Χαμηλές προσδοκίες για τη συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν

Εν µέσω περιόδου κατά την οποία η Τουρκία συντηρεί υψηλούς τόνους απέναντι στη χώρα µας πραγµατοποιείται την Τρίτη η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα µε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος είχε απευθύνει τη σχετική πρόταση στον έλληνα πρωθυπουργό τον προηγούµενο Σεπτέµβριο, κατά τη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της ετήσιας Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών.

Τότε, οι δύο πολιτικοί είχαν ασχοληθεί µε όλα τα θέµατα που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, µε έµφαση από τον έλληνα πρωθυπουργό στις συνεχιζόµενες παραβιάσεις από την τουρκική πλευρά στο Αιγαίο και την ένταση που καλλιεργεί η Αγκυρα µε αφορµή τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Επίσης, αναζητήθηκε η δυνατότητα επανέναρξης των συζητήσεων για την εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό µε ευθύνη του ΟΗΕ, από το σηµείο στο οποίο σταµάτησαν στο Κραν-Μοντανά.

Τα θέματα αυτά αναμένεται να απασχολήσουν εκ νέου τους δύο ηγέτες, καθώς η Άγκυρα συνεχίζει να αυξάνει την ένταση στην περιοχή και να δείχνει ότι δεν έχει πρόβλημα να προκαλέσει πολεμικό επεισόδιο.

Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να θέσει το ζήτημα της έντασης που υπάρχει στο Αιγαίο με τις υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από ελληνικά νησιά, ενώ η Αθήνα αναμένεται να κινηθεί με προσεχτικούς χειρισμούς στο ζήτημα της επιλεκτικής επέκτασης των χωρικών υδάτων της χώρας.

Επί τάπητος, επίσης, από την πλευρά της Αθήνας θα τεθούν θέματα όπως το προσφυγικό, η επανέναρξη της οικοδόμησης μέτρων εμπιστοσύνης αλλά και η ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης – Σμύρνης.

Από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα -σταθερή στην πάγια τακτική της- επιχειρεί να θέσει στην ατζέντα ζητήματα που δεν αναγνωρίζονται από την Αθήνα, δυναμιτίζοντας το κλίμα.

Λίγες ώρες πριν τη συνάντηση των δύο ηγετών, ο εκπρόσωπος του προέδρου, Ιμπραήμ Καλίν, δήλωσε σε δημοσιογράφους πως ανάμεσα στα θέματα που θα τεθούν προς συζήτηση βρίσκονται η «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη και τα «νησιά» – αναφορά που παραπέμπει στην πολιτική αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας που ακολουθεί επί χρόνια η Τουρκία στο ανατολικό Αιγαίο.

Η Αθήνα δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη «τουρκικής μειονότητας» αλλά μουσουλμανικής κοινότητας η οποία αποτελείται από τρεις διαφορετικές συνιστώσες, Πομάκους, Ρομά και Τούρκους. Όσον αφορά τα νησιά, η ελληνική πολιτεία αρνείται οιαδήποτε αμφισβήτηση του «status» τους.

Η τουρκική κυβέρνηση επανέρχεται διαρκώς σε αυτά τα ζητήματα, είτε με ρητορικές εξάρσεις περί της «γαλάζιας πατρίδας», είτε με διάφορους χάρτες που διατυπώνουν την τουρκική ερμηνεία περί της χάραξης της ΑΟΖ, είτε με τη διαρκή έκδοση NAVTEX είτε για στρατιωτικές ασκήσεις είτε για σεισμικές έρευνες που περιλαμβάνουν μεγάλα τμήματα της Κυπριακής ΑΟΖ ή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Παράλληλα, ο τούρκος πρόεδρος αναμένεται να θέσει εκ νέου ζήτημα έκδοσης των οκτώ τούρκων αξιωματικών που κατέφυγαν στη χώρα μας μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στη γείτονα. Σε αυτό το πλαίσιο, η εφημερίδα Hurriyet σε δημοσίευμά της υποστήριξε πως η τουρκική κυβέρνηση ήταν «αρκετά βέβαιη» ότι ο έλληνας πρωθυπουργός κατέβαλε προσπάθειες να εκδώσει τους «οκτώ».

Στο μεταξύ, η ΕΕ έστειλε σήμερα μήνυμα στην Τουρκία επαναλαμβάνοντας πως «πρέπει να εξομαλύνει τις σχέσεις της με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, και να αποφεύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας».

Σε αυτό το φόντο, μένει να δούμε εάν η επίσκεψη Τσίπρα έχει περισσότερο το χαρακτήρα μιας συμβολικής χειρονομίας που να προσπαθεί να διαμορφώσει ένα καλύτερο κλίμα ή εάν θα είναι μια προσπάθεια να ανοίξει μια ουσιαστικότερη συζήτηση πάνω σε όλα τα ανοιχτά θέματα που υπάρχουν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Πάντως, οι προσδοκίες στην Αθήνα για τα αποτελέσματα της επίσκεψης δεν είναι υψηλές εν όψει των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία στο τέλος Μαρτίου και της ρητορικής που υπαγορεύει η συνεργασία του κόμματος του Ερντογάν με το κόμμα των εθνικιστών γι αυτές τις εκλογές.