CERN: Ξεφουσκώνει ο ενθουσιασμός για ανακάλυψη «πιο σημαντική από το Χιγκς»

Αν η ύπαρξή του είχε επιβεβαιωθεί, η ανακάλυψη θα ήταν η σημαντικότερη στη σωματιδιακή φυσική εδώ και δεκαετίες, μακράν πιο σημαντική από την ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς. Μόνο που οι υποσχόμενες ενδείξεις στο CERN τελικά αποδεικνύονται τυχαία στατιστική διακύμανση.

Η ιστορία είχε ξεκινήσει τον Δεκέμβριο, όταν οι υπεύθυνοι των ανιχνευτών CMS και ATLAS του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) είχαν ανιχνεύσει και οι δύο ένα δυσεξήγητο σήμα που υποδήλωνε την ύπαρξη ενός νέου σωματιδίου με εξαιρετικά μεγάλη μάζα.

Θα ήταν το βαρύτερο σωματίδιο που θα είχε ανακαλυφθεί ποτέ. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι θα ήταν το πρώτο σωματίδιο εκτός του λεγόμενου Καθιερωμένου Μοντέλου, το οποίο περιγράφει όσα γνωρίζουμε για την ύλη και τις θεμελιώδεις δυνάμεις.

Αντίθετα, η ύπαρξη του περίφημου μποζονίου Χιγκς, η οποία επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά το 2012, είχε προβλεφθεί δεκαετίες νωρίτερα, στο πλαίσιο της θεωρίας που εξηγεί πώς η ύλη αποκτά τη μάζα της.

Ένα σωματίδιο πέρα από το Καθιερωμένο Μοντέλο σίγουρα θα άνοιγε νέο παράθυρο στη φυσική, και ίσως τελικά προσέφερε απαντήσεις για δύο βασικά αλλά μυστηριώδη συστατικά του Σύμπαντος, τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια.

Η στατιστική αξιοπιστία των πρώτων ενδείξεων ήταν μικρή, το πολύ 2,1 σίγμα. Η τιμή αυτή ήταν πολύ κάτω από τα 5 σίγμα που θεωρείται συνήθως το στάνταρτ για την επιβεβαίωση μιας ανακάλυψης. Όμως το γεγονός ότι το μυστηριώδες σήμα καταγράφηκε και από τους δύο μεγάλους ανιχνευτές του LHC και του CERN πυροδότησε παγκόσμιο ενδιαφέρον.

Στους οκτώ μήνες που ακολούθησαν, φυσικοί από όλο τον κόσμο πρότειναν σχεδόν εκατοντάδες πιθανές εξηγήσεις για το νέο σωματίδιο στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.

Η τελευταία ανάλυση βασίστηκε σε πέντε φορές περισσότερα δεδομένα και δείχνει ότι το επίμαχο σήμα ήταν τελικά μια τυχαία στατιστική απόκλιση.

Η απογοήτευση θα πρέπει να ήταν μεγάλοι για χιλιάδες φυσικούς σε όλο τον κόσμο που ήλπιζαν να ρίξουν την πρώτη ματιά πέρα από το Καθιερωμένο Μοντέλο.

Υπάρχει όμως ελπίδα για κάτι νέο -από το 2015 ο LHC λειτουργεί σε νέα επίπεδα ισχύος και από την αρχή της λειτουργίας του μέχρι σήμερα έχει προσφέρει μόνο το ένα έκτο των δεδομένων που θα πρέπει να έχει δώσει μέχρι το 2018.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ