος μέχρι που πέθανε από καρκίνο στο λαιμό το 1959. Οι Times ανέφεραν ότι άλλος βετεράνος της Μονάδας 731 έγινε κυβερνήτης του Τόκιο, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου της Ιαπωνίας και επικεφαλής της Ιαπωνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.

Μια μακροχρόνια αγωγή που ασκήθηκε από τα επιζώντα μέλη κινεζικής οικογένειας των θυμάτων της Μονάδας 731 οδήγησε ένα δικαστήριο του Τόκιο να επιβεβαιώσει το 2002 ότι η Ιαπωνία είχε εμπλακεί σε βιολογικό πόλεμο στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης. Όμως το δικαστήριο δεν επιδίκασε αποζημίωση στους Κινέζους ενάγοντες.

Ποιος ήταν ο Μοριμούρα

Ο Μοριμούρα γεννήθηκε στη Σαϊτάμα της Ιαπωνίας στις 2 Ιανουαρίου 1933. Λίγες λεπτομέρειες από την πρώιμη ζωή του ήταν διαθέσιμες, αλλά το Associated Press ανέφερε ότι βίωσε τον τεράστιο βομβαρδισμό της περιοχής του Τόκιο από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μια εμπειρία που τον οδήγησε να γίνει ειρηνιστής.

Σύμφωνα με τον εκδότη του, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Aoyama Gakuin στο Τόκιο και εργάστηκε για μια δεκαετία σε ξενοδοχεία, ενώ συνεισέφερε και σε περιοδικά, πριν γίνει μυθιστοριογράφος.

«Από την εμπειρία μου ως υπάλληλος ξενοδοχείου παρατηρώντας ανθρώπους από κάθε επιχείρηση, μπόρεσα να δω ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας», είπε κάποτε.

Ο Μοριμούρα έγραψε περισσότερα από 300 μυθιστορήματα, με πολλά από αυτά να «κοιτάξουν στις πιο σκοτεινές εσοχές των οργανισμών και της ανθρώπινης φύσης», έγραψε ένας ρεπόρτερ της ιαπωνικής εφημερίδας Daily Yomiuri το 2003.

Το μυθιστόρημα μυστηρίου του «Ningen no Shomei» το 1976 («Απόδειξη ενός ανθρώπου») με επίκεντρο τη δολοφονία ενός μαύρου στη μεταπολεμική Ιαπωνία ήταν ένα από τα πολλά έργα του που διασκευάστηκαν για κινηματογράφο.

Ο πλήρης κατάλογος των επιζώντων δεν ήταν άμεσα διαθέσιμος.

«Αυτή η ιστορία πρέπει να ειπωθεί σε όλους τους Ιάπωνες, σε κάθε γενιά», είπε κάποτε ο Μοριμούρα στους Times, αναλογιζόμενος τη μελέτη του για τη Μονάδα 731. «Η ιαπωνική επιθετικότητα πρέπει να γραφτεί για να αποφευχθεί ένας άλλος πόλεμος».

Πηγή: Washington Post