Ιδού που η Σουηδική Ακαδημία πάλι μας αιφνιδιάζει· αυτή τη φορά η έκπληξη είναι ανάλογη με τη βράβευση του Τσώρτσιλ με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (σ.σ. το έτος 1953). Θυμίζω πως από τους θεατρικούς συγγραφείς δεν τιμήθηκαν μ’ αυτό το βραβείο ο Στρίντμπεργκ, ο Τσέχωφ, ο Βέντεκιντ, ο Μπρεχτ, ο Ανούιγ, ο Ζιροντού, ο Όσμπορν, ο Τεν. Ουίλιαμς, ο Βίτκιεβιτς για να αναφερθώ στους πεθαμένους και αναμένουν στην ουρά ο Άρθουρ Μίλερ, ο Άλμπυ, ο Γκύντερ Γκρας, ο μέγας Πίντερ, ο Μρόζεκ, ο Χάβελ.

Αν με ρωτούσε κανείς σε ανύποπτο χρόνο γιατί θα έπρεπε να βραβευθεί ο Ντάριο Φο, ποτέ δεν θα μου πέρναγε από το νου η λογοτεχνική του δεινότητα. Μέγας θεατρίνος, κληρονόμος μιας μεγάλης παράδοσης μίμων, ανανεωτής της Κομέντια ντελ άρτε, αναρχικός καλλιτέχνης, σημαντικός διαλεκτικός της σκηνικής κριτικής, ο τελευταίος κρίκος της λενινιστικής και ίσως της τροτσκιστικής Αγκίτ-Προπ, της Αγκιτάτσιας Προπαγάνδας, ο Φο στις τελευταίες αναλαμπές των ποικιλώνυμων Μάηδων και των Πολιτιστικών Επαναστάσεων τύπου Μάο έλαμψε μαζί με την επίσης χαρισματική Φράνκα Ράμε στο λαϊκό προλεταριακό πάλκο με τις αστραφτερές, καυτές και καταλυτικές πολιτικές φάρσες του.


«ΤΑ ΝΕΑ», 10.10.1997, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Τη θεατρική γραφή δεν την ανανέωσε, τη λογοτεχνία όχι μόνο την παγκόσμια ούτε την ιταλική δεν εφώτισε με νέο φωτισμό· υπήρξε ένας αυτόνομος οίστρος, μια αλογόμυγα που ενοχλούσε την εξουσία.

Η Σουηδική Ακαδημία τον βραβεύει ως λογοτέχνη. Χαλάλι του. Και τον βραβεύει τώρα που η επαναστατική του οργή στόμωσε και τα τελευταία χρόνια στριμώχνεται ανάμεσα στις σαπουνόπερες της τηλεόρασης. Η Σουηδική Ακαδημία έχει σατανικό (και ίσως) εκδικητικό ειρωνικό χιούμορ. Η βράβευσή του θυμίζει την παρασημοφορία των Μπητλς από τη βασίλισσα Ελισσάβετ.


Τι δεν θα ’δινα να δω τον Ντάριο Φο με φράκο αντί στο λαϊκό πάλκο στο Βήμα της Σουηδικής Ακαδημίας να παίρνει το βραβείο από τα χέρια του Σουηδού βασιλιά!


Στην Ελλάδα ο Φο ευδοκίμησε και με καλές συχνά παραστάσεις. Ο Κουν ανέβασε το έργο του «Η Ισαβέλλα, οι τρεις καραβέλες και ένας παραμυθάς», ο Διαμαντόπουλος το «Μίστερο Μπούφο», ο Ληναίος το «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», ο Κιμούλης τον «Τυχαίο θάνατο ενός αναρχικού», ο Μεσσάλας το «Όλα έχουν μια τιμή» και η Γεωργούλη μια σειρά τολμηρά μονόπρακτά του.

*Κείμενο του Κώστα Γεωργουσόπουλου, που έφερε τον τίτλο «Το χιούμορ των Σουηδών» και είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Τα Νέα» την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 1997, την επομένη της ανακοίνωσης της βραβεύσεως του Ντάριο Φο από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών με το Νομπέλ Λογοτεχνίας.


Ο μέγας θεατράνθρωπος Ντάριο Φο (Dario Fo), σπουδαίος ηθοποιός και πολυγραφότατος θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1926 και απεβίωσε στις 13 Οκτωβρίου 2016.

Ειδήσεις Σήμερα: