Η γυμνή αλήθεια θέτει τους δικούς της κανόνες. Άλλοτε συμπλέει με την εμβάθυνση, άλλοτε με το σοκ, ενώ εξετάζει τα επίπεδα του πουριτανισμού. Σε πολλές φετινές παραστάσεις η γυμνή αλήθεια δεν είχε γυναικείο, αλλά αντρικό άρωμα και μάλιστα σε έργα σοβαρών συγγραφέων.
Στο γενικότερο πλαίσιο της εναλλακτικής λογικής, που ακολουθεί εδώ και μερικά χρόνια το θέατρο, εντάσσεται το αντρικό γυμνό. Από μερικούς θεωρείται πρωτοπορία, από άλλους πρόκληση, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλούν για απαγκίστρωση του σεξιστικού περιβλήματος από την τέχνη.

Στο «Ρινόκερο» του Ιονέσκο, του θεμελιωτή του θεάτρου του παραλόγου, το αντρικό γυμνό λειτούργησε ως ένα εποικοδομητικό στοιχείο του νοηματικού πλαισίου.

Ο Γιώργος Χρυσοστόμου κάποια στιγμή έτρεξε ολόγυμνος και απελπισμένος, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να δείξει ότι έχει παραδοθεί στο κάλεσμα της αναρχίας, της απανθρωπιάς, του ρινόκερου.

Στην περίπτωση αυτή το γυμνό δεν μπήκε στα «χωράφια» του σοκ, αλλά με πρωτοτυπία και τόλμη συνέβαλε στην εμπέδωση του ανατριχιαστικού χαρακτήρα της απολυταρχίας. Η ένταση και ο προβληματισμός δεν άφηναν ήσυχο τον θεατή κατά τη διάρκεια της παράστασης, ενώ ήταν σαν να εισέρχονται με έναν αινιγματικό τρόπο στο «πετσί» του.

Όχι μόνο στο «Ρινόκερο» του Ιονέσκο, αλλά και στο «Φάουστ», το διαχρονικό έργο του Γκαίτε το αντρικό γυμνό έκανε την εμφάνισή του. Δύσκολα θα περίμενε να δει κανείς σε ένα τόσο κλασικό έργο τον Ακύλλα Καραζήση να στέκεται γυμνός.

Το θέμα είναι όμως πως η πρωτότυπη σκηνοθετική ματιά του Μιχαήλ Μαρμαρινού, που ήθελε να δώσει σάρκα και οστά στις συνέπειες του πανδαμάτορα χρόνου, έγδυσε τον Καραζήση. Η παράσταση ενώ διατηρούσε μια μεσαιωνική ταυτότητά πάντρευε το σύγχρονο με το κλασικό. Από τη μια, δηλαδή, μυσταγωγία, από την άλλη γυμνό, βίντεο και μοντέρνοι φωτισμοί.

Το αντρικό γυμνό μπορεί συχνά να κινείται στα «απόνερα» της πρωτοτυπίας, αναδεικνύει όμως και τα πιο άγρια και αρχέγονα ένστικτα. Χρησιμοποιείται, δηλαδή, συχνά για να αναπαραστήσει μια άλλη φύση του ανθρώπου που προσπαθεί να θάψει στη σύγχρονη ζωή.

Η θεατρική ατζέντα είχε φέτος και Καβάφη με γυμνό. Δεδομένου ότι η σεξουαλική ταυτότητα του Κ.Π. Καβάφη έχει συζητηθεί πολύ, η αναπαράσταση του γυμνού, ίσως, δεν φαντάζει τόσο εναλλακτική.

Η παράσταση, όμως, «Κ. Π. Καβάφης αυτοβιογραφούμενος» που παίζεται μέχρι την Πέμπτη 26 Ιουνίου στο Θέατρο Τζένη Καρέζη, ανέδειξε με ιδιαίτερο τρόπο τις «αμαρτωλές» σκέψεις του μεγάλου ποιητή. Ενώ η σκηνοθεσία είναι χτισμένη σε κλασικά θεμέλια, χρωματίζεται από μοντέρνες πινελιές.

Συγκεκριμένα, σε μια σκηνή που ο Καβάφης (Κωνσταντίνος Ζούμας) κάθεται σκεπτικός στο γραφείο του ξαφνικά από το μυαλό του ξεπηδά ένας γυμνός άντρας με καπνούς γύρω του. Η σκηνή θα μπορούσε να λείψει, καθώς η σεξουαλική ταυτότητα του ποιητή είναι μεν ένα σημαντικό μέρος της προσωπικότητάς του, δεν είναι όμως το όλον. Ωστόσο, η αναπαράσταση του αντρικού γυμνού στην παράσταση έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε ο θεατής να εισδύσει ευκολότερα στις σκέψεις του ποιητή και αντιληφθεί τους εραστές του ηλικιακού φάσματός του.

Μεταξύ των παραστάσεων που «φιλοξένησαν» γυμνούς άντρες επί σκηνής και το «Still Life» του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Βασισμένη κατά κύριο λόγο στις εικόνες και λιγότερο στην κίνηση, η παράσταση ανέδειξε ένα συγκρουσιακό πεδίο ανάμεσα στον άνθρωπο και τα φυσικά υλικά που στο τέλος μετουσιώνεται σε αρμονική κάθαρση. Στο πλαίσιο, λοιπόν, αυτό οπίσθια αντρών ξεπρόβαλλαν πάνω σε ένα αφρολέξ.

Η αναπαράσταση μπορεί να σόκαρε ορισμένους, δεν ήταν όμως προϊόν πρόκλησης αλλά μιας πρωτοποριακής ματιάς.

Όχι το γυμνό, αλλά το ημίγυμνο αντρικό σώμα έκανε την εμφάνισή του στο «Room Service» την κωμωδία των Τζον Μάρει και Αλεν Μπόρετζ, σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου.

Το «Room Service» μια κωμωδία με μαύρο χιούμορ και ειρωνεία, χλεύαζε τις τραγικές καταστάσεις, ενώ «έπλαθε» ένα τόσο σουρεαλιστικό, αλλά και τρομακτικά επίκαιρο και πραγματικό πλάνο.

Όπως είχε δηλώσει ο Έκτορας Λυγίζος στο in.gr για την αναπαράσταση του ημίγυμνου αντρικού σώματος, «δεν είχα πρόθεση να πρωτοτυπήσω. Ήταν κάτι που προέκυψε από το ίδιο το έργο, από τη σκηνοθεσία και τους αυτοσχεδιασμούς.»

Ελισάβετ Σταμοπούλου