Η κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο των γιορτινών ημερών για πολλούς ανθρώπους. Χαλαρώνει τις αναστολές, προκαλεί ευφημία, προάγει τις κοινωνικές επαφές και τη διασκέδαση. Οι υπερβολές όμως πληρώνονται την επόμενη ημέρα, με το εξαιρετικά δυσάρεστο αίσθημα που έχει επικρατήσει και στη χώρα μας να ονομάζεται hangover.

Τι είναι και γιατί προκαλείται

Αν και δεν υπάρχει ένας σαφής ορισμός, το hangover είναι το δυσάρεστο αίσθημα που ακολουθεί μια νύχτα υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα συμπτώματα: πονοκέφαλος, ναυτία, διάρροια, γαστρεντερικές διαταραχές, αίσθημα εξάντλησης.

Δεν είναι απολύτως γνωστός ο μηχανισμός με τον οποίο προκαλείται αλλά θεωρείται πολυπαραγοντικός και δεν σχετίζεται μόνο με την ποσότητα του καταναλισκόμενου αλκοόλ.

Βασικά αίτια είναι η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα και η αφυδάτωση ως αποτέλεσμα της διουρητικής δράσης του αλκοόλ. Για το λόγο αυτό το hangover συνδυάζεται με ξηροστομία και μια δυσάρεστη γεύση στο στόμα.

Επιπλέον, σημαντικό ρόλο παίζουν διάφορες προσμίξεις (όπως μεθανόλη, αλδεΰδες, τανίνες κλπ) που περιέχουν τα οινοπνευματώδη ποτά σε διαφορετική κάθε φορά ποσότητα ως αποτέλεσμα κυρίως της διαδικασίας απόσταξης. Για παράδειγμα η μεθανόλη, γνωστή και ως ξυλόπνευμα, μεταβολίζεται προς φορμαλδεΰδη και φορμικό οξύ προκαλώντας μεταβολική οξέωση, η οποία μπορεί να απειλήσει τη ζωή μας.

Σημαντικό ρόλο στην όλη διαδικασία παίζει η κατανάλωση οινοπνευματωδών με άδειο στομάχι, η αϋπνία, η φυσική δραστηριότητα κατά την μέθη, και η όλη κατάσταση της σωματικής και ψυχικής υγείας του ατόμου.

Ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά αλκοολικών γονέων αντιμετωπίζουν χειρότερα συμπτώματα hangover σε σχέση με παιδιά μη αλκοολικών γονέων.

Αν και η ιδιοσυγκρασία του ατόμου με την έννοια της επαγωγής των ενζύμων που μεταβολίζουν το αλκοόλ διαφοροποιεί την επίδραση του ποτού, σημαντικότερος παράγοντας παραμένει η ποσότητα που καταναλώνεται.

Πως προλαμβάνεται

Καταρχήν οι γυναίκες οφείλουν να γνωρίζουν ότι βιολογικά είναι πιο ευάλωτες στην επίδραση του αλκοόλ σε σχέση με τους άνδρες. Κατά συνέπεια, δεν χρειάζεται να τους ανταγωνίζεστε στην κατανάλωση οινοπνευματωδών.

Το αλκοόλ μεταβολίζεται με συγκεκριμένο ρυθμό στο ήπαρ, περίπου ένα μπουκάλι μπύρα ή ένα ποτήρι κρασί την ώρα. Aρα μπορούμε να επηρεάσουμε μόνο το ρυθμό με τον οποίο αυξάνονται τα επίπεδά του στο αίμα.

Ο πρώτος και απλούστερος τρόπος είναι να μην πίνουμε με άδειο στομάχι. Η ύπαρξη τροφής και ειδικά λιπαρής επιβραδύνει την απορρόφηση του αλκοόλ. Ακόμα και ένα ποτήρι γάλα ή πιο δραστικά λίγο …ελαιόλαδο πριν την έξοδο είναι αρκετά αποτελεσματικά.

Φροντίστε πριν τη έξοδο να έχετε πιει αρκετά υγρά ώστε να μην αφυδατωθείτε. Αυτό μπορεί να γίνει και κατά τη διάρκεια της βραδιάς καθώς πέρα από την πρόληψη της αφυδάτωσης, επιβραδύνεται ο ρυθμός με τον οποίο πίνουμε, δίνοντας την ευκαιρία στον οργανισμό μας να μεταβολίσει το οινόπνευμα που καταναλώσαμε.

Το είδος του ποτού που πίνουμε επηρεάζει σαφώς τις πιθανότητες να βρεθούμε το επόμενο πρωινό με hangover. Τα λευκά, ‘καθαρά’ ποτά όπως το λευκό κρασί, η βότκα και το τζιν είναι λιγότερο πιθανό να σας προκαλέσουν πονοκέφαλο την επόμενη ημέρα σε σχέση με το ουίσκι, το κονιάκ, την τεκίλα και το ρούμι. Τα τελευταία περιέχουν περισσότερες προσμίξεις εξαιτίας της διαδικασίας παραγωγής τους.

Πώς αντιμετωπίζεται

Ξυπνάτε λοιπόν με έντονο πονοκέφαλο και τάση για εμετό. Πιθανώς να έχετε δοκιμάσει να συνέλθετε από τις συνέπειες της μέθης της προηγούμενης βραδιάς πίνοντας ένα ποτηράκι ακόμα.

Η προσωρινή βελτίωση, όποτε συμβαίνει, οφείλεται πιθανόν όχι μόνο στην επίδραση της ίδιας της αλκοόλης αλλά και στο γεγονός ότι εμποδίζει τον μεταβολισμό της μεθανόλης προς πιο τοξικούς μεταβολίτες (ακεταλδεΰδη, μυρμηκικό οξύ). Aλλωστε, η αιθυλική αλκοόλη χρησιμοποιείται ως αντίδοτο στις δηλητηριάσεις από μεθανόλη.

Αν και προσωρινά μπορεί να νιώσετε λίγο καλύτερα, απλώς μετατίθετε το πρόβλημα και τελικά μάλλον θα αισθανθείτε χειρότερα. Εκτός από το αμφίβολο αποτέλεσμα, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να εμπλακεί κανείς σε φαύλο κύκλο.

Μία άλλη πιο συνηθισμένη αντίδραση είναι η κατανάλωση καφέ. Από τη μια η διεγερτική επίδραση της καφεΐνης δρα θετικά στο αίσθημα εξάντλησης και συνεργεί με το παυσίπονο που πήρατε κατά του πονοκεφάλου, καθιστώντας το πιο αποτελεσματικό.

Από την άλλη όμως, η καφεΐνη έχει σαφή διουρητική δράση και μπορεί να επιτείνει την αφυδάτωση ενώ πολύ συχνά προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές. Οπότε, η καλύτερη επιλογή είναι να ακολουθήσετε τις επόμενες συμβουλές.

  • Η καλύτερη πρώτη κίνηση είναι να πιείτε υγρά ώστε να αντιμετωπίσετε την αφυδάτωση. Υπολογίστε χονδρικά την διπλάσια ποσότητα νερού σε σχέση με του αλκοόλ που καταναλώσατε.
  • Ένα ελαφρύ γεύμα (μπανάνες, γιαούρτι κλπ) ανακουφίζει το στομάχι και καταπολεμά την υπογλυκαιμία. Αντίθετα, βαρύτερες, πιο λιπαρές τροφές θα επιβαρύνουν τα συμπτώματα.
  • Αφού φάτε κάτι, μπορείτε να πάρετε κάποιο παυσίπονο για το πονοκέφαλο. Αν όμως είναι έντονα τα γαστρεντερικά ενοχλήματα, το παυσίπονο μπορεί να τα επιτείνει οπότε σε αυτή την περίπτωση είναι καλύτερα να τα αποφύγετε.
  • Τέλος, αν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα και αντί να βελτιώνονται χειροτερεύουν ή επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι προτιμότερο να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.

Ξαπλώστε στο κρεβάτι και κάντε υπομονή. Hangover είναι, θα περάσει!

health.in.gr