Παλαιότερα, ο Πίτερ Σέλαρς θεωρούνταν το «enfant terrible» ανάμεσα στους σκηνοθέτες όπερας, στο μεταξύ ο Αμερικανός με τη θυσανωτή κόμη ανήκει στο mainstream των δημιουργών της γενιάς του.

Το περασμένο Σάββατο, 27.01 σκηνοθέτησε την όπερα Ιδομενέας του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, εγκαινιάζοντας το τμήμα της όπερας στο φετινό φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ.

Πρόκειται για μια ιστορία της μυθολογίας από την αρχαία Ελλάδα, με αδάμαστα θεριά της φύσης και μια ανολοκλήρωτη θυσία παιδιού, παραβολή για την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, στη θριαμβευτική υποδοχή από το κοινό διέκρινε κανείς και ψήγματα συναισθημάτων για ένα déjà-vu.

Οικολογικά μηνύματα

Σκηνή από την όπερα Ιδομενέας

Το λιμπρέτο της όπερας, που παίχτηκε για πρώτη φορά το 1781, βασίζεται στο μυθικό βασιλιά Ιδομενέα της Κρήτης, ο οποίος επιστρέφοντας από τον πόλεμο της Τροίας πέφτει σε θεομηνία.

Εκλιπαρεί τότε τον βασιλιά Ποσειδώνα να τον σώσει και του υπόσχεται ότι μόλις φτάσει ζωντανός στην πατρίδα του, θα θυσιάσει τον πρώτο άνθρωπο που θα βρεθεί μπροστά του.

Οταν επέστρεψε, ο πρώτος που αντίκρισε ήταν ο γιος του Ιδαμάντης. Ο Ιδομενέας τα βάζει με τη μοίρα του και νευριάζει τον Ποσειδώνα που για να τον εκδικηθεί παραγγέλνει σε θεριό της θάλασσας να καταστρέψει τον κρητικό πολιτισμό.

Τελικά, ο θεός υποχωρεί υπό την προϋπόθεση ότι ο Ιδομενέας θα παραδώσει στον γιο του Ιδαμάντη το σκήπτρο του βασιλείου και αυτός θα παντρευτεί την πριγκίπισσα Ιλια που κατέφυγε στην Κρήτη πριν τον Τρωικό Πόλεμο.

Δηλώσεις της νεαρής Γκρέτα Τούνμπεργκ

Μιλώντας λίγη ώρα πριν την πρεμιέρα, ο Σέλαρς έδωσε στους θεατές κάτι σαν οδηγίες κατανόησης της σκηνοθεσίας του. Σε τόνο υπερθετικό ενώπιον θεατών προειδοποίησε για έναν οικολογικό πολιτισμό που θα πρέπει να δρομολογηθεί από τη νέα γενιά.

Ο Ιδομενέας εκπροσωπεί την παλιά γενιά που κατέστρεψε το κλίμα, ενώ το ζευγάρι Ιδαμάντης και Ιλια τη νέα γενιά που θα πρέπει να σώσει τον κόσμο από την οικολογική καταστροφή.

Στο έντυπο πρόγραμμα φιλοξενούνται δηλώσεις της νεαρής ακτιβίστριας Γκρέτα Τούνμπεργκ κι άλλων ακτιβιστών από το κίνημα Fridays for Future.

Πάνω στη σκηνή ωστόσο δεν έβλεπε κανείς πολλούς ακτιβιστές. Από την οροφή κρέμονταν γλυπτά από πλεξιγκλάς που θα μπορούσαν να είναι και πλαστικά σκουπίδια. Τμήματα του πολυεθνικού ανσάμπλ και της χορωδίας ήταν ντυμένα με πυτζάμες και φυλάσσονταν από παραστρατιωτικούς που ήταν περιβαλλοντικοί πρόσφυγες.

Οταν είχε θεομηνία αναβόσβηναν σε χρώμα μπλε και κόκκινο πάσσαλοι από πλεξιγκλάς. Και στο τέλος, ο Σέλαρς έβαλε χορευτές από τη Χαβάη και το Κιριμπάτι να λικνίζονται, αγγίζοντας τα όρια του κιτς.

Αποθεώθηκε και πάλι ο Θεόδωρος Κουρεντζής

Εντυπωσίασε η Νικόλ Σεβαλιέ στον ρόλο της Ηλέκτρας

Παρά το γεγονός ότι διαγράφηκαν σχεδόν όλα τα ρετσιτατίβο, υπήρχαν τμήματα που με την στιλιστική σκηνοθεσία του Σέλαρς δεν αναδείχθηκαν. Πολλά θύμιζαν σε γενικές γραμμές τη σκηνοθεσία της όπερας «Η μεγαλοψυχία του Τίτου» που παίχτηκε πριν δύο χρόνια και απέσπασε επαίνους. Προφανώς αυτήν την επιτυχία ήθελε να επαναλάβει ο Μάρκους Χιντερχόιζερ, γενικός διευθυντής του Φεστιβάλ Σάλτσμπουργκ.

Από φωνητικής άποψης, οι αποδόσεις ήταν ανάμεικτες. Εντυπωσιακές οι δύο εμφανίσεις της Ηλέκτρας, της αρραβωνιαστικιάς του Ιδαμάντη που απέρριψε για χάρη της Ιλιας, ρόλο που ερμήνευσε η αμερικανίδα σοπράνο Νικόλ Σεβαλιέ.

Το ίδιο εντυπωσιακή ήταν και η Ιλια από την κινέζα λυρική σοπράνο Γινγκ Φανκ. Τόσο η ιρλανδέζα μέτζο σοπράνο, Πάουλα Μαρίχι ως Ιδαμάντης, όσο και οι άνδρες συνάδελφοί της, μεταξύ αυτών και ο αμερικανός τενόρος Russel Thomas, δεν έπεισαν.

Η παρουσία του αρχιμουσικού Θεόδωρου Κουρεντζή με την ορχήστρα μπαρόκ του Φράιμπουργκ και τη δική του χορωδία MusicAeterna από το Περμ ξεσήκωσε και πάλι το κοινό.

Ηδη, πριν μέρες, είχε διευθύνει με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Στουτγάρδης, της οποίας είναι καλλιτεχνικός διευθυντής, την 7η Συμφωνία του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, που έκανε το κτίριο όπου στεγάζεται το φεστιβάλ να σειστεί εκ θεμελίων από τον ενθουσιασμό του κοινού. Ο Κουρεντζής έχει πλέον αναδειχθεί σε αναμφισβήτητο παράγοντα επιτυχίας του Φεστιβάλ στο Σάλτσμπουργκ.

Πηγή: Deutche Welle