Το «Mussolini: Son of the Century» εξετάζει τον φασισμό από την εποχή του Μουσολίνι έως και σήμερα

«Για είκοσι χρόνια με λατρεύατε και με φοβόσασταν, σαν θεό. Μετά με μισήσατε τρελά, βεβηλώσατε το πτώμα μου», αφηγείται ο Λούκα Μαρινέλι, ο ηθοποιός που υποδύεται τον Ιταλό φασίστα  Μπενίτο Μουσολίνι στη βιογραφική δραματική σειρά «Mussolini: Son of the Century» η οποία βασίζεται σε αρχειακό υλικό που παρακολουθεί την άνοδο του ηγέτη μέχρι την εκτέλεσή του από τους αντάρτες το 1945 στο χωριό Giulino di Mezzegra στη βόρεια Ιταλία. «Τώρα, πείτε μου, ποιο ήταν το νόημα; Κοιτάξτε γύρω σας… είμαι ακόμα εδώ», συνεχίζει.

Είναι μια ενδιαφέρουσα στιγμή στην ιστορία να μεταδίδεται μια επτάωρη τηλεοπτική σειρά για την άνοδο στην εξουσία του ηγέτη που, επινοώντας τον φασισμό τη δεκαετία του 1920, δημιούργησε μια ιδεολογία που έμελλε να έχει αντίκτυπο σε ολόκληρο τον αιώνα αυτό – μέχρι και σήμερα.

Στην Ιταλία, όπου γυρίστηκε η σειρά, πρωθυπουργός είναι η Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής του μεταφασιστικό κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», ενώ σε ολόκληρη την Ευρώπη οι ακροδεξιοί ηγέτες επικρατούν. Και ας μην ξεχνάμε και κάτι εξίσου σημαντικό: ακόμα και τα κόμματα που παρουσιάζοντα ως δεξιά υιοθετούν όλο και περισσότερο φασιστικές πρακτικές.

Ωστόσο, για τους δημιουργούς του «Mussolini: Son of the Century» αυτό σήμαινε ότι θα προσπαθήσουν να αποφύγουν τις χονδροειδείς απεικονίσεις του δικτάτορα και αντ’ αυτού να εμβαθύνουν στην ψυχολογία πίσω από τον τρόμο και την αιματοχυσία. Με άλλα λόγια, ήταν αποφασισμένοι να δείξουν πώς η κοινωνία οδηγήθηκε στην αιματηρή βασιλεία του.

Ο Λούκα Μαρινέλι στο «Mussolini: Son of the Century» (2024) | Andrea Pirrello – © Sky

«Ας φτιάξουμε την Ιταλία. Σπουδαία. Ξανά!»

«Έπρεπε να δείξουμε όλη τη βία του φασισμού – αλλά και την ικανότητα του Μουσολίνι να παρασύρει τους ανθρώπους», λέει ο Αντόνιο Σκουράτι στον Independent, ο οποίος έχει γράψει το μπεστ σέλερ στο οποίο βασίστηκε η σειρά. «Έτσι, ο Μουσολίνι έπρεπε να είναι ένας πολύ κακός χαρακτήρας, αλλά ταυτόχρονα, ένας άνθρωπος που μοιάζει με εμάς. Γιατί αν [μόνο] κάνεις τον Μουσολίνι κακό ή [τον κάνεις] αστείο τύπο, δεν τον καταλαβαίνεις. Είναι και τα δύο πράγματα. Μιλάει στη συνείδηση μας, στους φόβους μας, στις επιθυμίες μας. Και ταυτόχρονα, είναι ένας βίαιος και τρομακτικός δικτάτορας».

«Θυμάμαι μια στιγμή που ο [Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους] Μπους μιλούσε για τις φρικαλεότητες στο Αμπού Γκράιμπ και είπε ότι οι στρατιώτες που τις διέπραξαν ‘έχουν αρρώστια στην ψυχή τους’. Είπε ότι δεν είναι άνθρωποι, είναι τέρατα – και ως εκ τούτου απάλλαξε τον εαυτό του και όλους εμάς από την ευθύνη»

«Δεν πρόκειται να μεταπείσουμε κάποιον φασίστα με αυτή την σειρά», προσθέτει ο Βρετανός σκηνοθέτης Τζο Ράιτ, στις κινηματογραφικές επιτυχίες του οποίου περιλαμβάνονται οι ταινίες «Εξιλέωση» και «Η πιο σκοτεινή ώρα». «Αλλά επίσης, δεν ήθελα να απευθυνθώ μόνο στους προσηλυτισμένους. Ήθελα να μιλήσω σε ανθρώπους που δεν είχαν απαραίτητα σκεφτεί αυτά τα πράγματα ή δεν είχαν πάρει την απόφασή τους [προς τα που κινούνται ιδεολογικά]. Και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το νεανικό κοινό. Η προσέγγισή ήταν ζωτικής σημασίας για μένα. Δεν ήθελα ένα  ‘α, κοιτάξτε, αυτό είναι ένα μάθημα ιστορίας για τον Μουσολίνι…’ Δεν ήθελα να πατρονάρω».

Ο Λορέντζο Ζουρζόλο στο «Mussolini: Son of the Century» (2024)

Σίγουρα, πολλοί θα παρατηρήσουν ότι η σειρά κρύβει και έναν παραλληλισμό μεταξύ του Μουσολίνι του Ράιτ – μιας εωσφορικής προσωπικότητας που καταφέρνει να συναρπάσει ένα έθνος – και του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Υπάρχει ακόμη και μια ατάκα που προδίδει το παιχνίδι. Όταν ο Μαρινέλι κοιτάζει την κάμερα και λέει: «Ας φτιάξουμε την Ιταλία. Σπουδαία. Ξανά!».

«Σε κάποιο σημείο, το σενάριο είχε πολύ περισσότερες αναφορές στη σύγχρονη πολιτική και τους πολιτικούς, αλλά αποφασίσαμε να τις αφαιρέσουμε όλες», λέει ο Ράιτ. «Πιστεύουμε ότι το κοινό είναι αρκετά έξυπνο για να κάνει τους δικούς του συσχετισμούς. Μόνο [μία ατάκα] ήταν πολύ καλή για να χαθεί. Υποκύψαμε στον πειρασμό».

«Να αναλάβουμε την ευθύνη»

Το μυθιστόρημα του Σκουράτι επικρίθηκε από ορισμένους για τον τρόπο με τον οποίον παρουσιάζει τον Μουσολίνι, και, είναι πιθανό το ίδιο να συμβεί και με το «Mussolini: Son of the Century» του Ράιτ.

«Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος αν δαιμονοποιούμε χαρακτήρες όπως ο Μουσολίνι σε σημείο που να τους παρουσιάζουμε ως μη ανθρώπινες οντότητες», λέει ο Ράιτ στο The Hollywood Reporter. «Θυμάμαι μια στιγμή που ο [Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους] Μπους μιλούσε για τις φρικαλεότητες στο Αμπού Γκράιμπ και είπε ότι οι στρατιώτες που τις διέπραξαν ‘έχουν αρρώστια στην ψυχή τους’. Είπε ότι δεν είναι άνθρωποι, είναι τέρατα – και ως εκ τούτου απάλλαξε τον εαυτό του και όλους εμάς από την ευθύνη. Και νομίζω ότι το σημαντικό είναι να αναλάβουμε όλοι μας την ευθύνη για αυτούς τους χαρακτήρες, να αναλάβουμε την ευθύνη που τους επιτρέψαμε να φτάσουν σε αυτές τις υψηλές θέσεις εξουσίας».

Η σειρά μάς παρουσιάζει τον θερμόαιμο ταραχοποιό, γνωστό ως Il Duce (Ο Ηγέτης), στα 35 του χρόνια, τρία χρόνια πριν γίνει πρωθυπουργός της Ιταλίας το 1922. Ο Μουσολίνι κατάφερε να καθιερώσει την βίαιη φασιστική ατζέντα, πριν τελικά βυθίσει τη χώρα του στον πόλεμο μαζί με τους Ναζί. Ωστόσο, το «Mussolini: Son of the Century» δεν μοιάζει με το συνηθισμένο μάθημα ιστορίας. Γυρίστηκε εν μέρει στα στούντιο Cinecittà της Ρώμης, σε ένα μαραθώνιο γύρισμα 123 ημερών που διήρκεσε επτά μήνες. Η ομάδα παραγωγής, κατασκεύασε ολόκληρα αστικά τοπία της δεκαετίας του 1920 μέσα σε πέντε στούντιο σε αυτό το θρυλικό κέντρο του παγκόσμιου κινηματογράφου, καθώς και γυρίσματα σε διάφορες τοποθεσίες σε όλη την Ιταλία.

Η παραγωγή του «Mussolini: Son of the Century» έγινε από τη θυγατρική της Fremantle, The Apartment, σε συνεργασία με τη Fremantle, τη Sky που ανήκει στην Comcast, τη Cinecittà, την Pathé και τη Small Forward Productions. Η σειρά θα κάνει πρεμιέρα στο Sky στην Ευρώπη την άνοιξη του 2025. Δεν έχει οριστεί ακόμη η ημερομηνία έναρξης της προβολής της στις ΗΠΑ.

*Με πληροφορίες από: Independent | Hollywood Reporter