Νέο πεδίο διπλωματικής μάχης για τη Συρία η ερμηνεία της έκθεσης του ΟΗΕ

Επιμένει η Ουάσινγκτον πως το πόρισμα του ΟΗΕ «ενοχοποιεί» τον Άσαντ για την επίθεση με το συριακό χημικό οπλοστάσιο, απορρίπτει τα «βιαστικά συμπεράσματα» η Μόσχα: Η έκθεση των επιθεωρητών των Ηνωμένων Εθνών για τη Συρία επιβεβαιώνει πως στον εμφύλιο έχουν χρησιμοποιηθεί χημικά όπλα αφήνοντας όμως ανοικτό, όπως αναμενόταν, ποιος την εξαπέλυσε και έτσι το πεδίο ελεύθερο, επίσης όπως αναμενόταν, για να ξεκινήσει νέα διπλωματική μάχη για την ερμηνεία της.

Οι ΗΠΑ, μαζί με τη Γαλλία και τη Βρετανία, υποστηρίζουν ότι το πόρισμα της ομάδας Σέλστρομ ενισχύει τη θέση τους πως το συριακό καθεστώς χρησιμοποίησε το χημικό οπλοστάσιο εναντίον αμάχων. Η Ρωσία από την άλλη επιμένει ότι δεν μπορούν να αντληθούν συμπεράσματα και δεν μπορεί να αποκλειστεί αψήφιστα ότι υπεύθυνοι μπορεί να είναι οι αντικαθεστωτικοί. H Κίνα περιορίζεται στο ότι θα εξετάσει προσεκτικά την έκθεση.

• Η έκθεση του ΟΗΕ για τη χρήση χημικών όπλων στη Συρία (αγγλικά)

Το πόρισμα των επιθεωρητών κατηγορηματικά επιβεβαιώνει «σχετικά μεγάλης έκτασης» χημική επίθεση αλλά αποφεύγει πολύ προσεκτικά να επιρρίψει την ευθύνη για αυτήν. Αναφέρει ότι το αέριο σαρίν αναπτύχθηκε με ρουκέτες που ρίχτηκαν από περιοχές που το καθεστώς έχει στρατιωτικές βάσεις, αλλά αφήνει ανοικτό το να έχουν «πειραχτεί» τα στοιχεία.

Επιγραμματικά, τα βασικά ακράδαντα στοιχεία του πορίσματος για την Γκούτα είναι τα εξής: Στην πλειονότητα 30 δειγμάτων εδάφους από την περιοχή βρέθηκε σαρίν και άλλα σχετιζόμενα χημικά (κυρίως σταθεροποιητές). Δείγματα αίματος, ούρων και μαλλιών από θύματα που επέζησαν έδωσαν επίσης «οριστικά στοιχεία για έκθεση σε σαρίν».

Βρέθηκαν ρουκέτες εδάφους-εδάφους και θραύσματά τους (παραλλαγή Μ14, πυροβολικού, με την αρχική ή με τροποποιημένη κεφαλή) που περιείχαν αέριο σαρίν. Η έκθεση αναφέρει ότι οι ρουκέτες εβλήθησαν στα προάστια Ζαμάλκα και Εΐν Τάρμα από τα βορειοδυτικά.

Η έκθεση αναφέρει ότι «κατά τη διάρκεια της παραμονής των επιθεωρητών στα σημεία, άτομα έρχονταν κουβαλώντας φορτίο ύποπτο ως οπλισμό, ένδειξη ότι τέτοια πιθανά στοιχεία μπορεί να μετακινούνται και ενδεχομένως να φαλκιδεύονται».

Η έκθεση δεν αναφέρει ούτε ποιος έριξε τις ρουκέτες από τα βορειοδυτικά, όπου υπάρχουν βάσεις του συριακού στρατού (στο όρος Κασιούν), ούτε ποιοι ήταν εκείνοι που μετακινούσαν τα ύποπτα αντικείμενα (την περιοχή που δέχθηκε την επίθεση ελέγχουν οι αντικαθεστωτικοί). Εκεί σταματά λοιπόν η έκθεση, και το έργο της ερμηνείας αναλαμβάνουν οι διπλωμάτες.

Οι αντεγκλήσεις ΗΠΑ και Ρωσίας

Μετά τις πρώτες αντιδράσεις αμερικανών, γάλλων και βρετανών αξιωματούχων που διαπιστώνουν στοιχεία εναντίον του Άσαντ, ο Λευκός Οίκος κράτησε ισχυρή την στάση της Ουάσινγκτον.

H επικεφαλής του Λευκού Οίκου για ζητήματα εθνικής ασφάλειας Σούζαν Ράις υπογράμμισε σε ανακοίνωσή της ότι «τα στοιχεία που δείχνουν την υψηλή ποιότητα του σαρίν που χρησιμοποιήθηκε και ο συγκεκριμένος τύπος ρουκέτας είναι πολύ σημαντικά».

Το συμπέρασμα, υποστήριξε, «ενισχύει την αξιολόγησή μας ότι αυτές οι επιθέσεις εξαπολύθηκαν από το συριακό καθεστώς, καθώς μόνο αυτό έχει την ικανότητα να προχωρήσει με αυτόν τον τρόπο σε επίθεση».

Η Μόσχα από την άλλη πέρασε στην αντεπίθεση. Τα ευρήματα της αποστολής Σέλστρομ είναι «εξαιρετικά ανησυχητικά» αλλά είναι ακόμη νωρίς για να αντληθούν συμπεράσματα, επέμεινε από την πλευρά του ο ρώσος πρεσβευτής στον ΟΗΕ Βιτάλι Τσούρκιν.

Η θέση της Δαμασκού πως για την επίθεση ευθύνονται οι αντικαθεστωτικοί (την οποία υιοθετεί η Ρωσία) «δεν μπορεί να απορριφθεί έτσι απλά», συνέχισε ο Τσούρκιν. Ο ρώσος αξιωματούχος ρώτησε επίσης γιατί δεν υπάρχουν αναφορές για θύματα ανάμεσα στους αντικαθεστωτικούς «εάν οι κυβερνητικές δυνάμεις έριξαν τις ρουκέτες για να τους εκδιώξουν από την περιοχή».

«Είναι θεωρητικά πιθανό να ρίξεις πέντε, έξι ρουκέτες και να μην πετύχεις τον στόχο;» ρώτησε επίσης ο Τσούρκιν.

Η διαμάχη για την ερμηνεία έχει «εμπλουτίσει» την κόντρα στον ΟΗΕ για το πώς θα επιβληθεί στη Δαμασκό η παράδοση του χημικού της οπλοστασίου. Το Συμβούλιο Ασφαλείας καλείται να εγκρίνει ψήφισμα που θα διασφαλίζει τη συμμόρφωση με βάση τη συμφωνία Κέρι-Λαβρόφ και με τους όρους που θα τίθενται από τον Οργανισμό μη Διάδοσης Χημικών Όπλων (OPCW), o οποίος από μόνος του δεν μπορεί να επιβάλει δεσμευτικές αποφάσεις.

Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ συναντήθηκε με τον γάλλο ομόλογό του για να επιβεβαιώσει απλώς τις διαφορετικές προσεγγίσεις.

«Η Ρωσία εξακολουθεί να υποψιάζεται πως η επίθεση με δηλητηριώδες αέριο που πραγματοποιήθηκε στις 21 Αυγούστου στη Συρία ήταν μια προβοκάτσια των ανταρτικών δυνάμεων και υποστηρίζει πως η έκθεση των επιθεωρητών του ΟΗΕ δεν απαντά σε όλα τα ερωτήματά της σχετικά με την επίθεση» δήλωσε ο Λαβρόφ.

Ο γάλλος υπουργός, Λοράν Φαμπιούς, είπε ότι η έκθεση των επιθεωρητών του ΟΗΕ δεν αφήνει αμφιβολία ότι την ευθύνη για την επίθεση με χημικά όπλα έχει η συριακή κυβέρνηση του προέδρου Άσαντ.

«Όταν βλέπεις την ποσότητα του αερίου σαρίν που χρησιμοποιήθηκε, τις τεχνικές πίσω από μια τέτοια επίθεση, καθώς και άλλες πλευρές, φαίνεται ότι δεν υπάρχει αμφιβολία πως το καθεστώς βρίσκεται πίσω από αυτή».

Η αντίδραση από την πλευρά της Κίνας, που έχει στηρίξει τη Ρωσία στην αντίθεσή της σε ψηφίσματα εναντίον του Άσαντ, ήταν τόσο προσεκτική όσο και η ίδια η έκθεση του ΟΗΕ. Το Πεκίνο, ανέφερε εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, «δίνει μεγάλη σημασία στο περιεχόμενο της αναφοράς και θα την εξετάσει ενδελεχώς».

«Παράλληλα, συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε ότι η σχετική έρευνα πρέπει να γίνει από τον ΟΗΕ αμερόληπτα, αντικειμενικά και με επαγγελματισμό» συνέχισε, καταλήγοντας ότι «η στάση της Κίνας απέναντι στο χημικό οπλοστάσιο είναι σαφής, καταδικάζουμε τη χρήση χημικών όπλων από οποιονδήποτε, καταδικάζουμε έντονα την χρήση χημικών όπλων εντός της Συρίας».

Επιμέλεια: Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ