Ο Φαίδων Καστρής μιλάει στο in.gr για τη δική του βασίλισσα «Σοφία»

«Ο μύθος λέει πως η Δήμητρα κάθισε κι έκλαψε στην Αγέλαστο Πέτρα, στον Θρόνο των δακρύων, ενώ ο κόσμος γύρω της μεταμορφωνόταν σε έρημο. Ή μπορεί να ήταν από πριν έρημος και η Θεά να έκλαψε επειδή νόμιζε πως ήταν ένα λιβάδι σπαρμένο κρίνα»

Η βασίλισσα της Ισπανίας, Σοφία, μπροστά στο φέρετρο του νεκρού συζύγου της, βασιλιά Χουάν Κάρλος, κάποια στιγμή στο μέλλον. Μια φωνή της μιλάει. Μια φωνή μέσα στο μυαλό της. Το παρελθόν ξυπνά. Μνήμες θραύσματα την πλημμυρίζουν. Το Τατόι, ο Παύλος, η Φρειδερίκη, ο Χουανίτο, ο Φράνκο, ένα παιδί που πεθαίνει μπροστά στα μάτια της… Ποια είναι; Τι έζησε; Τι δεν έζησε;

Ο Φαίδων Καστρής, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Λεωνίδα Παπαδόπουλου, υποδύεται ένα αλλόκοτο πλάσμα που στοιχειώνει το μυαλό της Σοφίας και μεταμορφώνεται σε όλους όσους καθόρισαν τη ζωή της. Ποιος είναι; Κάποιος αόρατος φίλος της, η συνείδησή της ή μήπως μια φωνή από το παρελθόν; Ο Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι σπάει τα όρια του ρεαλισμού και μας προσκαλεί σε μια διαδρομή στα όνειρα και τους εφιάλτες της βασίλισσας Σοφίας.

Ο Φαίδων Καστρής για 70 λεπτά υποδύεται αυτό το αλλόκοτο πλάσμα στην παράσταση «Σοφία» που παρουσιάζεται στην Οικία Κατακουζηνού στο Σύνταγμα. Του ζήτησα να μας αποκαλύψει με ποιόν τρόπο φέρνει στη σκηνή την βασίλισσα, αν θα μπορούσε να ζήσει μια ζωή αντίστοιχη με τη δική της αλλά τι του λέει η δική του εσωτερική φωνή.

Τι είναι αυτό που σας γοήτευσε περισσότερο όταν διαβάσατε για πρώτη φορά τον μονόλογο του Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι;

Πρώτα με γοήτευσε το πρόσωπο, η Σοφία, η Σοφία του Ιγνάθιο Γκαρθία Μάι, η σιωπή της, η αξιοπρέπεια και η θέλησή της να χαμογελάει ακόμη κι όταν καταρρέει. Κι ύστερα αισθάνθηκα ένα ρίγος, αμέσως μου ήρθε στο μυαλό η μπαλάντα του Τέννυσον , η Λαίδη του Σαλλότ. Αργότερα στην πρόβα φωτίστηκε αυτός μου ο συνειρμός και κάποιοι στίχοι της μπαλάντας μπήκαν από τον σκηνοθέτη μου Λεωνίδα Παπαδόπουλο και στην παράσταση. Η ερημιά, η απομόνωση, σαν σε μια εξορία αλλά εντός της. Μια ηρωίδα έγκλειστη σε αυτό που όρισε σαν υψηλό καθήκον και χρέος της. Σε αυτήν την εξορία την συναντά ο ρόλος μου, άλλο γοητευτικό στοιχείο από την πρώτη στιγμή, αυτή η φωνή, που στο κείμενο δεν περιγράφεται, δεν ορίζεται σαν πρόσωπο. Αυτό αμέσως με άρπαξε. Επίσης η πρωτοτυπία στην δομή του κειμένου, όλο ευκαιρίες για δύσκολο αλλά ωραίο θέατρο. Τέλος η συγκίνηση. Ένιωσα συγκινημένος όταν τέλειωσα την πρώτη ανάγνωση και την ανάγκη αυτή μου την συγκίνηση πολλαπλασιασμένη να την μεταδώσω στο κοινό. Ευχαριστώ πολύ την Μαρία Χατζηεμμανουήλ που έκανε την εξαιρετική μετάφραση και μου εμπιστεύθηκε το όμορφο αυτό δώρο.

Υπάρχουν σημεία που νιώθετε να ταυτίζεστε με τη βασίλισσα Σοφία, έτσι όπως σκιαγραφείται και ψυχαναλύεται στο έργο;

Στην παράσταση επικαλούμαι την Σοφία, την φέρνω στην σκηνή, διεισδύω στο μυαλό της, ακούω την σκέψη της, ταξιδεύω μαζί της σε όνειρα κι εφιάλτες, γίνομαι η Σοφία κάποια στιγμή, η Σοφία στην εσωτερική της όψη, αλλά δεν την μιμούμαι, την αισθάνομαι και της δίνω πνοή από την πνοή μου. Παίζω ένα πνεύμα, ένα άριελ, μια ψυχή, τον αόρατο φίλο των παιδικών της χρόνων, την φέρνω και δίπλα μου, μιλώ μαζί της, ώσπου την χάνω και την αναζητώ. Αυτή η αναζήτηση είναι ο άξονας της παράστασης, ένα πλάσμα τρυπώνει σε ένα μουσείο κι αναζητά την Σοφία του. Κάποιοι την είδαν με τζιν και πάνινα παπούτσια σε κάποιο δρόμο στην Αθήνα, ελεύθερη από πρωτόκολλα, υποχρεώσεις και από τα φαντάσματά της . Ταυτίζομαι λοιπόν κυρίως με αυτό το πλάσμα αγάπης, τον σύντροφό της σε «μέρη ακατοίκητα». Υπάρχει όμως πραγματικά μια στιγμή που ταυτίζομαι και σαν Φαίδων Καστρής με την Σοφία. Της λέει το πλάσμα μου: «Νομίζουν πως δεν είσαι άνθρωπος, γιατί αν είσαι πως συνεχίζεις να χαμογελάς μετά από όσα έχεις ζήσει;» Κι εγώ ξέρετε χαμογελάω πολύ κι αυτό με κάνει να νιώθω πιο άνθρωπος . Χαμογελάω όταν πονάω κι όταν θυμώνω ακόμη κι αν κλαίω. Είναι στη φύση μου να χαμογελάω και να ονειρεύομαι πολύ.

Θα μπορούσατε να ζήσετε μια ζωή αντίστοιχη με αυτή της Σοφίας; Με πλούτη, υπηρέτες, υπηκόους, αλλά κι ένα τόσο αυστηρό πρωτόκολλο.

Το εύκολο είναι φυσικά να σας πω όχι δεν θα μπορούσα να ζω μέσα στα πλούτη και στα παλάτια, πολύ δύσκολο! Αφού όμως μπορούμε και ζούμε αυτό που ζούμε θα μπορούσαμε και τα άλλα. Ο άνθρωπος είναι ίδιος παντού, με πέντε αισθήσεις, με τις ίδιες ανάγκες, να αγαπήσει, να αγαπηθεί, να βρει τον εαυτό του. Δεν θα ήθελα να ζήσω μια ζωή σαν της Σοφίας και όποιου άλλου. Θα ήθελα να μπορώ να ζήσω τα όνειρά μου και τα ζω. Το θέατρο, στο θέατρο , για το θέατρο. Μπορεί με μεγάλες δυσκολίες αλλά τα ζω. Λίγα πλούτη δεν θα ήταν άσχημα για όλους μας και για μένα βέβαια. Να ταξιδέψω λίγο ακόμη, να μην περνάω τις κοινές καθημερινές μας αγωνίες. Αυτό που επίσης ξέρω από τον χαρακτήρα μου είναι ότι αν είχα υπηρέτες θα ήταν οι καλύτεροί μου φίλοι και μάλλον θα τους υπηρετούσα εγώ (γελάει). Πρωτόκολλα έχουμε όλοι στην ζωή μας κι αν είναι πολύ αυστηρά είναι γιατί επιτρέπουμε να είναι. Τα έχουμε ανάγκη γιατί είμαστε ατελείς, κρύβουν τις συναισθηματικές μας αναπηρίες. Οι άνθρωποι φτιάχνουν κανόνες για να αντέχουν ή και να αντιλαμβάνονται την ελευθερία τους. Όλα έχουν το τίμημά τους πληρώνουν και αυτά τα πλάσματα το δικό τους, την Αυλή τους. Εμείς πληρώνουμε τα δικά μας και συχνά δεν έχουμε και να τα πληρώσουμε.

Αν μπορούσατε να ακούσετε μια αντίστοιχη φωνή στο δικό σας μυαλό, τι πιστεύετε ότι θα σας έλεγε;

Όλοι δεν την ακούμε αυτή τη φωνή; Από παιδί ακούω την εσωτερική μου φωνή. Μπορεί να μην παίρνει την μορφή ενός ξωτικού, ενός θεατρικού πλάσματος, αλλά έχει εικόνα, είναι ο εαυτός μου παιδί, εκείνη την πρώτη φορά που ένιωσα τον εαυτό μου. Συχνά στην ζωή μου ένιωθα να κρατάω από το χέρι αυτό το παιδί και μαζί να πορευόμαστε στον κόσμο, να το νοιάζομαι, να το αγαπάω, να το προσέχω. Ένα τέτοιο παιδί κατάλαβα αργότερα πως συντρόφευε και την κόρη μου . Μικρούλα ήταν και του μιλούσε, σε ποιον μιλάς την ρώτησα, με κοίταξε σαν να μην καταλαβαίνει και μετά είπε πολύ απλά, στον φίλο μου, στον εαυτό μου. Σήμερα λοιπόν τι θα μου έλεγε αυτό πλάσμα; Μα ξέρετε τα μοτίβα είναι ίδια, είναι απεριορίστων διαδρομών. Για μια ζωή, θα μου έλεγε και πάλι. Μην φοβάσαι, να αγαπάς, να χαίρεσαι, να είσαι εσύ να είσαι εγώ . Θα σου πω τι του λέω κι εγώ καμιά φορά… Κουράστηκα του λέω, είναι πολλά τα ψέματα του κόσμου. Να χαμογελάω.

Πώς είναι να παίζετε την παράσταση μέσα στην Οικία Κατακουζηνού;

Μεγάλη χαρά, δώρο μεγάλο η φιλοξενία της παράστασης στο μουσείο. Τους ευχαριστώ τόσο πολύ. Είναι ένα μαγικό σπίτι-μουσείο, νιώθεις την αύρα των ανθρώπων που έζησαν, δημιούργησαν, συναντήθηκαν με μεγάλους δημιουργούς. Ένα κόσμημα της Αθήνας και στην καρδιά της , στο Σύνταγμα. Ο θεατής της παράστασής μας βλέπει την Βουλή σαν μέρος κι αυτή της σκηνής μας. Το μαγικό σαλόνι με τον Σαγκάλ να πρωταγωνιστεί και μαζί πίνακες του Χατζηκυριάκου-Γκίκα, του Τσαρούχη, του Γουναρόπουλου, θησαυροί πραγματικοί κι αυτό μαζί ένα σκηνικό, και οι θεατές μέσα σε αυτό. Εμπειρία θεατρική . Δεν είναι μόνο η ομορφιά του χώρου, είναι η ατμόσφαιρα, το άρωμα μιας εποχής, ευγένειας , δημιουργίας και πολιτισμού. Η παράσταση της Σοφίας έγινε για αυτόν τον σημαντικό χώρο. Δεν θέλαμε να πάει σε μια μικρή σκηνή όπως γίνεται με τους μονολόγους. Μοιάζει πραγματικά σαν να γράφτηκε για την Οικία Κατακουζηνού και θα σας πω και το όνειρό μου. Στόχος μας, όλων των συνεργατών μας, είναι να ταξιδέψει η Σοφία μας σε μουσεία και σπίτια-μουσεία σε όλη την Ελλάδα.

in.gr