Πολ Όστερ: «Ο ρατσισμός είναι μια κατάρα που δεν λήγει»

Η έξαρση του ρατσισμού στις Ηνωμένες Πολιτείες, φτάνοντας ακόμη και στην πολιτική ζωή, αλλά και οι δικές του εμπειρίες που αποτέλεσαν τις συγγραφικές του επιρροές ήταν τα βασικά θέματα στα οποία αναφέρθηκε ο αμερικανός Πολ Όστερ μιλώντας την Τετάρτη στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Παράλληλα, μιλώντας στο in.gr την Πέμπτη, ο Όστερ τόνισε πως η επιτυχία του «δεν είναι θέμα ταλέντου αλλά τύχης». Αναφερόμενος στη συγγραφή των βιβλίων του αποκάλυψε πως «σχεδόν έχω αποφασίσει τι θέλω να γράψω εξ’ αρχής. Καθώς το γράφω, αποφασίζω πως θα ήταν καλό να κατευθύνω την ιστορία όπως και το τέλος της».

Τέλος, με αφορμή την επίσκεψή του στο Μουσείο της Ακρόπολης, σχολίασε το θέμα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα, αναφέροντας ότι «φυσικά και πρέπει να γυρίσουν πίσω, αυτό είναι το πιο σωστό και δίκαιο» και συμπλήρωσε γελώντας «είναι όμως ένα μπερδεμένο θέμα το οποίο μάλλον θα το συζητάτε για τα επόμενα 100 χρόνια».

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ο συγγραφέας, γνωστός για την «Τριλογία της Νέας Υόρκης», δήλωσε ότι αυτόν τον καιρό γράφει το μεγαλύτερο βιβλίο της ζωής του.

«Έζησα μια συνηθισμένη ζωή. Δεν βίωσα την τραγικότητα του πολέμου», δηλώνει ο Πολ Όστερ αποκαλύπτοντας, όμως, τη δική του τραγωδία.

Ο δικός του «πόλεμος» ήταν ο θάνατος ενός φίλου του, που σε παιδική κατασκήνωση, το 1961, χτυπήθηκε από κεραυνό. «Ήταν από τις πιο φοβερές καταιγίδες που έχω ζήσει», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Μεταξύ των γεγονότων που τον επηρέασαν συγγραφικά ήταν ο φόνος του παππού του από τη γιαγιά του. Ο συγγραφέας των, βιβλίων «Invisible», «Sunset Park», The Brooklyn Follies» και μεταφραστής γαλλικών ποιημάτων σουρεαλισμού, έχει σκεφτεί, τη στιγμή που θα ρίξει τίτλους τέλους στη συγγραφική του πορεία.

Δεν σκοπεύει, όμως, να την τερματίσει στο άμεσο μέλλον, καθώς αυτό τον καιρό γράφει το μεγαλύτερο βιβλίο της ζωής του, το οποίο θα ολοκληρωθεί σε δύο χρόνια.

Πέρα από τη δολοφονία του παππού του, μια άλλη εμπειρία-σταθμός ήταν τα γεγονότα της 11η Σεπτεμβρίου. Η επιρροή αποκωδικοποιήθηκε σε επίπεδο συγγραφής. Μιλώντας για το κοινωνικοπολιτικό κόστος της τραγωδίας, επισήμανε ότι οι παρεμβατικές μέθοδοι όσον αφορά στα προσωπικά δεδομένα έχουν πάρει απειλητικές διαστάσεις.

«Ο ρατσισμός είναι μια κατάρα που δεν λήγει»

Σχολιάζοντας το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ και την επικράτηση των Ρεπουμπλικάνων στον έλεγχο της Γερουσίας, δήλωσε: «Οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν να λιώσουν του Δημοκρατικούς».

Έκανε λόγο μάλιστα για διακριτό και επίμονο ρατσισμό στις ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς τον ως μια «κατάρα που δεν λήγει». Προσέθεσε δε ότι ο ρατσισμός ανιχνεύεται και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι Ρεπουμπλικανοί τον Μπαράκ Ομπάμα και την πολιτική του. «Με τον Ομπάμα το πρόβλημα του ρατσισμού έχει διογκωθεί», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Χρειαζόμαστε έναν νέο Καρλ Μαρξ»

Παράλληλα, έκανε λόγο για μια συγκεχυμένη κατάσταση στις ΗΠΑ, ενώ μίλησε και για μαζική υιοθέτηση του καπιταλισμού. «Χρειαζόμαστε έναν νέο Καρλ Μαρξ», δήλωσε κάνοντας, παράλληλα, νύξη για το «αγκάθι» της ανεργίας.

«Ένας καλλιτέχνης πρέπει να αμφισβητήσει το status quo», προσέθεσε, ενώ διαχώρισε τους συγγραφείς που ψυχαγωγούν από τους συγγραφείς που παλεύουν με μεγάλα ερωτήματα.

Θέλοντας να μυήσει το κοινό στη φιλοσοφία της συγγραφής του κατηγοριοποίησε τα βιβλία του σε δύο είδη. Στη μια «στήλη» είναι τα αυτοβιογραφικά και στην άλλη τα μυθιστορήματα.

Όπως τόνισε, στα μυθιστορήματα η φανταστική σφαίρα δανείζεται κάτι από αληθινά περιστατικά, με την εφεύρεση να λειτουργεί ως μηχανισμός παραγωγής, ενώ στα αυτοβιογραφικά η αλήθεια επισκιάζει τη φαντασία για να μη χαθεί η αξιοπιστία.

Παραδέχθηκε παράλληλα ότι στη δουλειά του διακρίνεται «άρωμα» ευρωπαϊκής κουλτούρας, θέλοντας έτσι να τονίσει το μεγάλο βαθμό αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους πολιτισμούς.

Στάθηκε, επιπλέον, στο καθολικό στοιχείο που προάγουν τα βιβλία του , αλλά και στην ιδέα της απώλειας που τον απασχολεί.

Περνώντας στο μέτωπο των φετινών Νόμπελ Λογοτεχνίας, με τον Φίλιπ Ροθ να χάνει τα σκήπτρα, είπε: «Πιστεύω ότι τα βραβεία θα τα ξανακερδίσουν οι Αμερικανοί».

»Η συγγραφή είναι μια μοναχική πορεία», κατέληξε ο Όστερ, ξεχωρίζοντας τον «Δον Κιχώτη» ως ένα από τα αγαπημένα του μυθιστορήματα. ​

Πάνος Βασιλάκης- Ελισάβετ Σταμοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ