Μαριέττα Γιαννάκου: Η διαδρομή μιας φιλελεύθερης πολιτικού

Η Μαριέττα Γιαννάκου υπήρξε μια φιλελεύθερη πολιτικός με μακρά διαδρομή στο ελληνικό και ευρωπαϊκό κοινοβούλιο που έχαιρε της εκτίμησης όχι μόνο του κόμματός της, της ΝΔ και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) αλλά και των πολιτικών της αντιπάλων.

Από τα σπλάχνα της ΝΔ

Η πολιτική διαδρομή της πρώην υπουργού ξεκινάει με την ένταξή της στην ΟΝΝΕΔ από την περίοδο της μεταπολίτευσης το 1974. Αναδείχτηκε ως στέλεχος της ΟΝΝΕΔ και στη συνέχεια της ΝΔ μέσα από τα σπλάχνα της παράταξης και δέκα χρόνια αργότερα, σε ηλικία μόλις 33 ετών, το 1984 εκλέχτηκε για πρώτη φορά ευρωβουλευτής με το ψηφοδέλτιο της ΝΔ. Το 1989 μάλιστα η Μαριέττα Γιαννάκου τοποθετήθηκε επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου της ΝΔ.

Η κυβερνητική της θητεία ξεκίνησε με τις βουλευτικές εκλογές του 1990, όταν και έγινε υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων την περίοδο 1990-1991 κατά τη διακυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

Η κοινοβουλευτική θητεία στο ελληνικό κοινοβούλιο ξεκίνησε το 1993 όταν και εκλέχθηκε βουλευτής Α’ Αθηνών της ΝΔ και επανεκλέχθηκε στις εκλογές του 1996. Το 1999 επανεκλέχθηκε ευρωβουλευτής ως επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου της ΝΔ. Το 2000 επανεκλέχτηκε βουλευτής στο ελληνικό κοινοβούλιο όπως επίσης και στις εκλογές του 2004 τις οποίες και κέρδισε η ΝΔ υπό την ηγεσία του Κώστα Καραμανλή.

Το 2007 δεν εκλέχτηκε βουλευτής και στις ευρωεκλογές του 2009 τέθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου της ΝΔ. Στις βουλευτικές εκλογές του 2019, η Μαριέττα Γιαννάκου επέστρεψε στη Βουλή όντας υποψήφια στη δεύτερη θέση του ψηφοδελτίου επικρατείας της ΝΔ.

Στην πρώτη γραμμή για την Ευρώπη των πολιτών

Μάλιστα κατά την παραλαβή του μεταλλίου «Ρόμπερτ Σούμαν» της ανώτατης αυτής διάκρισης της K.O. του ΕΛK η Μαριέττα Γιαννάκου δήλωνε ότι «είμαι πάντοτε στην πρώτη γραμμή για την Ευρώπη των πολιτών. Η ευρωπαϊκή ιδέα δεν πρέπει να μείνει στα χαρτιά και γι’ αυτή την ιδέα μάχομαι από την αρχή της συμμετοχής μου στην ευρωπαϊκή πολιτική. Δεν είναι εύκολη η μάχη, χρειάζεται καθημερινό αγώνα για να καταφέρουμε να απολαμβάνουν τα αγαθά και τα θετικά της ενωμένης Ευρώπης οι Ευρωπαίοι πολίτες. Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή και χαρά και θα συνεχίσω με κάθε δυνατό τρόπο τη συμβολή μου στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα».

Η μεταρρύθμιση στα πανεπιστήμια

Το Μάρτη του 2004 μέχρι και τις εκλογές του 2007 στην πρώτη δηλαδή διακυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, η Μαριέττα Γιαννάκου διετέλεσε υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, συνδέοντας το όνομά της με την απόπειρα μεταρρύθμισης  του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος την άνοιξη του 2006. Η μεταρρύθμιση προέβλεπε αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της λειτουργίας της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης οι οποίες προέβλεπαν αλλαγές στον τρόπο διάθεσης δωρεάν συγγραμμάτων, αναπροσαρμογή του πανεπιστημιακού ασύλου, καθορισμό ανώτατου χρονικού ορίου φοίτησης, καθολική ψηφοφορία των φοιτητών στις πρυτανικές εκλογές κ.ά, ενώ ταυτόχρονα ανακινήθηκε το θέμα της αναθεώρησης του Άρθρου 16 του Συντάγματος, με σκοπό την απάλειψη των νομικών εμποδίων για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων.

Οι μεταρρυθμιστικές αυτές προσπάθειες προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις που είχαν ως αποτέλεσμα για μήνες κύματα καταλήψεων σε ΑΕΙ-ΤΕΙ, απεργίες καθηγητών και σε αρκετές περιπτώσεις συγκρούσεις διαδηλωτών με την αστυνομία. Μέσα σε αυτό το κλίμα ψηφίστηκε το Μάρτη του 2007 ο νόμος πλαίσιο για την ανώτατη εκπαίδευση χωρίς πάντως τότε η κυβέρνηση να προχωρήσει αναθεώρηση του Άρθρου 16 του Συντάγματος.

Η Μαριέττα πέραν πολλών άλλων από την πολύπλευρη δράση της διακρίθηκε και για τον αγώνα της κατά των ναρκωτικών και την συνέπεια που είχαν οι θέσεις της και το θάρρος της γνώμης της. Μάλιστα το 2020 δεν δίστασε να διαχωρίσει τη θέση της από την κυβερνητική πλειοψηφία καταψηφίζοντας σχετική νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για τη χρήση σε εποπτευόμενους χώρους. Την περίοδο 1990-2004 υπήρξε εθνική συντονίστρια για τα ναρκωτικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μέλος της Οριζόντιας Ομάδας για τα Ναρκωτικά του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Μάλιστα η Μαριέττα Γιαννάκου διακρίθηκε για τη σθεναρή υποστήριξη των φιλελεύθερων απόψεών της και σε άλλα ζητήματα, όπως το οικογενειακό δίκαιο όταν και πάλι καταψήφισε το άρθρα του νόμου για τη συνεπιμέλεια το 2021.

Η Μαριέττα Γιαννάκου ανήκε στην κατηγορία των πιο ένθερμων ευρωπαϊστών πολιτικών, διόλου τυχαίο άλλωστε ότι είχε μακρά θητεία στο ευρωκοινοβούλιο, ενώ είχε τιμηθεί από το ΕΛΚ για την προσφορά της στην ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Διαβάστε επίσης – Μητσοτάκης: Με συντριβή αποχαιρετώ τη Μαριέττα Γιαννάκου

Διαβάστε επίσης – Μαριέττα Γιαννάκου: Θλίψη στον πολιτικό κόσμο – «Η ΝΔ και η χώρα είναι από σήμερα φτωχότερες»

Οι θητείες σε βουλή και ευρωβουλή

Αναλυτικότερα τα αξιώματα που υπηρέτησε η Μαριέττα Γιαννάκου είναι τα εξής:

Εξελέγη ευρωβουλευτής με τη ΝΔ στις ευρωεκλογές του 1984,1989, 1999 και 2009 και επικεφαλής της Ομάδας Ευρωβουλευτών της Νέας Δημοκρατίας (1989, 1999 και 2009).

Εξελέγη βουλευτής της Α’ Αθηνών στις εκλογές του 1993,1996, 2000 και 2004 και βουλευτής Επικρατείας στις εκλογές του 2019.

Ως Βουλευτής Επικρατείας αποτέλεσε Μέλος στις Διαρκείς Επιτροπές Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων, Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, στην Ειδική Διαρκή Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, στην Επιτροπή Κανονισμού της Βουλής, στην Επιτροπή Δημοσίων Επιχειρήσεων, Τραπεζών, Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας και Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος.

Επίσης διετέλεσε Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Φιλίας Ελλάδας – Μαρόκου και Μέλος των Ομάδων Φιλίας Ελλάδας – Κροατίας και Ελλάδας – ΗΠΑ και Επικεφαλής της Ελληνικής Κοινοβουλευτικής Αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ.

Σε προηγούμενες κοινοβουλευτικές θητείες, υπήρξε:

Αντιπρόεδρος της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και της Επιτροπής της Βουλής για εξέταση του Σωφρονιστικού Συστήματος.
Μέλος της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Εθνικής ΄Άμυνας και της Διακομματικής Επιτροπής για τα ναρκωτικά.
Διετέλεσε Πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας με το Κοινοβούλιο της Πολωνίας Αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Φιλίας Ελλάδας – ΗΠΑ και Μέλος των Ομάδων Φιλίας Ελλάδας -Ρωσίας και Ελλάδας – Μαρόκου.

Ως Ευρωβουλευτής, διετέλεσε:

Πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα ναρκωτικά και εισηγήτρια για το πρόβλημα της κοκαΐνης στη Λατινική Αμερική και του Σχεδίου Δράσης της Ε.Ε για την καταπολέμηση των ναρκωτικών 2000-2004.

Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για τα δικαιώματα της γυναίκας και Μέλος των Επιτροπών Εξωτερικών Υποθέσεων, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κοινής Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής, της Υποεπιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, της Υποεπιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας, της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων, της Ειδικής Επιτροπής για το οργανωμένο έγκλημα, τη διαφθορά και τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες, της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων και Απασχόλησης, Μεταφορών, Ελέγχου του Προϋπολογισμού, Οικονομικής Νομισματικής και Βιομηχανικής Πολιτικής.

Διετέλεσε επίσης μέλος των Αντιπροσωπειών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, για τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία, για τις σχέσεις με τις Η.Π.Α., την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και το Κοσσυφοπέδιο και της Αντιπροσωπείας στην Επιτροπή Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας ΕΕ – Ρωσίας.

Υπήρξε ακόμη εισηγήτρια του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, της έκθεσης για τις στρατιωτικές δομές της ΕΕ, της έκθεσης για την εξωτερική πολιτική της Ένωσης υπό το φως των πολιτιστικών και θρησκευτικών διαφορών, της έκθεσης για τις γυναίκες στα κέντρα λήψεως αποφάσεων, της έκθεσης για την καταπολέμηση της φτώχειας και της έκθεσης για την οικονομική και κοινωνική ένταξη των λιγότερο ευνοουμένων ομάδων.

Επίσης διετέλεσε Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού «Quart Monde» (τέταρτος κόσμος) και εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα φτώχειας.

Υπήρξε Μέλος της Συντακτικής Συνέλευσης για το Μέλλον της Ευρώπης, εκπρόσωπος του Ελληνικού Κοινοβουλίου (2002-2003).

Πολιτικές – Κοινωνικές Δραστηριότητες

Διετέλεσε Υπουργός Υγείας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων από 11-4-1990 έως 7-8-1991 και Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων από τις 10-3-2004 έως 16-9-2007, καθώς και Μέλος της Κυβερνητικής Επιτροπής και του Υπουργικού Συμβουλίου.

Ιδρυτικό μέλος της ΟΝΝΕΔ (1974) και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της, μέλος της ΔΕ της Νέας Δημοκρατίας (1979) και της Κεντρικής Επιτροπής (από το 1997) και της Εκτελεστικής Επιτροπής από το 1998. Στις 29-7-2004 εξελέγη μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της ΝΔ μετά το 6ο Συνέδριο του Κόμματος. Τον Ιούλιο του 2007 επανεξελέγη μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της ΝΔ, μετά το 7ο Συνέδριο του Kόμματος.

Έχει διατελέσει σύμβουλος του Προέδρου της ΝΔ (1981-1984), Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων επί σειρά ετών, και μέλος στα τμήματα Ιδεολογίας, Γυναικείων Θεμάτων, στο Συμβούλιο Τομεαρχών με ευθύνη στα θέματα απασχόλησης και Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά και μέλος του ειδικού Πειθαρχικού συμβουλίου (1983) της ΝΔ.

Διετέλεσε Εθνική Συντονίστρια της Ελλάδας στην ΕΕ για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και επικεφαλής του Βαλκανικού Άξονα της Διεθνούς Ομάδας Δουβλίνου.

Μετείχε στα Προεδρεία διεθνών πολιτικών οργανισμών ως Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Δημοκρατικής Ένωσης και ως μέλος στα πολιτικά γραφεία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, της Διεθνούς Δημοκρατικής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χριστιανοδημοκρατών και της Διεθνούς των Χριστιανοδημοκρατών.

Ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Γυναικών Επιστημόνων και του Πολιτικού Συνδέσμου Γυναικών.

Τιμητικές διακρίσεις

Η Μαριέττα Γιαννάκου τιμήθηκε:

Mε το ανώτατο παράσημο “Bernando O’ Higgins” της Δημοκρατίας της Χιλής, για τη συνεισφορά της στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα αυτή.

Με το Βραβείο του Ταξιάρχη του Τάγματος της Αρετής της Πολωνικής Δημοκρατίας για τη συνεισφορά της ως Προέδρου της Ομάδας Φιλίας της Βουλής των Ελλήνων με το Κοινοβούλιο της Πολωνίας, σχετικά με την ένταξη της Πολωνίας στην Ε.Ε.

Με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Αξίας (πρώτης τάξεως) της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας

Με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος των Ιπποτών της Ιταλικής Δημοκρατίας

Με το Diplome d’ Honneur “Robert Schuman” του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, για τη συνεισφορά της ως Βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση

Με το Ανώτατο Παράσημο του «Officier dans l’ Ordre de Merite» της Γαλλικής Δημοκρατίας, για τη συνεισφορά της ως Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στη γαλλοφωνία και στην προαγωγή της ελληνογαλλικής φιλίας.