«Πράσινο φως» στην αποκατάσταση του πρώην 401 Γ/Ν στο Κολωνάκι

Το «πράσινο φως» στην υλοποίηση του έργου επισκευής, ενίσχυσης και αλλαγής χρήσης τριών κτηρίων του πρώην 401 Στρατιωτικού Νοσοκομείου από την Περιφέρεια Αττικής έδωσε την Πέμπτη ομόφωνα το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων.

Το έργο αφορά στην αποκατάσταση τριών κτηρίων, χαρακτηρισμένων ως μνημείων, που βρίσκονται στη νότια γωνία του συγκροτήματος. Το ένα κτηριο, επί της οδού Ιατρίδου, που στέγαζε τα τμήματα του ουρολογικού και οφθαλμολογικού του νοσοκομείου, θα χρησιμοποιηθεί για τη φιλοξενία πολιτιστικών εκδηλώσεων, εκθέσεων μουσειακού υλικού και μόνιμη έκθεση φωτογραφικού αρχειακού υλικού των κτιρίων.

Το δεύτερο κτήριο, στη συμβολή της οδού Ιατρίδου με την επέκταση της οδού Σουηδίας που στέγαζε τα τμήματα του μικροβιολογικού και νευρολογικού του νοσοκομείου, θα φιλοξενήσει το αρχείο της Ιεράς Συνόδου και το τρίτο, στην επέκταση της οδού Σουηδίας, που αποτελούσε κτίριο χειρουργείων, θα λειτουργεί ως βιβλιοθήκη.

Τα τρία κτήρια εμφανίζουν δομικά προβλήματα, με εκτεταμένες καταρρεύσεις της στέγης, τοπικές καταρρεύσεις των τοίχων και διάβρωση των πατωμάτων και χρήζουν επισκευών. Η μελέτη επισκευής τους και αλλαγής χρήσης τους είχε εγκριθεί από το ΚΣΝΜ ήδη από τον Ιανουάριο του 2013.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 14 εκατομμύρια ευρώ. Το έργο θα υλοποιηθεί από τη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Αττικής και θα χρηματοδοτηθεί από το Πρόγραμμα Εκτελεστέων Έργων Περιφέρειας Αττικής 2017. Για την υλοποίησή του θα υπογραφεί τις επόμενες ημέρες προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής, της Εκκλησίας της Ελλάδας (ιδιοκτήτριας του συγκροτήματος) και του υπουργείου Πολιτισμού.

Το πρώην 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο στις οδούς Δεινοκράτους, Ιατρίδου και επέκταση Σουηδίας στην Αθήνα, αποτελεί ένα από τα τελευταία δείγματα στρατιωτικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα, αλλά και αναπόσπαστο κομμάτι του ιστού του ευρύτερου κέντρου της Αθήνας. Επίσης, θεωρείται ένας από τους τελευταίους χώρους πρασίνου στον ιστό της Αθήνας σε άμεση σύνδεση με το Πάρκο Ελευθερίας και το Μουσείο ΕΑΤ-ΕΣΑ.

Από το 1882 μέχρι το 1897 τμήμα του κτηριακού συγκροτήματος αξιοποιήθηκε για τη λειτουργία του «Στρατιωτικού Σχολείου Υπαξιωματικών». Κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, παράλληλα με τη λειτουργία του Σχολείου, ορισμένα κτίρια χρησιμοποιήθηκαν προσωρινά για την περίθαλψη των τραυματιών και ασθενών του πολέμου.

Στη συνέχεια, από το 1904 ως το 1945 το συγκρότημα χρησιμοποιήθηκε ως «Α’ Στρατιωτικό Νοσοκομείο» και το 1945 μετονομάστηκε σε «401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο» και λειτούργησε ως το 1971. Σε αυτό νοσηλεύτηκαν χιλιάδες ασθενείς και τραυματίες των Βαλκανικών πολέμων, του Μακεδονικού Μετώπου, της Μικρασιατικής Εκστρατείας, του Ελληνοϊταλικού και του Ελληνογερμανικού πολέμου.

Το 1971 οι εγκαταστάσεις μεταστεγάστηκαν σε νεόδμητα κτίρια και το συγκρότημα περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εκκλησίας της Ελλάδας, έπειτα από ανταλλαγή με το υπουργείο Εθνικής ‘Αμυνας. Σήμερα στο συγκρότημα βρίσκονται σε λειτουργία μόνο δύο κτήρια που στεγάζουν την υπηρεσία ναοδομίας της Εκκλησίας και ναό.

Επτά από τα συνολικά 14 κτίρια του συγκροτήματος έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα από το ΥΠΕΚΑ (το 2010) και μνημεία από το υπουργείο Πολιτισμού (το 2012), διότι αποτελούν δείγμα της στρατιωτικής νοσοκομειακής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα και σημαντικά τεκμήρια της εξέλιξης της πόλης των Αθηνών από πολεοδομική, ιστορική και αρχιτεκτονική άποψη.

Ωστόσο, η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Monumenta έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά των δύο αποφάσεων ζητώντας την κήρυξη του συνόλου του συγκροτήματος, καθώς, όπως επισημαίνει, η μερική προστασία του οδηγεί σε ακρωτηριασμό και καταστροφή του. Αντίθετα, με προσφυγή της στο ΣτΕ η Εκκλησία της Ελλάδας έχει ζητήσει τον αποχαρακτηρισμό των επτά κτηρίων. Και οι δύο αιτήσεις ακύρωσης συνεκδικάσθηκαν τον περασμένο Μάρτιο και εκκρεμεί η απόφαση.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ