Με αρκετές αλλαγές σε σχέση με το παρελθόν επανέρχεται η υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε9 για τους φορολογούμενους. Επιχειρώντας μία ανασκόπηση των βασικότερων αλλαγών, θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στην απόκτηση αριθμού ταυτότητας για κάθε ακίνητο, στην καταγραφή των ακινήτων που τελούν υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, στην δήλωση των διατηρητέων και υπό κατεδάφιση ακινήτων καθώς και στην καταγραφή των μέτρων που απέχει το αγροτεμάχιο από τη θάλασσα.

ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΥΠΟΒΟΛΗΣ

Υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε9 μαζί με τη φορολογική τους δήλωση, έχουν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια, κατοικία ή έδρα τους, που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου 2005.

Ειδικότερα, υποχρέωση υποβολής δήλωσης ακινήτων (έντυπο Ε9) έχει:

• Κάθε άγαμο φυσικό πρόσωπο, εφόσον έχει πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία ή το εμπράγματο δικαίωμα οίκησης σε ακίνητα..

• Ο έγγαμος φορολογούμενος για τα δικά του ακίνητα, της συζύγου του και των προστατευόμενων τέκνων τους (σε ενιαίο έντυπο).

• Ο υπόχρεος σε δήλωση για λογαριασμό των ανιόντων, καθώς και των λοιπών προσώπων που συνοικούν και τον βαρύνουν σύμφωνα με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος (σε ξεχωριστό έντυπο).

• Κάθε νομικό πρόσωπο, εφόσον έχει πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητα.

• Ο κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομιάς (σε ξεχωριστό έντυπο).

Διευκρινίζεται ότι, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος απεβίωσε μέχρι 31-12-2004, με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματός του, που θα υποβληθεί από τους κληρονόμους, δεν θα συνυποβληθεί και το έντυπο Ε9, έστω και αν ο αποβιώσας κατά το χρόνο που ζούσε είχε στην κυριότητά του ακίνητα. Τα ακίνητα αυτά, θα συμπεριληφθούν στο έντυπο Ε9 που θα υποβληθεί είτε από τους εξ’ αδιαθέτου κληρονόμους, αν δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη είτε από τους εκ διαθήκης κληρονόμους αν έχει δημοσιευθεί διαθήκη, κατά το ποσοστό τους.

ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ – ΑΡΜΟΔΙΑ Δ.Ο.Υ.

Το νέο έντυπο δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) συνυποβάλλεται με την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2005, στη Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδια για την παραλαβή της δήλωσης αυτής.

Η δήλωση του Ε9 για εγγάμους, συμπληρώνεται από τον υπόχρεο, σε ενιαίο έντυπο για τη σύζυγο και τα τέκνα που τον βαρύνουν (σύμφωνα με τις διατάξεις του κώδικα φορολογίας εισοδήματος), εφόσον αυτά έχουν κυριότητα σε ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά.

Στις περιπτώσεις που συνοικούν και βαρύνουν τον υπόχρεο ανιόντες των συζύγων, ανήλικοι συγγενείς μέχρι τον 3ο βαθμό ορφανοί από πατέρα και μητέρα και ανύπαντροι ή χήροι ή διαζευγμένοι αδελφοί και αδελφές με αναπηρία 67% και πάνω, θα συνυποβάλλει ξεχωριστό έντυπο Ε9 στην δήλωση φορολογίας εισοδήματός του, για κάθε έναν από αυτούς στο όνομά τους, εφόσον έχουν κυριότητα σε ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά. Προκειμένου για ανιόντες που είναι σύζυγοι, το έντυπο Ε9 θα είναι κοινό και θα υποβάλλεται στο όνομα του συζύγου, από τον υπόχρεο σε δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Σε περίπτωση που η σύζυγος ή τα τέκνα του υπόχρεου δεν διαθέτουν Α.Φ.Μ. θα συνυποβάλλεται με τη δήλωση Ε9 υποχρεωτικά έντυπο Μ1 με φωτοτυπία της ταυτότητας για τη σύζυγο, για δε τα ανήλικα τέκνα απαιτείται μόνο πιστοποιητικό γέννησης ή φωτοτυπία της ταυτότητας για όσα έχουν. Όσοι επιθυμούν να αποκτήσουν Α.Φ.Μ. πριν την υποβολή της δήλωσης Ε9, μπορούν να προσέρχονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Σε περίπτωση σχολάζουσας κληρονομιάς, υποχρέωση για δήλωση των ακινήτων έχει ο κηδεμόνας της, ο οποίος θα συνυποβάλλει ξεχωριστό έντυπο Ε9 στην δήλωση φορολογίας εισοδήματός του, στο όνομα της σχολάζουσας κληρονομιάς.

ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΗΛΩΘΟΥΝ ΣΤΟ ΦΕΤΙΝΟ Ε9

Τα ακίνητα που πρέπει να καταχωρηθούν κατά τη συμπλήρωση του Ε9 είναι εκείνα που υπάρχουν την 1η Ιανουαρίου 2005 και αποκτήθηκαν με οποιαδήποτε αιτία, δηλαδή αγορά, δωρεά, γονική παροχή, κληρονομιά, χρησικτησία κλπ.

Δεν απαιτείται η συνυποβολή των τίτλων κυριότητας κατά την υποβολή του Ε9. Επίσης, να αναφέρουμε ότι για τις ανάγκες συμπλήρωσης του συγκεκριμένου εντύπου τα ακίνητα θεωρούνται ότι ανήκουν στον υπόχρεο:

1. Από την ημέρα έκδοσης της τελεσίδικης δικαστικής απόφασης στις περιπτώσεις:

• δικαστικής απόφασης καταδίκης σε δήλωση βούλησης.

• δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται τελεσίδικα δικαίωμα κυριότητας ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία (π.χ. λόγω συμπληρώσεως των όρων τακτικής ή έκτακτης χρησικτησίας).

2. Από την ημέρα σύνταξης της κατακυρωτικής έκθεσης, σε μεταβίβαση ακινήτου που διενεργείται κατόπιν αναγκαστικού ή εκούσιου πλειστηριασμού.

3. Από την ημέρα σύνταξης του οριστικού συμβολαίου στις λοιπές περιπτώσεις (αγορά, δωρεά, γονική παροχή κλπ.).

Σε περιπτώσεις συμβολαίων με αίρεση, υπόχρεος για να δηλώσει το ακίνητο είναι:

• ο αγοραστής, σε περίπτωση διαλυτικής αίρεσης.

• ο πωλητής σε περίπτωση αναβλητικής αίρεσης.

4. Σε περίπτωση που εργολάβος υποσχέθηκε με συμβολαιογραφικό προσύμφωνο τη μεταβίβαση ακινήτου σε τρίτο και παρέδωσε τη χρήση του ακινήτου σε αυτόν με ιδιαίτερη συμβολαιογραφική πράξη που έχει συνταχθεί μέσα σε δύο μήνες από την παράδοση της χρήσης του ακινήτου, υπόχρεος για την υποβολή Ε9 είναι ο εκ προσυμφώνου αγοραστής. Αν η ημερομηνία παράδοσης αναγράφεται στο προσύμφωνο, δεν απαιτείται χωριστή πράξη παράδοσης.

Όταν στο προσύμφωνο υπάρχει ο όρος της αυτοσύμβασης και δεν έχει συνταχθεί το οριστικό συμβόλαιο μέχρι 31-12-2004, υπόχρεος για την υποβολή του εντύπου Ε9 είναι ο εκ προσυμφώνου αγοραστής.

Σε κάθε άλλη περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου με προσύμφωνο, υπόχρεος για την υποβολή του εντύπου Ε9 είναι ο εκ προσυμφώνου πωλητής, ανεξάρτητα αν έχει παραδοθεί η χρήση του ακινήτου στον εκ προσυμφώνου αγοραστή.

5. Στις περιπτώσεις επίδικων ακινήτων υπόχρεος σε δήλωση είναι ο νομέας τους.

6. Στις περιπτώσεις κληρονομιαίων ακινήτων, υπόχρεοι για να δηλώσουν τα ακίνητα είναι:

• Οι εκ διαθήκης κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι τις 31-12-2004.

• Οι εξ’ αδιαθέτου κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι τις 31-12-2004.

• Όσοι έχουν αποκτήσει ακίνητο με οριστικό συμβόλαιο δωρεάς αιτία θανάτου (πρόταση και αποδοχή), εφόσον ο θάνατος έχει συμβεί μέχρι 31-12-2004.

(Ιωάννης Α. Κουτκουδάκης, οικονομολόγος)