Συνέντευξη Σ.Ρομπόλη στην Αργυρώ Π. Τσατσούλη

Ποιο είναι το μήνυμα της Εργατικής Πρωτομαγιάς του 2013, τι εικόνα εμφανίζει η αγορά εργασίας;

Η εικόνα της αγοράς εργασίας αποτυπώνεται σε α) θεσμικό επίπεδο σε πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, με κυριαρχία πλέον των ατομικών συμβάσεων εργασίας, β) εισοδηματικό επίπεδο σε περαιτέρω μείωση των μισθών, μέσω των ατομικών συμβάσεων και των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, και σε γ) σε επίπεδο απασχόλησης με εκρηκτική αύξηση της ανεργίας η οποία το 2012, όπως είχαμε προβλέψει διαμορφώθηκε στο 24,2% (στατιστική ανεργία, με την πραγματική να φτάνει το 29%).

Το 2013 η πρόβλεψη είναι ότι το ποσοστό της στατιστικής ανεργίας θα κινηθεί στο 29%-30% (δηλ. η πραγματική ανεργία θα φτάσει το 35%), που σημαίνει 1,5 εκατομμύριο ανέργους. Επίσης επισημαίνεται ότι ο αριθμός των οικογενειών χωρίς κανένα εργαζόμενο έχει πλέον αυξηθεί στις 450.000.

Δηλαδή και στα τρία επίπεδα θεσμικό, εισοδηματικό, απασχόλησης εμφανίζεται εικόνα αποσύνθεσης, με έντονο το φαινόμενο της πλήρους απαξίωσης της εργασίας.

Το μήνυμα λοιπόν της φετινής Πρωτομαγιάς, πιο επιτακτικό από ποτέ, είναι αξιοπρεπής εργασία και ισχυρές συλλογικές συμβάσεις.

Πώς όμως μπορούν να διεκδικηθούν αυτά στη παρούσα συγκυρία και με ένα νομοθετικό πλαίσιο σχεδόν να τα «απαγορεύει»; Ενδεικτική η αντίδραση του ΣΕΒ, που κατηγόρησε τη ΓΣΕΕ για προσκόλληση στο παρελθόν στην πρόσφατη συνάντησή τους για νέα εθνική γενική συλλογική σύμβαση εργασίας…

Πράγματι, θα λέγαμε ότι πλέον νομοθετικά υπαγορεύεται το ακριβώς αντίθετο. Στη συζήτηση που έγινε με τους εργοδοτικούς φορείς, ενώ η ΓΣΕΕ προσπάθησε να τους προσανατολίσει σε μια κατεύθυνση επιστροφής του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ από 586 ευρώ σήμερα και ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, η πλευρά των εργοδοτών με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το αποφεύγει, καθώς φαίνεται ότι εξυπηρετείται από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.

Και με τη βούλα του νόμου….

Σαφώς. Οι διατάξεις του μνημονίου αποτελούν πλέον εσωτερικό δίκαιο.

Οπότε η ΓΣΕΕ με τι όπλα κατεβαίνει στη μάχη;

Η ΓΣΕΕ στηρίζεται στη συμφωνία με τους εργοδότες τον Φεβρουάριο του 2012, αλλά και στην υποστήριξη των αιτημάτων της για αλλαγή του νόμου για τον κατώτερο μισθό και τα εργασιακά από τις μικρότερες εργοδοτικές ενώσεις των εμπόρων (ΕΣΕΕ) και των βιοτεχνών (ΓΣΕΒΕΕ), οι οποίοι ασκούν πίεση στο εσωτερικό των εργοδοτών.

Επίσης, ισχυρό επιχείρημα που επιστρατεύει η ΓΣΕΕ είναι ότι με υψηλό κατώτατο μισθό η ανεργία μειώνεται πιο αποτελεσματικά από ό,τι με χαμηλό κατώτατο μισθό. Το συμπέρασμα αυτό εξάγεται από την νέα έρευνα που διεξάγει το ΙΝΕ / ΓΣΕΕ για την οικονομία και την απασχόληση του 2013, όπου βάσει οικονομετρικών συσχετίσεων προκύπτει ότι ο υψηλός κατώτατος μισθός συνδέεται με αύξηση της απασχόλησης, ενώ αντίθετα ο χαμηλός κατώτατος μισθός συνδέεται με υψηλή ανεργία.

Πώς εξηγείται αυτό;

Μέσω των υψηλών κατώτατων μισθών αυξάνεται η ζήτηση και η κατανάλωση, επομένως δημιουργείται ανάπτυξη και νέες θέσεις απασχόλησης. Αντίστοιχη μελέτη υπάρχει και για τις 23 χώρες της ΕΕ, η οποία καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα.

Η προσπάθεια, λοιπόν, που καταβάλλεται αυτή τη στιγμή στο ΙΝΕ/ΓΣΕΕ είναι αυτή η θεωρία για την επίτευξη ανάπτυξης μέσω της αντι-λιτότητας, με αύξηση μισθών, δημοσίων και κοινωνικών δαπανών, μέσω δηλαδή της ακριβώς αντίθετης πολιτικής από αυτή που εφαρμόζεται σήμερα, να μαθηματικοποιηθεί στα πλαίσια ενός οικονομετρικού μοντέλου για την ελληνική οικονομία.

Και αυτή η πρόταση θα εισακουστεί από τους ιθύνοντες; Τρία χρόνια τώρα οι μελέτες και οι προβλέψεις σας παρά το ότι έχουν επαληθευθεί δεν φαίνεται να λαμβάνονται υπόψη στην οικονομική πολιτική…

Όντως, η αλήθεια είναι ότι δεν μας έδωσαν σημασία. Είχαμε προειδοποιήσει για το τι θα επακολουθήσει τρία χρόνια πριν, ακόμη και την ίδια την τρόικα, στις πρώτες συναντήσεις – συζητήσεις αξιολόγησης του οικονομικού προγράμματος που κατήρτισε. Όμως, τώρα νομίζω ότι έχουν αλλάξει οι συνθήκες και οι επιστημονικοί όροι.

Όλο και περισσότερα ινστιτούτα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στην Αμερική αναδεικνύουν όχι μόνο με θεωρητικές, αλλά και με εμπειρικές (ποσοτικοποιημένες) μελέτες τη δυνατότητα αυτής της εναλλακτικής προοπτικής για την ανάκαμψη με πολιτικές αντι-λιτότητας.

Επιπλέον, διαφαίνεται ότι και σε πολιτικό επίπεδο έχει ξεκινήσει μια ανάλογη συζήτηση.

Αναφέρεστε στις δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν, αλλά και άλλων αξιωματούχων περί εξάντλησης των πολιτικών λιτότητας; Και το ΔΝΤ αλλάζει ορολογία …

Ακριβώς. Ειλικρινά τα πρακτικά της τελευταίας εαρινής συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο ίδιος ο Ολιβιε Μπλανσαρ, επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, παραδέχεται ότι στα προγράμματα λιτότητας που έχουν καταρτιστεί δεν υπάρχει σαφής γνώση του τελικού στόχου και προορισμού, ούτε ασφαλείς προβλέψεις για το τι θα συμβεί στην πορεία υλοποίησης τους και αναγνωρίζει ότι αν βρεθείς στις λίστες των ανέργων είναι το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί.

Πλέον δηλαδή αποδεικνύεται με τον πιο επίσημο τρόπο ότι οι ακολουθούμενες οικονομικές πολιτικές, και σε επίπεδο τεκμηρίωσης και σε επίπεδο εφαρμογής, χαρακτηρίζονται από υψηλό δείκτη αβεβαιότητας. Άλλος ένα λόγος για τον οποίο έχουν αποτύχει παταγωδώς οδηγώντας σε αυτά τα καταστροφικά αποτελέσματα από αναπτυξιακή, δημοσιονομική και κοινωνική άποψη.

Σε πρακτικό επίπεδο όμως θα αποτυπωθούν αυτοί οι προβληματισμοί και οι δεύτερες σκέψεις της Ευρώπης και του ΔΝΤ; Και με το περίφημο λάθος του ΔΝΤ, με τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή, προκλήθηκε έντονη συζήτηση για την ορθότητα των πολιτικών, αλλά όταν φτάσαμε στο δια ταύτα τα μάζεψαν…

Ναι, ακόμη επιμένουν ότι δεν φταίει το οικονομικό πρόγραμμα, αλλά η εφαρμογή του. Δεν παραδέχονται ότι η σύλληψη στην οποία στηρίζεται η πολιτική αυτή είναι λανθασμένη. Ωστόσο γίνονται βήματα και αναδεικνύονται σιγά σιγά οι εσωτερικές αντιφάσεις που έχουν τα συγκεκριμένα προγράμματα.

Στη Σύνοδο του ΔΝΤ που προανέφερα, τονίστηκε ότι το κυριότερο δίδαγμα από την κρίση του 1929 είναι ότι όταν το εργαλείο των επιτοκίων παύει να κινητοποιεί την οικονομία τότε η οικονομική πολιτική στρέφεται σε άλλο εργαλείο που είναι οι δημόσιες δαπάνες.

Αυτή τη στιγμή ενώ το επίπεδο των επιτοκίων βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο, δεν γίνονται επενδύσεις, όπως θα έπρεπε σύμφωνα με την οικονομική θεωρία.

Επομένως, πρέπει να στραφείς σε άλλο εργαλείο που είναι οι δημόσιες δαπάνες, οι κοινωνικές δαπάνες, τις οποίες όμως η τρόικα αντί να αξιοποιήσει ως εργαλείο για την ανάπτυξη, τις χρησιμοποιεί ως εργαλείο για την ύφεση.

Αυτές είναι οι εσωτερικές αντιφάσεις του οικονομικού προγράμματος και σε τεχνικό επιστημονικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο εφαρμογής, και αυτός είναι και ο λόγος που βρίσκεται σε αδιέξοδο με την αναπαραγωγή της ύφεσης και της ανεργίας.

Διαβάστε τη συνέντευξη του Σάββα Ρομπόλη σε ενότητες:

  • ΜΕΡΟΣ Α’: Ο υψηλός κατώτατος μισθός δημιουργεί απασχόληση, εξηγεί ο Σάββας Ρομπόλης, ενώ βλέπει την Ευρώπη κατάτι πιο πρόθυμη να εξετάσει πολιτικές αντιλιτότητας

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Ειδήσεις Σήμερα: