Για το πώς φτάσαμε στο Brain Drain αλλά και για τις διαχρονικές αδυναμίες και το κόστος φυγής επιστημόνων στο εξωτερικό μίλησε μέσω του inForum «Brain Retain & Regain» που διεξάγεται σήμερα και αύριο στη βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο) ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υπουργός Τάσος Γιαννίτσης.

Σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση με τους δημοσιογράφους Αναστασία Γιάμαλη και Νικήτα Κορωνάκη στην οποία συμμετείχε και ο ευρωβουλευτής και καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς Νικόλας Φαραντούρης, ο κ. Γιαννίτσης αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο μείζον θέμα του Brain Drain και μίλησε για το δημογραφικό το οποίο – σύμφωνα με τον ίδιο – είναι ένα ζήτημα που απαιτεί πολιτική μακράς πνοής.

«Ανήκω στη γενιά που έζησε τη μεγάλη μετανάστευση των φτωχών ανθρώπων σε Γερμανία και Αυστραλία, που έζησε μία μεγάλη επιστροφή μεταναστών Ελλήνων μετά το 1974 σε σημείο που να μηδενιστεί η εκροή, που είδα τη δεκαετία του 90 να μπαίνουν χιλιάδες ξένοι μετανάστες και τα τελευταία 15 χρόνια βλέπω τον κόσμο να φεύγει» είπε ο κ. Γιαννίτσης για να προσθέσει.

«Το πρόβλημα δεν είναι απλό. Δεν είναι θέμα μιας κυβέρνησης, δεν είναι θέμα ενός υπουργείου. Υπάρχει πρόβλημα υπογεννητικότητας». Όπως τόνισε, από το 2011 έως το 2022 οι γεννήσεις υπολείπονται των θανάτων κατά 330.000. Σήμερα η ανεργία είναι γύρω στις 370.000. Η καθαρή μετανάστευση στο εξωτερικό είναι τουλάχιστον στις 230.000.

«Έχουμε πρόβλημα φυγής ανθρώπινου δυναμικού. Αυτοί που έφυγαν σε σχέση με αυτούς που επέστρεψαν είναι περισσότεροι» σημείωσε τονίζοντας ότι ταυτόχρονα έχουμε αύξηση των συνταξιούχων.

Ο κ. Γιαννίτσης αναφέρθηκε και σε μία άλλη πτυχή, τονίζοντας ότι ο αριθμός των αλλοδαπών που έρχονται για εποχιακές εργασίες έχει μειωθεί σημαντικά.

«Υπάρχει και ένα πρόβλημα εθνικής υπόστασης. Το 2050 ο πληθυσμός θα έχει μειωθεί σε σχέση με σήμερα στην Ελλάδα, από τα 10 κάτω στα 8 εκατομμύρια όταν στην Τουρκία θα έχει αυξηθεί ο συνολικός πληθυσμός κατά 10 εκατομμύρια» πρόσθεσε.

Το δημογραφικό απαιτεί πολιτική μακράς πνοής

Σε άλλο σημείο, ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υπουργός, ανέφερε ότι το δημογραφικό είναι ένα ζήτημα το οποίο απαιτεί πολιτική μακράς πνοής.

«Πρέπει κυβερνήσεις διαδοχικές να ασχοληθούν με αυτό για να πετύχουν κάποιο αποτέλεσμα. Πρέπει συστηματικά οι κυβερνήσεις να συμφωνήσουν ότι υπάρχει πρόβλημα και πρέπει να κάνουμε κάτι. Το πρόβλημα του ασφαλιστικού είναι ένα θέμα με διπλή όψη» όπως τόνισε για να προσθέσει τα εξής:

«Γι΄ αυτούς που εργάζονται και έχουν ικανοποιητικές αμοιβές θα προτιμήσουν να βγουν αργότερα στη σύνταξη. Γι΄ αυτούς που η σύνταξη είναι μεγαλύτερη από αυτά που παίρνουν, λίγοι είναι, τότε υπάρχει πρόβλημα. Σε 15-20 χρόνια η αναλογία εργαζομένων προς ασφαλισμένους θα είναι δυσμενής, θα είναι 1,3 προς 1.

Αυτό σημαίνει ότι εγώ θα εργάζομαι και θα πρέπει να δίνω πολύ σημαντικό μέρος του μισθού μου ώστε ο ασφαλισμένος να παίρνει λίγο παρακάτω από τον μέσο μισθό στην οικονομία».

Το άλλο ζήτημα είναι το θέμα των αμοιβών. Όπως τόνισε, στον ιδιωτικό τομέα, υπάρχει μία τεράστια διαφοροποίηση. Οι σχετικά μεγάλες επιχειρήσεις με πάνω από 250 άτομα (στοιχεία του 2023) , δίνουν μέσο μισθό 28.500 ευρώ το χρόνο, οι επιχειρήσεις με 10 με 50 άτομα δίνουν 16.000 και ο τεράστιος όγκος που είναι κάτω από 10 άτομα, δίνουν μέσο ετήσιο μισθό ούτε 7.000 το χρόνο.

Το δημόσιο – πρόσθεσε – είναι η δεύτερη δεξαμενή για αυτούς που είναι στο εξωτερικό. Σίγουρα – όπως είπε – δεν προσφέρει τις αμοιβές που έχει ο ιδιωτικός τομέας. «Επίσης δεν προσφέρεις σε έναν πανεπιστημιακό που θα έρθει για έρευνα. Δεν προσφέρεις ένα καλό εργασιακό περιβάλλον, ούτε προοπτικές«.

Υπάρχει όπως είπε και το γενικό περιβάλλον το οποίο είναι οι υποδομές για τα παιδιά, τα σχολεία, η ασφάλεια, την ποιότητα ζωής που όλο και πάμε και πιο πίσω.

Φαραντούρης: Χρειάζονται στοχευμένες δράσεις

Στις αιτίες του Brain Drain και στην ευθύνη των κυβερνήσεων αναφέρθηκε μέσω του inForum «Brain Retain & Regain» που διεξάγεται σήμερα και αύριο στη βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο), ο ευρωβουλευτής και καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς Νικόλας Φαραντούρης.

Ο κ. Φαραντούρης υποστήριξε ότι οι δράσεις πρέπει να είναι στοχευμένες, θεσμικές και κοινωνικές, υποστηρίζοντας ότι «πρέπει να φτιάξουμε μία κοινωνία που να βασίζεται στην αξιοκρατία και όχι στον νεποτισμό».

Πώς διαμορφώθηκε η συνθήκη του brain drain

Ερωτηθείς για πως διαμορφώθηκε η συνθήκη του brain drain, ο κ. Φαραντούρης είπε:  «Από την εμπειρία μου αλλά και από τα δεδομένα που έρχονται στο γραφείο μου, τις μελέτες των ερευνητικών ινστιτούτων και τα πορίσματα των πανεπιστημιακών τμημάτων, δεν νομίζω ότι δεν έχει κάποιος άνθρωπο που να μην έχει φύγει στο εξωτερικό. Το πρώτο πράγμα που θα σου πουν όταν ρωτήσεις γιατί είσαι έξω είναι γιατί δεν βρίσκω χαΐρι στη χώρα μου. Πελατειακές σχέσεις, ρουσφέτι και νεποτισμός είναι η απάντηση» όπως τόνισε ο κ. Φαραντούρης και πρόσθεσε: «Αναξιοκρατία παντού. Στο δημόσιο από την κεφαλή βρωμάει το ψάρι. Αν δεν έχεις κομματικό διαβατήριο δεν περνάς ούτε από έξω από το δημόσιο. Το δεύτερο οι στρεβλώσεις στην αγορά γεννούν αδιαφάνεια και διαφθορά».

«Η ελληνική οικονομία είναι καρτελοποιημένη»

Σε άλλο σημείο, ο κ. Φαραντούρης τόνισε: «Ισχυρίζομαι ότι η ελληνική οικονομία είναι καρτελοποιημένη. Μεγάλες εταιρείες με τη μορφή ολιγοπωλίου κρατούν τις τιμές ψηλά, δεν προάγουν την καινοτομία και καρπώνονται οφέλη χωρίς να προσφέρουν τίποτα στο γενικό καλό. Αυτός είναι ο ορισμός του καρτέλ».

Μάλιστα αναφέρθηκε στις ταχύτητες στο internet που υστερούμε σε σχέση με τις άλλες χώρες στην Ευρώπη.

«Με τι ίντερνετ θα έρθει να ανοίξει τα φτερά του ένας νέος άνθρωπος στη χώρα μας«, αναρωτήθηκε.

«Υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες»

Σε άλλο σημείο, υποστήριξε ότι με βάση τους πόρους από την Ευρώπη και με το τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο έως το 2027 αλλά και με βάση τα άλλα εργαλεία, υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες.

«Ή τις εκμεταλλευόμαστε ή όχι. Φαίνεται ότι εμείς δεν θέλαμε να τις εκμεταλλευτούμε όπως πρέπει γι΄ αυτό και δεν δόθηκαν χρήματα στην περιφέρεια για την ενίσχυση της καινοτομίας» είπε χαρακτηριστικά.

Σε μία χώρα – πρόσθεσε – που έχει διπλάσια έσοδα από ΦΠΑ λόγω ακρίβειας, θα περιμέναμε περισσότερα κίνητρα για νέους ώστε να αποτελέσει η Ελλάδα πόλο έλξης. «Μηδενικός φόρος για μία πενταετία για όποιον έρχεται και φτιάχνει μία Startup».

Τέλος, υποστήριξε ότι υπάρχουν διάφορα κριτήρια για αυτούς που φεύγουν και επιστρέφουν, όπως η αμοιβή, η αξιοκρατία και το περιβάλλον στο οποίο θα έρθουν να δουλέψουν.

«Γιατροί, δημόσιοι λειτουργοί, θέλουν να έρθουν στην πατρίδα αλλά θέσεις δεν υπάρχουν σε νοσοκομεία. Δεν υπάρχει αντιστοιχία προσόντων, αμοιβής και δραστηριότητας. Αν δεν έχεις διαπιστευτήρια κομματικά το πιθανότερο είναι ότι θα καταλήξεις στην ΄πινέζα΄ ήταν το αιχμηρό σχόλιο του κ. Φαραντούρη.

Ειδήσεις Σήμερα: