Μουσείο Γουλανδρή: Έλληνες της διασποράς στην Άνδρο – Παιδική φαντασία στην Αθήνα

Διπλό άνοιγμα για τα μουσεία του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην ‘Ανδρο και στην Αθήνα, με δύο εκθέσεις, αντίστοιχα, από 1η Ιουλίου, χωρίς εγκαίνια, όπως επιβάλουν οι συνθήκες της υγειονομικής κρίσης.

Έλληνες της διασποράς στην Άνδρο

Το μουσείο της ‘Ανδρου, συνεχίζοντας τη σαραντάχρονη παράδοση αδιάλειπτης λειτουργίας του, αναβάλει, λόγω συνθηκών, την προγραμματισμένη γι’ αυτό το καλοκαίρι έκθεση του Γιώργου Ρόρρη και αντ’ αυτής βγάζει από τις μόνιμες συλλογές του έργα Ελλήνων καλλιτεχνών της Διασποράς: Chryssa, Takis, Θεόδωρος Στάμος, Γιάννης Κουνέλλης, Λουκάς Σαμαράς, Θάνος Τσίγκος, Τζον Χριστοφόρου, Ντίκος Βυζάντιος, Pavlos (Παύλος Διονυσόπουλος), Σοφία Βάρη, Μπάμπης Βεκρής (Electros), Νάσος Δάφνης, Κώστας Ανδρέου, George Negroponte, Μαρκ Χατζηπατέρας, Νάκης Παναγιωτίδης, ‘Αλκης Πιερράκος, ‘Αρης Κουτρουλής, Lynda Benglis. Ονόματα-παρακαταθήκη της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, που είτε εκ καταγωγής ανήκουν στην ελληνική διασπορά, είτε αναγκάστηκαν να φύγουν από την πατρίδα τους μετά τον Β΄ Πόλεμο και τις δεκαετίες που ακολούθησαν, ιδίως του ’50 και ’60.

«Σχεδιάζοντας την έκθεση υπό συνθήκες πανδημίας, δεν υπήρχε χρόνος για δάνεια και μεταφορές και είναι σαφές ότι λείπουν πολλά ονόματα σπουδαίων καλλιτεχνών Ελλήνων του εξωτερικού. Παρόλα αυτά, είναι μια έκθεση σημαντική, τους περισσότερους δημιουργούς τους έχω γνωρίσει, τους έχω ζήσει μέσα από συζητήσεις, είναι φίλοι μου» είπε σήμερα ο Κυριάκος Κουτσομάλλης, διευθυντής του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στην παρουσίαση της έκθεσης «Αφαιρετικές προσεγγίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της Διασποράς» της ‘Ανδρου.

«Ορισμένοι, εκ των συγκυριών αγόμενοι, αποφάσισαν την έξοδο από τον γενέθλιο τόπο προσδοκώντας ελευθερία δράσης και σκέψης και αναζητώντας μερίδιο στα πρωτοποριακά τεκταινόμενα των καιρών. Άλλοι, λόγω κοινωνικοπολιτικών συνθηκών ή ιδεολογικών πεποιθήσεων, κυριολεκτικά εξαναγκάστηκαν σε εκπατρισμό προκειμένου να αποφύγουν διώξεις και κατατρεγμούς. Χαρακτηριστικός είναι ο ρόλος του μεταγωγικού πλοίου τύπου Liberty, του γνωστού «Ματαρόα», που σε πολλούς προσέφερε τον πλου προς την ελευθερία και παρέμεινε ιστορική αναφορά αυτής της ψυχικά επώδυνης και βιωματικά επίπονης περιπέτειας» συνέχισε ο κ. Κουτσομάλλη που έχει επιμεληθεί την έκθεση.

Παιδική φαντασία στην Αθήνα

Στην Αθήνα, στο πρώτο υπόγειο του Μουσείου Γουλανδρή, στο Παγκράτι, τη σκυτάλη των εκθέσεων παίρνουν οι ζωγραφιές παιδιών από το διάστημα της καραντίνας.

Τι καλύτερο από την «παιδική φαντασία, αντίδοτο στην απομόνωση» που ζωγράφισαν παιδιά και έφηβοι έως 15 χρόνων, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, ελεύθερα και με μπόλικη φαντασία.

Για την ακρίβεια, είναι οι ζωγραφιές 252 παιδιών, που ανταποκρίθηκαν στην ανοιχτή πρόσκληση (open call) του μουσείου του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στις μέρες της καραντίνας και όλες οι προτάσεις αναρτήθηκαν στον ιστότοπο του μουσείου.

«Το εύρος της παιδικής φαντασίας, ο τρόπος της εικαστικής απόδοσης, τα μέσα με τα οποία εκφράστηκαν, η αισθητική τέρψη που μας προκάλεσαν μας οδήγησαν στη σκέψη να οργανώσουμε μια έκθεση με νόρμες και κριτήρια που επιβάλλονται οργανωτικά σε εκδηλώσεις μουσειακών αξιώσεων και με τις ανάλογες εκθεσιακές υποδομές. Προς τούτο, ασμένως διαθέτουμε τον όροφο των περιοδικών εκθέσεων του μουσείου, όπου θα έχουμε τη χαρά να υποδεχτούμε τους μικρούς ταλαντούχους καλλιτέχνες με τις οικογένειες και τους φίλους τους, να τους ευχαριστήσουμε για τις εκπλήξεις που μας επιφύλαξαν, να τους συγχαρούμε και να τους ενθαρρύνουμε για περαιτέρω επιδόσεις. Η επίσκεψη σε αυτό το αφιέρωμα θα είναι μια διαδρομή στην παιδική φαντασία και μια εμπειρία κοινωνικής αποστασιοποίησης, έτσι όπως εκφράστηκε μέσα από την παιδική φαντασιακή πρόσληψη και δημιουργικότητα. Αυτό που θα συγκρατήσουμε είναι το ένστικτο των παιδιών και η εύστοχη ματιά τους σε γεγονότα που όλοι μας, μικροί και μεγάλοι, βιώσαμε μέσα στη δίνη της πανδημικής αγωνίας» αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης.

Φωτογραφίες: Χριστόφορος Δουλγέρης