Το ξεχωριστό βλέμμα του Τζον Μπέρτζερ στο 19ο ΦΝΘ

Δύο μήνες μετά τον θάνατό του, το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πραγματοποιεί ένα αφιέρωμα στο έργο του βρετανού διανοούμενου και καλλιτέχνη Τζον Μπέρτζερ, με την προβολή δύο ντοκιμαντέρ και μία έκθεση.

Τα λόγια και οι εικόνες του βρετανού καλλιτέχνη περιβάλλουν τον επισκέπτη του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Β1, Λιμάνι). Συνολικά, η έκθεση περιλαμβάνει 30 σκίτσα του Μπέρτζερ, τα οποία παραχώρησε ο γιος του, Υβ, ή προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές.

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη 8 Μαρτίου, με τους Τομ Όβερτον (συγγραφέα και ερευνητή της British Library) και Αντώνη Κωτίδη (επίτιμο καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης στο ΑΠΘ) να μιλούν για τον Τζον Μπέρτζερ και το έργο του.

Ο Ορέστης Ανδρεαδάκης χαρακτήρισε τον Μπέρτζερ «storyteller» (αφηγητή), λέγοντας ότι θα τον θυμόμαστε σαν «ραψωδό της ομηρικής εποχής» που μάζευε γύρω του ανθρώπους, λέγοντας ιστορίες.

Ο κ. Κωτίδης σημείωσε ότι λίγοι κριτικοί τέχνης επηρέασαν την αντίληψή μας για την τέχνη όσο ο Μπέρτζερ -αναφερόμενος κυρίως στην επιδραστικότατη σειρά ντοκιμαντέρ “Ways of Seeing” του BBC . Ο κ. Κωτίδης σημείωσε ότι ο Μπέρτζερ μίλησε για την τέχνη σε ένα ευρύτερο κοινό, ασχολούμενος και με το «γιατί» της τέχνης και όχι μόνο με το «πώς» και «τι». Πρόσθεσε ότι αυτό κίνησε το ενδιαφέρον ενός νεότερης ηλικίας κοινού, που εκτιμούσε την αμεσότητα και την έλλειψη αβεβαιότητας που χαρακτήριζαν τα λεγόμενά του.

Ο Τομ Όβερτον σημείωσε ότι ο Μπέρτζερ «θα ήθελε να είναι και κινηματογραφιστής», τονίζοντας ότι ένας από τους τρόπους που βλέπουμε το σινεμά στο έργο του είναι ότι το κοινό το φαντάζεται με τρόπο κινηματογραφικό: «Ο θεατής βρίσκεται μόνος στο σκοτάδι και είναι περικυκλωμένος από μία κοινότητα ανθρώπων».

Το λόγο πήρε, επίσης, η κόρη του Τζον Μπέρτζερ, Κάτια, η οποία διάβασε ποιήματα του καλλιτέχνη.

Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει η διευθύντρια του ΚΣΤ του ΚΜΣΤ Συραγώ Τσιάρα και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΦΝΘ, Ορέστης Ανδρεαδάκης.

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ προβάλλονται επίσης δύο ντοκιμαντέρ για τον Μπέρτζερ: στις «Εποχές στο Κενσί: Τέσσερα Ποτρέτα του Τζον Μπέρτζερ», φίλοι του διανοούμενου και καλλιτέχνη τόν επισκέπτονται στο γαλλικό χωριό Κενσί και συνομιλούν μαζί του. Μεταξύ αυτών και η καλή του φίλη, Τίλντα Σουίντον. Το «Τζον Μπέρτζερ ή η Τέχνη του Βλέμματος» γυρίστηκε με αφορμή τα 90ά γενέθλια του συγγραφέα και με τον ίδιο αφηγητή μάς ξεναγεί στη σημερινή τέχνη του βλέμματος.

Η έκθεση φιλοξενείται έως τις 13 Απριλίου στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο 10:00 – 18:00 (Κυριακή, Δευτέρα κλειστά). Εισιτήρια: 3 ευρώ ολόκληρο, 1,5 ευρώ μαθητικό-φοιτητικό-μειωμένο, 1 ευρώ ομαδικά.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ