Αθήνα: Η φυματίωση αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στον κόσμο από ιάσιμη λοιμώδη νόσο. Σήμερα νοσούν περίπου 9.000.000 άνθρωποι και το χειρότερο, 2.000.000 απ’ αυτούς πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ασθένεια αυτή, που ενώ εμφάνιζε συνεχή πτωτική πορεία μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80, «επέστρεψε» τα τελευταία χρόνια απειλητικά.

Αυτό μολονότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα διαθέτει επαρκή διαγνωστικά και θεραπευτικά μέσα. Η φυματίωση δηλαδή δεν αποτελεί πλέον ιατρικό, αλλά κοινωνικο-οικονομικό πρόβλημα. Υπάρχει γιατί δεν διατίθενται οι απαιτούμενοι πόροι.

Έτσι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πήρε την πρωτοβουλία για ένα παγκόσμιο πρόγραμμα αντιμετώπισης της νόσου με στόχο τον περιορισμό στο μισό των θανάτων από φυματίωση έως το 2015 και την εκρίζωση της νόσου έως το 2050.

Αυτά τόνισε ο διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων καθηγητής Πνευμονολογίας Σταύρος Κωνσταντόπουλος μιλώντας στο 9ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο, που διοργάνωσε η κλινική και πραγματοποιείται στην Κέρκυρα.

Στην Ελλάδα δηλώνονται περί τις 10 νέες περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμού κάθε χρόνο, αλλά είναι γνωστό ότι δεν δηλώνονται όλα τα κρούσματα και ο αριθμός αυτός υπολογίζεται περίπου στο διπλάσιο. Αυτό δείχνει ότι στην Ελλάδα υπάρχει αναστολή της πτωτικής πορείας της νόσου, που αποδίδεται από τους ειδικούς, κατά κύριο λόγο, στην αθρόα είσοδο στη χώρα μας μεταναστών, λαθρομεταναστών και προσφύγων.

Έχει υπολογιστεί ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 400.000 λαθρομετανάστες από χώρες με υψηλή επίπτωση φυματίωσης, οι οποίοι δεν έχουν ελεγχθεί και είναι άγνωστο σε ποιο βαθμό ακριβώς συμβάλλουν στην επίταση του προβλήματος στη χώρα μας.

Μέσα στο περιβάλλον αυτό, πρόσθεσε ο κ. Κωνσταντόπουλος, δημιουργήθηκε στην Ελλάδα η «Εθνική Επιτροπή Φυματίωσης» του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) με κύριο μέλημα την εκπόνηση «Εθνικού Προγράμματος Ελέγχου Φυματίωσης», που αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την εφαρμογή του προγράμματος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα.

Οι κύριες αρχές του προγράμματος είναι: α) να καλύπτει όλη τη χώρα, β) να είναι ενσωματωμένο στο ΕΣΥ, γ) οι υπηρεσίες να είναι άρτια οργανωμένες, δ) να λαμβάνει υπ’ όψη τις τοπικές συνθήκες και ε) να είναι πλήρες, δηλαδή να περιλαμβάνει όλα τα μέτρα ελέγχου φυματίωσης, καθώς και την επιτήρηση τόσο της νόσου, όσο και των μέτρων ελέγχου της.

Η επιτροπή, πρόεδρος της οποίας είναι ο κ. Κωνσταντόπουλος, εκτίμησε την κατάσταση στην Ελλάδα και αναγνώρισε ως σημαντικότερα προβλήματα α) τη μη δήλωση όλων των περιστατικών φυματίωσης και β) την αποδιοργάνωση, τον αποσυντονισμό και τη σύγχυση στόχων και φορέων του αντιφυματικού αγώνα. Ενώ δηλαδή από τη δεκαετία του ’60 υπάρχουν νόμοι και επαρκής υποδομή, δεν έχουν ποτέ εφαρμοστεί πλήρως.

Για να ερευνηθεί ποια είναι η πραγματική κατάσταση σήμερα, γίνεται πιλοτικό πρόγραμμα σε Ήπειρο και Κρήτη. Οι πρώτες διαπιστώσεις είναι ότι σε κάποιους νομούς δεν υπάρχει Αντιφυματικό Ιατρείο, σε άλλους δεν γίνονται οι στοιχειώδεις μικροβιολογικές εξετάσεις, ενώ σε Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο οι εξετάσεις για b.Koch γίνονται μία φορά την εβδομάδα.

Αυτά είναι μερικά παραδείγματα της απαράδεκτης κατάστασης που επικρατεί σήμερα και πρέπει να διορθωθούν. Ο εκσυγχρονισμός του Αντιφυματικού Αγώνα δηλαδή δεν θέλει μόνο κονδύλια, αλλά και επαναδιοργάνωση σε σωστές βάσεις και υπεύθυνη ανάληψη από τον καθένα του ρόλου που χρωστάει στην κοινωνία.

Έτσι η Εθνική Επιτροπή Φυματίωσης πρότεινε στην ελληνική πολιτεία τη συμπλήρωση του χάρτη με στελέχωση αντιφυματικών ιατρείων και των 54 νομών της χώρας, την ένταξη των αντιφυματικών ιατρείων σε πνευμονολογικές κλινικές και τον εκσυγχρονισμό τους κυρίως με ηλεκτρονικά μέσα. Επίσης ζήτησε τη δημιουργία δίπολου μόνιμης επικοινωνίας του αντιφυματικού ιατρείου με τη διεύθυνση δημόσιας υγείας της αντίστοιχης νομαρχίας.

Ο αντιφυματικός εμβολιασμός με το βάκιλο Calmette-Guerin (BCG), παρέχει υψηλή και βέβαιη προστασία έναντι των βαρειών ή θανατηφόρων μορφών της φυματίωσης, τόνισε στην εισήγησή του ο πνευμονολόγος Νέαρχος Γιατρομανωλάκης, υπεύθυνος της ομάδας εργασίας για τη φυματίωση της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.

Στην Ελλάδα, η φυματίωση είναι υποχρεωτικώς δηλούμενο νόσημα, ενώ ο αντιφυματικός εμβολιασμός με BCG, καθιερώθηκε ως υποχρεωτικός, με νόμο του 1960. Έκτοτε γινόταν στην ηλικία των 12 ετών, ενώ από το 1988, γίνεται στην ηλικία των 6 ετών, ή κατά την γέννηση, εάν πρόκειται για περιβάλλον αυξημένου κινδύνου.

Εντούτοις, το ποσοστό κάλυψης στη χώρα μας, εκτιμάται στο 1/3 το πληθυσμού που αφορά, ενώ η αποτελεσματικότητά του ουδέποτε εκτιμήθηκε. Σημειώνεται ακόμα, ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές στο ποσοστό κάλυψης κατά περιοχές, γεγονός, μάλλον σχετιζόμενο με την επιμέλεια των κατά τόπους υγειονομικών υπηρεσιών.

health.in.gr