Ξεκίνησαν τα πειράματα σε ανιχνευτή νετρίνων

65

Ενας υπόγειος ανιχνευτής με το όνομα Sudbury Neutrino Observatory (SNO), ο οποίος αναζητεί τα μυστηριώδη σωματίδια νετρίνα που προέρχονται από τον Ηλιο, ξεκίνησε πρόσφατα τη λειτουργία του για να δώσει απάντηση σε μερικά από τα πιο σημαντικά ερωτήματα που απασχολούν τους φυσικούς επιστήμονες.

Τα νετρίνα είναι σωματίδια τα οποία δημιουργούνται στις θερμοπυρηνικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα στον Ηλιο, όταν το υδρογόνο συντήκεται σχηματίζοντας το ευγενές αέριο ήλιο.

Προηγούμενες παρατηρήσεις μπόρεσαν να εντοπίσουν μόνο το ένα τρίτο των νετρίνων, τα οποία -σύμφωνα με τη θεωρία- θα έπρεπε να φτάνουν στη Γη από τον Ηλιο. Ο ανιχνευτής SNO θα αναζητήσει ακριβώς τα νετρίνα αυτά που λείπουν.

Ο ανιχνευτής βρίσκεται δύο χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος στο ορυχείο Κράιτον κοντά στο Οντάριο του Καναδά. Η τοποθέτηση του ανιχνευτή κάτω από το έδαφος έχει μεγάλη σημασία, επειδή έτσι μειώνεται η πιθανότητα να επηρεάζονται οι παρατηρήσεις από άλλα σωματίδια. Αλλά, ακόμα και με αυτόν τον τρόπο, ο SNO θα μπορέσει να ανιχνεύσει μόνο ελάχιστα από τα πολυάριθμα νετρίνα που περνούν μέσα από τη Γη. Αυτό οφείλεται στο ότι τα νετρίνα αλληλεπιδρούν ελάχιστα με άλλα σωματίδια.

Το πείραμα έχει μεγάλη σημασία και από την άποψη ότι η μελέτη των νετρίνων παρέχει γενικότερες πληροφορίες για όσα συμβαίνουν στα άστρα. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν την πιθανότητα οι θεωρίες μας για τις χημικές αντιδράσεις στον Ηλιο να είναι λανθασμένες, όπως μετέδωσε το BBC την Πέμπτη.

Μία άλλη θεωρία, πάντως, υποστηρίζει ότι ο μειωμένος αριθμός των νετρίνων που παρατηρούνται στη Γη εξηγείται από το γεγονός ότι τα σωματίδια αυτά στην πορεία τους από τον Ηλιο στη Γη μετασχηματίζονται σε άλλο είδος σωματιδίων. Οι φυσικοί πιστεύουν ότι υπάρχουν τρεις τύποι νετρίνων και ότι τα νετρίνα μπορεί να μεταβάλλονται από τον ένα τύπο στον άλλο.
Ο ανιχνευτής SNO θα είναι ο πρώτος που θα μπορέσει να παρατηρήσει και τους τρεις τύπους αυτού του σωματιδίου.

Ενα άλλο ερώτημα, στην απάντηση του οποίου πιστεύεται ότι θα συνεισφέρει ο ανιχνευτής, αφορά στο εάν το νετρίνο έχει έστω και κάποια ελάχιστη μάζα. Πρόσφατες παρατηρήσεις από άλλα πειράματα έχουν δώσει ως πρώτες ενδείξεις ότι το νετρίνο πρέπει να έχει μάζα. Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί στον ανιχνευτή Kamionkade της Ιαπωνίας μεταβολή νετρίνων από έναν τύπο σε έναν άλλο και αυτό είναι δυνατόν μόνο εάν το νετρίνο έχει μάζα.

Το ζήτημα της μάζας των νετρίνων έχει συνέπειες και σε συμπαντική κλίμακα. Εάν το νετρίνο έχει μάζα, θα μπορούσε να εξηγήσει ένα μέρος της λεγόμενης σκοτεινής ύλης, την ύπαρξη της οποίας οι επιστήμονες δέχονται λόγω των βαρυτικών επιδράσεών της, αλλά δεν μπορούν να την παρατηρήσουν οπτικά.

Ο καθηγητής Αρτ Μακ Ντόναλντ, διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος στον ανιχνευτή SNO, δήλωσε ότι ελπίζει σύντομα στο μέλλον θα ανακοινωθούν τα πρώτα αποτελέσματα των πειραμάτων.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ