Ανοίγει η αυλαία στη Γενεύη για το Κυπριακό

Σε παιχνίδι «για πολύ γερά νεύρα» εξελίσσονται οι κορυφούμενες και κυρίως πολυεπίπεδες διεργασίες για τοΚυπριακό, οι οποίες από σήμερα, Δευτέρα, μεταφέρονται στη Γενεύη. Οπου και καταφθάνουν πολυμελείς αντιπροσωπείες των ενδιαφερομένων πλευρών.

Σύμφωνα με Τα Νέα, το διήμερο που ακολουθεί, θα ενεργοποιηθούν «ύστατες απόπειρες διεξόδου», με προσπέλαση των κρίσιμων διαφορών στα ζωτικής σημασίας ζητήματα, πριν υπεισέλθουν στις συνομιλίες και οι εγγυήτριες δυνάμεις. Κι αυτό θα εξαρτηθεί από το αυριανό (το πολύ, μεθαυριανό) αποτέλεσμα των συναντήσεων των δύο κυπριακών πλευρών, ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής. Οι οποίες και ανέλαβαν δέσμευση να ανοίξουν τα τελικά χαρτιά τους.

Πρωταρχικά καταθέτοντας χάρτες, με τους οποίους θα προσδιορίζουν τα εδαφικά όρια των δύο «συνιστώντων κρατιδίων». Αν αυτό δεν συμβεί, τότε η Διάσκεψη θα έχει ναυαγήσει πριν καν αρχίσει. Και το «ποσοτικό όριο» που έχει εκ προοιμίου τεθεί, είναι: οι απαιτήσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς να μην υπερβούν το 29,2% και οι παραχωρήσεις της ελληνοκυπριακής να μην είναι κάτω από το 28%. Οπότε και το ζήτημα περιορίζεται και θα επικεντρωθεί στα «ποιοτικά κριτήρια». Ποιες δηλαδή θα είναι αυτές οι περιοχές που θα επιστραφούν ή όχι.

Κι αυτό, ενώ στο παρασκήνιο: α) Ανέλαβε τώρα μείζονα παρεμβατικό ρόλο το Λονδίνο (με την εμπλοκή ακόμη και της βρετανίδας πρωθυπουργού) προάγοντας μεσολαβητική πρωτοβουλία για οριστικό συμβιβασμό, στη βάση όσων ήδη έχουν συναποδεχθεί τα μέρη. β) Η Ουάσιγκτον, παρά τους περισπασμούς από τις διαδικασίες αλλαγής φρουράς στον Λευκό Οίκο, έχει διαβιβάσει έντονα (και κυρίως προς Αγκυρα και Αθήνα) την επιθυμία της για «οριστικό πλαίσιο ρυθμίσεων», προειδοποιώντας για «ανεπιθύμητες και δυνάμει επικίνδυνες περιπλοκές» που θα προκύψουν από νέο αδιέξοδο.

Εγγυήσεις και Ασφάλεια

Η προειδοποίηση διατυπώθηκε προς τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας στη Νέα Υόρκη, όπου διαπιστώθηκε συνέχιση των διαμετρικών αντιθέσεων σε ό,τι αφορά τις Εγγυήσεις και την Ασφάλεια, ενώ από πλευράς και αμερικανικών παραγόντων και συνεργατών του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών αναφέρθηκε συναφώς ότι ο Ερντογάν, διά του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, διατύπωσε την «αμετάκλητη θέση» ότι:

1. Τόσο η συνέχιση ενός «αποτελεσματικού συστήματος εγγυήσεων» όσο και η συναρτημένη προς αυτό παραμονή «εξίσου αποτελεσματικού στρατιωτικού αποσπάσματος», δεν αφορά μόνο τους Τουρκοκυπρίους «αλλά στον ίδιο βαθμό (sic) και τη γεωστρατηγική ασφάλεια της ίδιας της Τουρκίας»! Επομένως δεν υπάρχει ενδεχόμενο αβαριών ως προς αυτό, «καθώς μάλιστα η χώρα δέχεται επιθέσεις έξωθεν».

2. Η Αγκυρα είναι διατεθειμένη να συζητήσει κάποιες διαφοροποιήσεις από το σημερινό καθεστώς, αποδεχόμενη: είτε τριμερή (όπως σήμερα) είτε και μονομερή ακόμη εγγυητική Συνθήκη του άλλου (ελληνικού) σκέλους της ομοσπονδίας με την Ελλάδα, αν αυτό τεθεί ως αίτημα «και εφόσον αυτό δεν θα ανατρέπει στρατηγικές ισορροπίες» στην Κύπρο και την περιοχή.

Ο τούρκος ΥΠΕΞ συνάρτησε το θέμα –κατά τη συνάντησή του με τον γενικό γραμματέα του διεθνούς οργανισμού –με τη διασφάλιση νομής και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ, με την έννοια της «προστασίας των αυτονόητων συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων» σε αυτά! Και φαίνεται (από όσα προκύπτουν ως δημοσιογραφικές πλέον πληροφορίες) ότι ως προς αυτές τις θέσεις, η Αγκυρα βρήκε «ευήκοον ους» στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Αλλά και στο Λονδίνο επικρατούν περίπου οι ίδιες προσεγγίσεις. Κι αυτές αποτελούν τελικά τον άξονα των επιδιωκόμενων λύσεων. Με μια «μέση, δηλαδή, τομή», που κυρίως θα αφορά χρονοδιαγράμματα ισχύος των Εγγυήσεων και εφαρμοστικές διαδικασίες.

Το αγκάθι

Στο μεταξύ και συνοδευόμενος από πλειάδα επιτελικών στελεχών και συμβούλων του (αλλά και από ηγέτες όλων των κομμάτων) αναχώρησε για την Ελβετία χθες ο κύπριος πρόεδρος. Που ύστερα από κάθε συνάντησή του με τον τουρκοκύπριο κατοχικό ηγέτη θα τον αναμένει στυγνός έλεγχος από τους εκ προοιμίου διαφωνούντες κομματικούς ταγούς, που μιλούν για τις απαράδεκτες (και επικίνδυνες εν πολλοίς) αβαρίες στις οποίες, κατά την αντιπολίτευση, έχει παρασυρθεί ο Νίκος Αναστασιάδης. Και το κρίσιμο ζήτημα που αιωρείται και σχετίζεται ακριβώς και με τη σιωπή της Αγκυρας, είναι «κατά πόσον η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι παρούσα».

Διότι για την Αγκυρα υποτίθεται ότι δεν υφίσταται. Ο κύπριος πρόεδρος όμως θέλει να θεωρείται ότι θα είναι παρούσα διά του ιδίου. Οπότε και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών με τους επιτελείς του σπεύδουν να προλάβουν περιπλοκές και να βρουν τη χρυσή τομή, που δεν θα οδηγήσει σε διαδικαστικό αδιέξοδο, το οποίο ενδεχομένως επιζητεί η Αγκυρα ως υπεκφυγή.

Ως προς αυτό, βρίσκεται σε εξέλιξη και βρετανική παρέμβαση, που θα διαμορφώσει πλαίσιο ανώδυνων υπερβάσεων προκειμένου τα πράγματα να εξελιχθούν ομαλά. Κι αυτό αφορά τη Διάσκεψη για τις Εγγυήσεις. Οχι τις συναντήσεις Αναστασιάδη με τον Ακιντζί.

Για την Ελβετία αναχώρησε χθες και ο κατοχικός ηγέτης, αλλά μέσω Κωνσταντινουπόλεως, όπου θα πάρει και τις τελικές οδηγίες από την τουρκική κυβέρνηση. Η οποία μέχρι χθες δεν είχε ανοίξει τα χαρτιά της ως προς το επίπεδο εκπροσώπησής της στη Διάσκεψη.

Α.Λυκαύγης