Στη διήγηση του εικοστού έτους του Πελοποννησιακού Πολέμου περιλαμβάνονται τρεις συνθήκες που συνήφθησαν ανάμεσα στους Λακεδαιμονίους (και τους συμμάχους τους) και τους Πέρσες για την από κοινού διεξαγωγή του πολέμου εναντίον των Αθηναίων. Αντιπρόσωπος του βασιλιά των Περσών στις σχετικές διαπραγματεύσεις ήταν ο Τισσαφέρνης, στον οποίον είχαν στείλει και οι Αθηναίοι μια πρεσβεία πριν από τη σύναψη της τρίτης συνθήκης.

Κατά τα άλλα, στη χρονιά αυτήν κυριαρχούν οι προσπάθειες των Αθηναίων να επαναφέρουν στη συμμαχία τους νησιά και μικρασιατικές πόλεις που είχαν αποστατήσει, καθώς και οι παρασκηνιακές κινήσεις του Αλκιβιάδη. Αυτός, έχοντας απολέσει πια την εμπιστοσύνη των Λακεδαιμονίων, είχε αναλάβει καθήκοντα στενού και έμπιστου συνεργάτη του Τισσαφέρνη, τον οποίο συμβούλευε να εξαντλήσει τους δύο μεγάλους αντιπάλους και να αφήσει τους Έλληνες να αλληλοεξοντωθούν. Ο Αλκιβιάδης επεδίωκε στην πραγματικότητα την επιστροφή του στην Αθήνα, εφόσον επικρατούσε στην πόλη ολιγαρχικό πολίτευμα και όχι το διεφθαρμένο κατά την αντίληψή του δημοκρατικό καθεστώς που τον είχε εξορίσει. Για να πετύχει μάλιστα την ανάκλησή του και την ανατροπή της δημοκρατίας, υποσχόταν ότι θα εξασφάλιζε την υποστήριξη της Αθήνας από τον Τισσαφέρνη.

Ένα μεγάλο κομμάτι της εξιστόρησης των γεγονότων του εικοστού πρώτου έτους του Πελοποννησιακού Πολέμου καταλαμβάνει αναπόφευκτα η πολιτική ζωή της Αθήνας εξαιτίας των καθοριστικών εξελίξεων που σημειώθηκαν εκεί στις αρχές του καλοκαιριού του 411 π.Χ. Οι ολιγαρχικοί κατέλυσαν με πραξικόπημα το δημοκρατικό πολίτευμα και παρέδωσαν ολόκληρη την εξουσία σε ένα συμβούλιο που συνίστατο από τετρακοσίους ανθρώπους. Ιθύνων νους του ολιγαρχικού κινήματος ήταν ο δεινός ρήτορας Αντιφών, τον οποίον ο Θουκυδίδης επαινεί για το ήθος του και το πνεύμα του, ενώ σημαντική συμβολή στην ανατροπή του δημοκρατικού καθεστώτος είχαν και άλλοι ικανοί –όπως τους χαρακτηρίζει ο κορυφαίος ιστορικός– άνθρωποι, όπως ο Φρύνιχος και ο Θηραμένης. Βεβαίως, ο Θουκυδίδης δεν αποσιωπά την τρομοκρατία και την αυταρχική διακυβέρνηση που άσκησε η Αρχή των Τετρακοσίων –έτσι έμεινε στην ιστορία–, τις δολοφονίες, τις φυλακίσεις και τους εκτοπισμούς στους οποίους αυτή προέβη.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Θηραμένης, ο οποίος είχε σημαντική συμβολή στην ανατροπή του δημοκρατικού καθεστώτος της Αθήνας στις αρχές του καλοκαιριού του 411 π.Χ.

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Α’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Β’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Γ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Δ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Ε’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΣΤ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Ζ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος H’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Θ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος Ι’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΑ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΒ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΓ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΔ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΕ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΣΤ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΖ’)

Θουκυδίδης: Το μέτρο της αντικειμενικότητας (Μέρος ΙΗ’)