Σύγχρονα ελληνικά concertini από το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής

Η συναυλία περιλαμβάνει τα έργα «2012» του Ιωάννη Καλογεράκη, «Τρίο» της Καλλιόπης Τσουπάκη, «Κοντσερτίνο για Όμποε και Κουιντέτο εγχόρδων» του Παναγιώτη Λιαρόπουλου, «Le Corbusier II» του Σάββα Ζάννα όπως και μία παραγγελία του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών που θα παρουσιαστεί σε πρώτη εκτέλεση: το «3 Happy Faces» του Ανδρέα Ζαφειρόπουλου. Πρόκειται για συνθέσεις που κάποτε εμπνέονται από λογοτεχνικά κείμενα (όπως την ποίηση του Λε Κορμπιζιέ) ενώ, στο σύνολό τους, χαρακτηρίζονται από ηχοχρωματική ποικιλία που αναδεικνύει την έντονα πειραματική διάθεση των δημιουργών τους.

Το Συγκρότημα που εδώ και χρόνια δραστηριοποιείται στην παρουσίαση έργων όλων των αισθητικών κατευθύνσεων και τεχνοτροπιών, δίνοντας παράλληλα μεγάλη έμφαση στη νέα ελληνική παραγωγή, θα συμπράξει εν προκειμένω με τους σολίστ Iwona Glinka (φλάουτο), Γιάννη Σαμπροβαλάκη (κλαρινέτο), Κώστα Τηλιακό (όμποε), Θόδωρο Μιλκόβ (μαρίμπα), Βίκυ Στυλιανού (πιάνο) και Κωστή Θέο (βιολοντσέλο). Διευθύνει ο αρχιμουσικός του ΕΣΣΜ, Θόδωρος Αντωνίου. Υπεύθυνος του Συγκροτήματος είναι ο Ιάκωβος Κονιτόπουλος.
Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο του Κύκλου Μουσικές του 20ού και 21ου αιώνα.

Το εναρκτήριο έργο της συναυλίας υπογράφει ο Ιωάννης Γ. Καλογεράκης. Ο συνθέτης, καθηγητής κλασικής κιθάρας και θεωρητικών, μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, «διέπρεψε» στα νεανικά του χρόνια ως κιθαρίστας ροκ συγκροτημάτων για να ασχοληθεί μετέπειτα με την τζαζ (σύνθεση και ενορχήστρωση από το Berklee College of Music της Βοστώνης) και την κλασική μουσική (σπούδασε σύνθεση με τον Θ. Αντωνίου όπως επίσης και διεύθυνση ορχήστρας στο Κεντρικό Ωδείο). ‘Έγραψε το «2012 για σόλο τσέλο και ενόργανο σύνολο» εμπνευσμένος από το ομώνυμο βιβλίο του συγγραφέα – ερευνητή Γεράσιμου Καλογεράκη «2012 Αρχή και όχι Τέλος». «Ένα εγχειρίδιο αισιοδοξίας – κι όχι ανησυχίας – για το μέλλον του πλανήτη μας αλλά και των ανθρώπων» όπως ο ίδιος το χαρακτηρίζει. Το έργο αποτελείται από τα μέρη: Εσχατολογία, Ο Υπέρτατος Νους, Η Αδελφότητα των Ιδαίων Δακτύλων και Η Μεγάλη Γιορτή.

Ακολουθεί το «Τρίο για τρία όργανα concertante», στο οποίο η Καλλιόπη Τσουπάκη, καθηγήτρια σύνθεσης στο Βασιλικό Ωδείο της Χάγης, θέλησε «σε μία σύνθεση να δώσω όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χώρο για σόλο σε όσο το δυνατόν περισσότερα όργανα. Κάτι που στην ελληνική μουσική υπάρχει μέσα στον ρόλο του ταξιμιού, έτσι που ο κάθε μουσικός με αυθόρμητο τρόπο γίνεται σολίστας». Στο «Τρίο» που γράφτηκε το 2001, τα όργανα περιπλέκονται. Ο ρόλος τους αλλάζει συνεχώς από σολιστικό σε συνοδευτικό και πάλι σε σολιστικό. Η πολυγραφότατη Ελληνίδα δημιουργός έχει ως τώρα γράψει πάνω από 80 έργα, σόλο και για ορχήστρα, καλύπτοντας το ρεπερτόριο μουσικής για συναυλίες, χορό, θέατρο («Τρωάδες» του ΚΘΒΕ 2009), όπερα (Dark και Vita Nova) και μουσικό θέατρο. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η σύνθεση «Σαπφούς δακρύων» που πήρε τιμητική διάκριση στο International Rostrum συνθετών σύγχρονης μουσικής το 1996 και το ορατόριο «Πάθη κατά Λουκάν» που παρουσιάστηκε στο Μουσικό Μέγαρο του Άμστερνταμ το 2008 από το Nieuw Ensemble και υπό την διεύθυνση του Ed Spanjaard. Η παράσταση έφτασε στο τοπ 10 των πιο αγαπημένων παραστάσεων του κοινού. Η Κ. Τσουπάκη έχει συνεργαστεί με κορυφαίους μουσικούς και σύνολα (Asko Ensemble, Nieuw Ensemble, Xesperiion XXI, Nederlans kamerkoor, Juliard School Ensemble, το Σύνολο Σύγχρονης Μουσικής της Μόσχας κ.ά.). Οι συνθέσεις της παίζονται συχνά σε διάφορα φεστιβάλ και αίθουσες συναυλιών σε όλο τον κόσμο, από την Ιαπωνία έως την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στη συνέχεια θα ακουστεί το «Κοντσερτίνο για Όμποε και Κουιντέτο εγχόρδων» του Παναγιώτη Λιαρόπουλου που γράφτηκε φέτος και είναι αφιερωμένο στον Θ. Αντωνίου, δάσκαλό του στη σύνθεση. Ο Π. Λιαρόπουλος που σήμερα ζει στην Βοστόνη και διδάσκει στο μουσικό τμήμα του University of Massachusetts, έχει συνθέσει έργα για σόλο όργανα, για σύνολα μουσικής δωματίου και για ορχηστρικά σύνολα, τα οποία έχουν εκτελεστεί και διακριθεί στις Η.Π.Α, στην Ελλάδα καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ανάμεσά τους, το Orientations Beta για Μέτζο Σοπράνο και Ορχήστρα Δωματίου έχει τιμηθεί με το πρώτο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό σύνθεσης ALEA III (2002) και το Κοντσέρτο για Φλάουτο και Ορχήστρα με το δεύτερο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό σύνθεσης Δημήτρη Μητρόπουλου (2005).

Το πρόγραμμα του ΕΣΣΜ συνεχίζεται με το «Le Corbusier II για σόλο όμποε και ενόργανο σύνολο» που γράφτηκε φέτος από τον Σάββα Ζάννα. Το έργο είναι εμπνευσμένο από τα ποιήματα του διάσημου αρχιτέκτονα, ζωγράφου και συγγραφέα Λε Κορμπιζιέ κι αφιερωμένο στον Θ. Αντωνίου. Ο συνθέτης που από το 1976 είναι μέλος της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ, έχει διατελέσει καθηγητής κρουστών στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών και στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών (ΕΕΜ) και εκπρόσωπος της ΕΕΜ στην καλλιτεχνική επιτροπή της ορχήστρας δωματίου «Οι Σολίστ της Πάτρας». Στα 40 χρόνια της συνθετικής του πορείας, έχει γράψει ισάριθμα έργα μουσικής δωματίου (8 κουαρτέτα εγχόρδων, τρίο, κουιντέτα, σεπτέτα, νονέτα κ. ά.) όπως επίσης τη Ραψωδία για κλαρινέτο και ορχήστρα εγχόρδων, τη Σουίτα για 2 κιθάρες και ορχήστρα εγχόρδων, τη Σουίτα για 3 κιθάρες και ορχήστρα εγχόρδων, πολλά Κοντσέρτα για σόλο όργανα και ορχήστρα, κομμάτια για σόλο πιάνο, βιολί, κιθάρα, φλάουτο, όμποε κ.ά. Έργα του έχουν παιχτεί από την ΚΟΑ, την ΚΟΘ, την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Μόσχας, την Κρατική Συμφωνική Ορχήστρα Τσαϊκόφσκι της Μόσχας, από σύνολα μουσικής δωματίου και γνωστούς Έλληνες σολίστες.

Η βραδιά κλείνει με το «3 Happy Faces για σόλο μαρίμπα και επτά εκτελεστές» του Ανδρέα Ζαφειρόπουλου. Το έργο-παραγγελία του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (γράφτηκε το φθινόπωρο του 2009 ) είναι βασισμένο πάνω σε μια σειρά από ποιήματα που είναι αφιερωμένα στα παιδιά. «Η ιδέα που το διαποτίζει» σημειώνει ο συνθέτης είναι το «καθαρά ανθρώπινο». Το ίδιο το έργο λειτουργεί ως μέσο αναπαραγωγής της πρώτης ύλης της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας στην πρώιμη, παιδική της μορφή όπου δεσπόζει ο αυθορμητισμός, το παιχνίδι, η τάση για εξερεύνηση και ανακάλυψη, οι έμφυτες κλίσεις και δεξιότητες δίχως επιτηδεύσεις, η ανάγκη για επικοινωνία και η αγνή πρόθεση. Πρόθεσή μου ήταν η μουσική να δημιουργήσει χρώματα και εικόνες όπως οι εικόνες φωτίζουν ένα κείμενο ή ένα ποίημα που αναφέρεται στα παιδιά». Ο Ανδρέας Ζαφειρόπουλος που τελευταία εκπονεί την διδακτορική του διατριβή πάνω στη μουσική για το αρχαίο δράμα, είναι καθηγητής στο Δημοτικό Ωδείο Πατρών και μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών ενώ συνεργάζεται σταθερά με το ΕΣΣΜ και μαέστρους όπως οι Θ. Αντωνίου, Γκ. Σούλερ, Σ. Σαντέτσκις κ. ά. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε φεστιβάλ και χώρους συναυλιών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Μ. Βρετανία, Πορτογαλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ιταλία κ.α.). Έχει αποσπάσει πρώτα βραβεία και ειδικές διακρίσεις τόσο ως πιανίστας (Γερμανία, Ιταλία 2002 κ.α. ) όσο και ως συνθέτης (ΜΜΑ 2000, Μ. Βρετανία 2006 κ.α.). Έχει συμμετάσχει σε δισκογραφικές παραγωγές κι έχει κάνει αφιερώματα σε πολλούς συνθέτες (Μητρόπουλος, Δραγατάκης, Καλομοίρης, Κυδωνιάτης, Μεσσιάν, Νόνο, Νταλαπίκολα, Σαίνμπεργκ, Κέιτζ, Σνίτκε, Γκουμπαιντούλινα, κ.ά.) κι έχει δημοσιεύσει μελέτες σχετικά με τον Μ. Δούνια, τη μουσική ζωή του μεσοπολέμου καθώς και καταλογογραφήσεις έργων Ελλήνων συνθετών.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος
Δευτέρα 25 Ιανουαρίου, ώρα 8:30 μ.μ.
Τιμές εισιτηρίων: € 5,00 (Φοιτητικά) – 12,00 – 20,00

Χορηγός επικοινωνίας των εκδηλώσεων της καλλιτεχνικής περιόδου 2009-2010 είναι το
MEGA.