Πώς να κρυφτείς… από την Αμάντα Μιχαλοπούλου

Το νέο σας βιβλίο «Πώς να κρυφτείς» αποτελεί, όπως γράφετε στο οπισθόφυλλο, ένα ταξίδι για την αναζήτηση της αλήθειας και της ταυτότητας. Πόσο σημαντικά είναι τα δύο αυτά συστατικά για τη ζωή σας, για την συγγραφή και την επαφή με τον κόσμο;

Η αλήθεια και η ταυτότητα είναι ότι μάς έχει απομείνει. Δεν υπακούουν στους κανόνες της ανταλλαξιμότητας γι’ αυτό και μάς κάνουν να νιώθουμε τόσο άβολα σε μια εποχή όπου επικρατεί η αίσθηση της προδοσίας.

Επιλέξατε τον Στέφανο ως κεντρικό ήρωα της ιστορίας. Μοιάζει απόμακρος, είναι σίγουρα κρυψίνους αλλά ταυτόχρονα αποζητά μια σταθερή σχέση ζωής, είτε πρόκειται για τη σύντροφό του, είτε για τις αδερφές του. Γιατί επιλέξατε άνδρα και όχι γυναίκα ως κεντρικό ήρωα; Συναντάμε περισσότερους άνδρες μ’αυτά τα χαρακτηριστικά; Ή μήπως οι άνδρες ειναι τελικά δυσκολότεροι στις σχέσεις;

Με ενδιέφερε ένας άντρας που να υπονομεύει το στερεότυπο του άντρα. Ένας άντρας εσωστρεφής, με ευαισθησίες και έμμονες ιδέες. Δεν ξέρω γιατί πρέπει μόνο οι γυναικείοι χαρακτήρες να αποδίδονται έτσι, ενώ οι άντρες κοιτάζουν τον κόσμο αυτάρεσκα από το σκαμνί ενός μπαρ.

Οι γυναίκες της ιστορίας, πλαισιώνουν απλώς τον Στέφανο ή τον καθορίζουν, παίζοντας ένα ουσιαστικότερο ρόλο στην ζωή του και την προσπάθεια του να καθορίσει το ποιος ειναι πραγματικά;

Τον πλαισιώνουν και τον καθορίζουν. Με την έννοια ότι ο ετεροκαθορισμός σκάβει ακόμη βαθύτερα τις προβληματικές περιοχές ενός χαρακτήρα. Αν ζούσαμε μόνοι μας θα είμασταν αυτάρκεις σοφοί.

Οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων θα λέγατε πως έχουν αλλάξει προς το χειρότερο, όσο εξελίσσεται η κοινωνία μας; Ήταν πράγματι παλαιότερα διαφορετικά τα πράγματα μεταξύ των δύο φύλων; Η ελληνική κοινωνία ήταν περισσότερο λειτουργική παλαιότερα;

Ασφαλώς και ήταν πιο λειτουργική. Τώρα πια δεν λειτουργεί ούτε το μετρό. Τι θέλω να πω; Πώς όταν το συνολικό πλαίσιο ζωής, η καθημερινότητά μας, υπονομεύεται έτσι, δοκιμάζονται και οι σχέσεις. Το στοίχημα είναι πώς γίνεται να είμαστε λειτουργικοί και σχετικά αισιόδοξοι καθώς όλες αυτές οι κοσμοϊστορικές αλλαγές συμβαίνουν γύρω μας, τα δεδομένα μας για την Ευρώπη διαλύονται και ο κόσμος όπως τον ξέρουμε αλλάζει.

Κατά την αφήγηση της ιστορίας, όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα με τη ζωή του Στέφανου,»παίρνουν» τον λόγο και μιλάνε για τα γεγονότα. Η «πολυφωνία» εξυπηρετεί μόνο τη ζωντάνια του λόγου ή με το συγγραφικό αυτό τέχνασμα επιχειρείτε κάτι περισσότερο;

Η πολυφωνία είναι το όχημα αυτής της ιστορίας. Κάθε αφήγηση επιλέγει μόνη της τον τρόπο, πρόκειται ουσιαστικά για αυτοδιαχείρηση. Δεν είναι μεταφυσικό αυτό που λέω, μιλάω για τα δομικά υλικά. Φτιάχνεις ένα σπίτι που χρειάζεται περισσότερα παράθυρα π.χ. (περισσότερους αφηγητές στην προκειμένη περίπτωση) για να φωτίζονται καλύτερα τα δωμάτια (η ιστορία)…

Η κρίση ταυτότητας που βασανίζει τον Στέφανο, εξαιτίας ενός γεγονός που δεν καθόρισε ο ίδιος, θα μπορούσε να την παροιμιάσει κανείς με την κρίση ταυτότητας των παιδιών των οικονομικών μεταναστών. Στην Ελλάδα ξένος, στην χώρα καταγωγής πάλι ξένος! Από τί δομείται τελικά η ταυτότητα του σύγχρονου ανθρώπου;

Από επιστρωματώσεις ταυτοτήτων. Η ιστορία των γονιών σου, ο τρόπος που την προσλαμβάνεις, η δική σου ιστορία, ο τρόπος που θα την πεις στα παιδιά σου, το τι θα κρατήσουν εκείνα -ανάλογα με τους φόβους και τις επιθυμίες τους και ασφαλώς ο μεγάλος κόσμος τριγύρω, όλα ευθύνονται λιγότερο ή περισσότερο για την ταυτότητά μας, ατομική και συλλογική.

Πολλάκις βραβευμένη για το συγγραφικό σας έργο σε Ελλάδα και εξωτερικό. Τι έχει τελικά μεγαλύτερη αξία, τα θεσμοθετημένα βραβεία ή η επιβράβευση του κοινού; Αλήθεια, σας αφορά το θέμα «πωλήσεις» όταν σκέφτεστε το επόμενο συγγραφικό σας εγχείρημα;

Όποιος λέει ότι δεν τον αφορούν τα βραβεία και οι πωλήσεις ψεύδεται. Με το βραβείο ξαναγίνεσαι παιδί, ο πρώτος μαθητής, με τις πωλήσεις κατανοείς ότι υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων που ενδιαφέρεται να μάθει πώς σκέφτεσαι, τι γράφεις, ακόμη κι αν διαφωνεί μαζί σου. Επιπλέον ο συγγραφέας πρέπει να φάει κιόλας, ιδίως σε αυτές τις δύσκολες εποχές. Κάπως πρέπει να λυθεί επιτέλους αυτή η παρεξήγηση ότι ο συγγραφέας είναι αερικό και δεν έχει στομάχι…

Οι επιλογές των θεματικών που απαρτίζουν το εκάστοτε μυθιστόρημα, γίνονται πως; Ένα κοινωνικό γεγονός σας δίνει το ερέθισμα να γράψετε ή προτιμάτε να αναπτύσσετε τα κείμενα σας σε κοινωνικό-πολιτικά στεγανά;

Συμβαίνει αυτό που είπα και για το ύφος. Το θέμα σε επιλέγει. Σε επισκέπτεται, σε ξαναεπισκέπτεται. Το συναντάς σε άρθρα εφημερίδων, σε άλλα βιβλία, σε συζητήσεις, στα όνειρά σου. Και κάποια στιγμή, μαγική και τρομακτική μαζί, το θέμα ενσαρκώνεται χάρη σε μια σειρά συμπτώσεων. Το βιβλίο γράφεται καθώς ο συγγραφέας αφουγκράζεται τις συμπτώσεις αυτές και τις μεταγράφει για να πει μια ιστορία.

Θα σκεφτόσταν να μπείτε στην «περιπέτεια» της συγγραφής ενός βιβλίου, που θα κυκλοφορούσε αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή; Τί θα πραγματευόταν και σε ποιους αναγνώστες θα επιλέγατε να απευθυνθείτε;

Δεν ανήκω σε αυτόν τον πολιτισμό. Δεν το λέω ούτε με περηφάνεια, ούτε με ενοχή. Δεν ξέρω πώς διαβάζει κανείς χωρίς να έχει ένα βιβλίο μπροστά του, νομίζω ότι σε αυτή τη ζωή τουλάχιστον, θα διαλέγω βιβλία από τη βιβλιοθήκη μου. Αλλά μια ιστορία στο Διαδίκτυο, γιατί όχι; Μπορεί να εξομαλύνει και τη σχέση μου με την τεχνολογία. Όσο ζεις μαθαίνεις…