Η ιστορία του πόνου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Την άγνοια γύρω από τον πόνο, τις κοινωνικές διαστάσεις του και το ελλειμματικό πεδίο στο οποίο κινούνται τα πανεπιστήμια γύρω από το πρόβλημα, ήταν ζητήματα που αναδείχτηκαν στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Η συζήτηση διεξήχθη με αφορμή την έκδοση του βιβλίου της βρεατανίδας ιστορικού, πανεπιστημιακού και συγγραφέως Τζοάνα Μπερκ, Η ιστορία του πόνου. Ομιλητές της εκδήλωσης η καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέπη Ρηγοπούλου, η αναπληρώτρια καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθηνά Αθανασίου, και ο εξειδικευμένος, στον πόνο, αναισθησιολόγος Ευάγγελος Παναγιωτάκος.

«Δεν είμαστε κατασκευασμένοι για να ζούμε 50,60 ,80 χρόνια, αλλά 35. Σε χώρες που τα συστήματα υγείας δεν είναι επαρκή η προσδοκία αγγίζει τα 56 χρόνια», δήλωσε ο κ.Παναγιωτάκος.

Προσέθεσε ότι η συνειδητοποίηση πόνου «είναι πολύ πρόσφατη υπόθεση», ενώ υποστήριξε ότι η μελέτη του προβλήματος δεν μετρά δεκαετίες. Έμφαση έδωσε στη γενικότερη «άγνοια» που περιβάλλει το ζήτημα, αφού «το 4- 5% των ιατρικών σχολών διαθέτουν σειρά μαθημάτων για τον πόνο».

Αποδίδοντας, κατά κάποιο τρόπο, μερίδιο ευθύνης στο σύστημα υγείας, ο αναισθησιολόγος ανάφερε ότι λίγα έχουν αλλάξει όσον αφορά «στην αντιμετώπιση χρόνιου πόνου».

Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία της έρευνας The Painful Truth , που έγινε το 2013, ο κ. Παναγιωτάκος ανέφερε ότι ο χρόνιος πόνος «απασχολεί έναν στους πέντε Ευρωπαίους και τους ταλαιπωρεί κατά μέσο όρο επτά χρόνια.».

Δίνοντας έμφαση στους πόνους που ταλαιπωρούν το άτομο στην καθημερινότητά του, ανέφερε ότι οι μακροχρόνιοι πόνοι απασχολούν κατά το 90% τους μη καρκινοπαθείς και κατά το 10% τους καρκινοπαθείς.

Στην άποψη ότι δεν υπάρχει βαθιά γνώση γύρω από τον πόνο συγκλίνει και η κ. Τζοάνα Μπερκ, η οποία σημειώνει ότι ο πόνος «ξεπερνά τις λέξεις. Είναι ένα έντονο συναίσθημα, όπως η αγάπη και η χαρά που είναι δύσκολο να περιγράψεις».

Δίνοντας στον πόνο κοινωνική διάσταση, εστίασε στην παραγωγική αφήγησή του που φέρνει κοντά τους ανθρώπους, αλλά και στις μεταφορές που εδώ και αιώνες χρησιμοποιούνται για την περιγραφή του.

Όπως και στο βιβλίο της, έτσι και στην εκδήλωση, η κ. Μπεργκ αναφέρθηκε στην αμέλεια και την αμφισβήτηση που κυριαρχεί γύρω από τον πόνο, στον οποίο μυείται το άτομο «από μικρή ηλικία».

Στην κοινωνική διάσταση του πόνου έδωσε έμφαση και η κ. Πέπη Ρηγοπούλου, η οποία μίλησε και για κουλτούρα ανισότητας γύρω από τις θεραπείες του. Ανέλυσε το φαινόμενο του πόνου μέσα από το πρίσμα της εξουσίας , τον πόνο δηλαδή που επιβάλλεται στον πιο αδύναμο, ενώ έφερε ως παράδειγμα τους αποκεφαλισμούς από πλευράς τoυ Ισλαμικού Κράτους.

«Ο πάσχων αναπτύσσει ναρκισσισμό γιατί νιώθει αδύναμος και θέλει να επιβιώσει.», σημείωσε παράλληλα.

Την αντίληψη ότι ο πόνος είναι «συνώνυμο της ήττας» και τις διακρίσεις που τον περιβάλλουν, τόνισε μέσα από την ομιλία της η κ.Αθηνά Αθανασίου. Μίλησε για φυλετικές, και όχι μόνο, διακρίσεις και για ανακούφιση από τον πόνο, που ειδικά στο παρελθόν, δεν εφαρμόστηκε ευρέως.

Συγκλίνει, ακόμη, στην άποψη της κ. Μπεργκ ότι «η γλώσσα χάνει μπροστά στον πόνο».

Ελισάβετ Σταμοπούλου

in.gr