ιράν

Δεκαέξι αντάρτες απαγχονίστηκαν το πρωί του Σαββάτου στο Ιράν μετά την επίθεση που έγινε τη νύχτα κατά την οποία σκοτώθηκαν τουλάχιστον 17 συνοριακοί φρουροί. Η συμπλοκή σημειώθηκε σε δύσβατη ορεινή περιοχή, την οποία συχνά ακολουθούν έμποροι ναρκωτικών και ένοπλοι αντάρτες.

Η Ουάσινγκτον δεν πρόκειται να προχωρήσει σε χαλάρωση κυρώσεων απέναντι στην Τεχεράνη πριν το Ιράν προχωρήσει σε «στέρεα βήματα» για το πυρηνικό του πρόγραμμα, διαμηνύει ο Λευκός Οίκος ενώ έχουν ξεκινήσει ξανά οι συνομιλίες με τους «Έξι». H ιρανική οικονομία στενάζει υπό το βάρος των οικονομικών κυρώσεων, αλλά οι αρκετές επιλογές που υπάρχουν για μερική αποκλιμάκωση της πίεσης δεν θα εφαρμοστούν «στην αρχή της διαπραγμάτευσης», τόνισε η Ουάσινγκτον.

Μία συνάντηση με γερουσιαστές θα έχουν σύμβουλοι του Λευκού Οίκου, προκειμένου να πιέσουν τους πρώτους να «παγώσουν» την επιβολή νέων κυρώσεων στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Την ώρα που το Κογκρέσο ζητά αυστηρότερες κυρώσεις, η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα ζητά χρόνο, προκειμένου να δοθεί μία ευκαιρία στις διαπραγματεύσεις της Ομάδας των Έξι με την Τεχεράνη. Εν τω μεταξύ, διπλωματική πηγή της ΕΕ δήλωσε ότι δεν αποκλείεται η Ένωση να εγκρίνει νέες κυρώσεις κατά της βασικής ναυτιλιακής εταιρείας εμπορικών μεταφορών του Ιράν.

Ανώτερος αξιωματούχος στο Ιράν δήλωσε ότι ο εμπλουτισμός ουρανίου έχει σταματήσει και όλο το υπάρχον απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου μετατρέπεται σε καύσιμα για αντιδραστήρες -μια κίνηση η οποία θα ικανοποιούσε μια βασική απαίτηση των δυτικών κυβερνήσεων που βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης του Ιράν άφησε να εννοηθεί ότι οι δικαστικές αρχές δεν θα διατάξουν την -νέα- εκτέλεση του Αλιρεζά Μ., 37χρονου που οδηγηθεί στην αγχόνη αλλά τελικά επέζησε, πέφτοντας όμως σε κώμα. Ο 37χρονος είχε καταδικαστεί για εμπόριο ναρκωτικών.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου διέψευσε την πληροφορία Αμερικανού δημοσιογράφου ότι η χώρα του αποκάλυψε στην Τεχεράνη την ταυτότητα πρακτόρων του Ισραήλ που δρούσαν στο έδαφός της, κάνοντας λόγο για εκστρατεία δυσφήμισης της Άγκυρας.

Νέο γύρο διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης θα πραγματοποιήσουν σε λίγες εβδομάδες στη Γενεύη το Ιράν και η ομάδα των «Έξι» (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, Κίνα), όπως ανακοίνωσε μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών.

Η εφαρμογή από το Ιράν του συμπληρωματικού πρωτοκόλλου που προβλέπει τη διενέργεια αιφνιδιαστικών επιθεωρήσεων των πυρηνικών του εγκαταστάσεων περιλαμβάνεται στο τελικό στάδιο του σχεδίου το οποίο η ιρανική διαπραγματευτική ομάδα παρουσίασε στη Γενεύη, δήλωσε ο επικεφαλής των ιρανών διαπραγματευτών Αμπάς Αραγτσί, ανασκευάζοντας προηγούμενή του δήλωση.

Ο Λευκός Οίκος προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να αναμένεται πρόοδος «εν μία νυκτί» στις διεθνείς συνομιλίες με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, αναφέροντας πως οι διαπραγματεύσεις είναι πολύπλοκες και ιδιαίτερα τεχνικές -και υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα πως οι οικονομικές κυρώσεις θα παραμείνουν σε ισχύ. Η πρώτη συνάντηση στη Γενεύη μεταξύ των «Έξι» και της Τεχεράνης ολοκληρώθηκε σε καλό κλίμα και οι συνομιλίες συνεχίζονται την Τετάρτη, ενώ υπήρξε και κατ' ιδίαν συνάντηση μεταξύ των αντιπροσωπειών ΗΠΑ-Ιράν. Το περίγραμμα του ιρανικού σχεδίου.

Σε θετικό κλίμα διεξάγονται στη Γενεύη οι συνομιλίες του Ιράν με την Ομάδα των «Έξι» και την Ευρωπαϊκή Ένωση για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Εκπρόσωπος της ΕΕ χαρακτήρισε «πολύ χρήσιμες» τις ιρανικές προτάσεις, ενώ νωρίτερα το Ιράν είχε ανακοινώσει ότι η αντίδραση των «Έξι» ήταν «καλή». Ανοιχτές σε διμερείς συνομιλίες οι ΗΠΑ.

Στη Γενεύη δοκιμάζται η διάθεση για συνεννόηση που έχει δείξει η νέα ιρανική ηγεσία για το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, με τις δύο πλευρές να επιστρέφουν στο τραπέζι του διαλόγου έπειτα από μισό χρόνο. Το Ιράν επιδιώκει χαλάρωση των κυρώσεων σε βάρος του, που έχουν επιφέρει σημαντική ζημιά στην οικονομία του, ενώ η διεθνής κοινότητα θέλει αποφασιστικά βήματα απομάκρυνσης της Τεχεράνης από «ύποπτες» πλευρές του ιρανικού προγράμματος.

Όχι μόνο να συνεχιστούν, αλλά ακόμη και να ενταθούν οι κυρώσεις στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα ζητά ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπεντζαμίν Νετανιάχου λίγες ημέρες πριν η Τεχεράνη και οι «Έξι» επιστρέψουν στο τραπέζι του διαλόγου. Το Ιράν, υποστηρίζει ο Νετανιάχου, δεν πρόκειται να κάνει παρά μόνο «διακοσμητικές αλλαγές» στην προσέγγισή του και η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να εντείνει τις κυρώσεις, οι οποίες έχουν ήδη λυγίσει την ιρανική οικονομία, «ώστε να δώσει το χτύπημα για νοκ-άουτ στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα».

Η Ουάσινγκτον θα συνεχίσει απρόσκοπτα να «εκπλήρωνει τα καθήκοντά της στη διεθνή κοινότητα» παρά την οικονομική παράλυση, σημείωσε ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, επισημαίνοντας ωστόσο πως εάν παραταθεί η κατάσταση, ο κόσμος «θα αρχίσει να αμφισβητεί την ικανότητα των ΗΠΑ να μείνουν σταθερές στην πορεία τους».

Το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει ποτέ στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, και εάν είναι υποχρεωμένο να δράσει μόνο του, θα δράσει μόνο του, δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. «Μην τον εμπιστεύεστε» διεμήνυσε στη διεθνή κοινότητα για τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ροχανί, χαρακτηρίζοντάς τον «λύκο μεταμφισμένο σε πρόβατο».

Στη σκιά της ιστορικής τηλεφωνικής επικοινωνίας τον προέδρων ΗΠΑ-Ιράν ως επισφράγισμα ενός συγκρατημένου διπλωματικού ανοίγματος πέρασε τις πύλες του Λευκού Οίκου ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ζητώντας από τις ΗΠΑ διατήρηση, ακόμη και ενίσχυση των κυρώσεων εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Καθησυχαστικός προς τις ισραηλινές ανησυχίες ο Ομπάμα, αλλά και αποφασισμένος να δοκιμάσει τη διπλωματία.

Για τη συμμόρφωση της Συρίας με το ψήφισμα του ΟΗΕ που προβλέπει την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου δεσμεύεται ο πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ μιλώντας στο ιταλικό δίκτυο Rai, ενώ χαρακτηρίζει παράλληλα θετική την προσέγγιση μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν. Όσο για τη σχεδιαζόμενη Γενεύη ΙΙ, αλλά και συνολικά τη συριακή κρίση, ο Άσαντ λέει πως η Ευρώπη δεν έχει κανένα ρόλο να διαδραματίσει έχοντας υιοθετήσει την αμερικανική πολιτική στις σχέσεις με άλλες χώρες από την εποχή της προεδρίας Τζορτζ Μπους.

Με τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Μπαράκ Ομπάμα και του Ιρανού προέδρου Χασάν Ροχανί «επισφραγίστηκε» το διπλωματικό άνοιγμα της τελευταίας περιόδου και η κινητικότητα προς εξεύρεση λύσης στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Την πρώτη απευθείας τηλεφωνική επικοινωνία των προέδρων ΗΠΑ-Ιράν από την Επανάσταση του 1979 και τη διακοπή των διμερών σχέσεων ανακοίνωσε ο ίδιος ο Μπαράκ Ομπάμα, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι μπορεί να επιτευχθεί συνολική λύση στο ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Στα μέσα Οκτωβρίου συμφώνησαν να ξεκινήσουν «ουσιαστικές συνομιλίες» για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης τα πέντε μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και η Γερμανία (η «Ομάδα των Έξι») και το Ιράν, μετά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών τους στον ΟΗΕ. Η συνάντηση του αμερικανού Τζον Κέρι με τον ιρανό ομόλογό του Μοχάμαντ Ζαρίφ ήταν η πλέον υψηλόβαθμη συνάντηση αξιωματούχων ΗΠΑ και Ιράν τα τελευταία 30 χρόνια.

Μέσα στους επόμενους τρεις με έξι μήνες επιθυμεί ο ιρανός πρόεδρος, Χασάν Ροχανί, να έχει υπάρξει συμφωνία με τη Δύση σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, την ώρα που στη Νέα Υόρκη ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις με την Ομάδα των Έξι (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα και Γερμανία) για το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου.

Σε μετριοπαθείς τόνους κινήθηκε το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του Ιρανού νέου προέδρου Χασάν Ροχανί στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο οποίος επανέλαβε ότι η Τεχεράνη «δεν είναι απειλή» για τη διεθνή κοινότητα και στάθηκε στην ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ακροατήριο της ομιλίας -από την οποία έλειπαν μεν οι «βιτριολικές» κορώνες του προκατόχου του Ροχανί, όπως όμως και απτές προτάσεις για τις συνομιλίες- φαίνεται ότι ήταν όχι μόνο η διεθνής κοινότητα αλλά και η κοινή γνώμη του Ιράν. Η πρώτη υποδοχή των ξένων διπλωματών είναι μάλλον επιφυλακτική, καθώς περιμένουν «πράξεις» από την Τεχεράνη.

Παρά τα διπλωματικά ανοίγματα εκατέρωθεν, στη θεωρία μένει τελικά το ενδεχόμενο μίας πρώτης συνάντησης Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και δεκαετίες. Οι πρόεδροι Μπαράκ Ομπάμα και Χασάν Ροχανί δεν θα έλθουν ενώπιος ενωπίω στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, καθώς σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους η συνάντηση αποδείχθηκε «πολύ περίπλοκη» για την ιρανική πλευρά. Ο Ιρανός πρόεδρος είχε στη Νέα Υόρκη συνομιλία με τον Φρανσουά Ολάντ, καθώς και την Κριστίν Λαγκάρντ.

Η τρομοκρατία, ο εμφύλιος στη Συρία, το Ιράν αλλά και το θέμα των παρακολουθήσεων από την NSA κυριάρχησαν στην ομιλία Ομπάμα ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επανέλαβε ότι το καθεστώς Ασαντ ευθύνεται για τα χημικά, ζητώντας από το ΣΑ να στείλει «ηχηρό μήνυμα» στον Ασαντ. «Έργα πέρα από τα λόγια» ζήτησε από το Ιράν, ηπιότερος έναντι της Αιγύπτου.

Στους προέδρους των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, και Ιράν, Χασάν Ροχανί, θα είναι την Τρίτη στραμμένα τα βλέμματα, καθώς ξεκινούν οι εργασίες της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, σε μία περίοδο που υπάρχουν ελπίδες για μία προοπτική διεξόδου στο θέμα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Οι δύο ηγέτες θα απευθύνουν ομιλίες από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ενώ δεν έχει αποκλειστεί και μία συνάντηση μεταξύ τους.

Συνάντηση με τον επικεφαλής διπλωματίας του Ιράν Μοχάμαντ Τζαφάντ Ζαρίφ πρόκειται να έχουν οι επικεφαλής διπλωματίας της Ομάδας των Έξι την Πέμπτη, στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Τη σύνοδο ανακοίνωσε η επικεφαλής διπλωματίας Κάθριν Άστον, και από αμερικανικής πλευράς επιβεβαιώθηκε η συμμετοχή του Τζον Κέρι.

Η γαλλική προεδρία ανακοίνωσε ότι ο Φρανσουά Ολάντ θα συναντηθεί με τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ροχανί την Τρίτη στη Νέα Υόρκη στο πλαίσιο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Στη συνάντηση, που πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος της ιρανικής πλευράς, θα τεθεί επί τάπητος η κρίση στη Συρία και το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.