Αύγουστος 1985, ο χειρότερος μήνας στην ιστορία της παγκόσμιας αεροπλοΐας

Τέσσερα τραγικά αεροπορικά δυστυχήματα, σε ισάριθμα σημεία της υφηλίου.

Σε τέσσερις διαφορετικές ημερομηνίες, αλλά όλες εντός ενός μήνα: του Αυγούστου του 1985 που μέχρι σήμερα θεωρείται ως ο χειρότερος μήνας στην ιστορία της παγκόσμιας αεροπλοΐας, καθώς έκτοτε δεν έχει ξανασυμβεί να χαθούν 720 άνθρωποι μέσα σε διάστημα 23 ημερών.

Η (κακή) αρχή έγινε στις 2 Αυγούστου, όταν σκοτώθηκαν οι 136 από τους 163 επιβάτες της πτήσης 191 της αμερικανικής εταιρείας Delta που πραγματοποιούσε πτήση από το Ντάλας στο αεροδρόμιο της πόλης Φορτ Γουέρθ.

Λίγο πριν την προσγείωση του, το αεροσκάφος δέχτηκε μια απότομη ριπή αέριας μάζας (φαινόμενο γνωστό και ως microburst) με αποτέλεσμα να συντριβεί σε αυτοκινητόδρομο πλησίον του αεροδρομίου.

Μόλις οι 27 από τους επιβάτες επέζησαν, ενώ σκοτώθηκε κι ένας οδηγός, το αυτοκίνητο του οποίου παρασύρθηκε από το αεροσκάφος.

Δέκα ημέρες μετά, συνετρίβη σε ένα βουνό 100 χλμ. έξω από το Τόκιο ένα αεροσκάφος Boeing 747 της Japan Airlines που πραγματοποιούσε εσωτερική πτήση.

Η πτήση 123 της Japan Airlines είναι μέχρι σήμερα η μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία στην ιστορία με ένα μόνο αεροσκάφος, καθώς από τους 525 επιβάτες, βρήκαν τραγικό θάνατο οι 520.

Δώδεκα λεπτά μετά την απογείωση του αεροσκάφους, ακούστηκε μια έκρηξη και αμέσως ξηλώθηκε ένα μεγάλο μέρος της ουράς καταστρέφοντας το πτερύγιο κατακόρυφης σταθεροποίησης, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να πετάει ακυβέρνητο, κάνοντας συνεχόμενες «λούπες» στον αέρα.

Μάλιστα, τα 33 λεπτά που διήρκεσε η πορεία προς την συντριβή ήταν αρκετά ώστε πολλοί επιβάτες να γράψουν το τελευταίο αντίο στους αγαπημένους τους, καθώς στο σημείο της πρόσκρουσης βρέθηκαν δεκάδες αποχαιρετιστήρια σημειώματα. Σώθηκαν μόνο τέσσερις επιβάτες, που κάθονταν στις πίσω πίσω θέσεις του αεροσκάφους.

Λίγο καιρό μετά το δυστύχημα, ο Χίρο Τομινάγκα, υπεύθυνος συντήρησης της Japan Airlines, αυτοκτόνησε ως ένδειξη απολογίας για την κακή συντήρηση μερών του αεροσκάφους που σύμφωνα με το επίσημο πόρισμα, ευθύνονταν για την αποκόλληση της ουράς.

Το τρίτο δυστύχημα έλαβε χώρα στο Μάντσεστερ στις 22 Αυγούστου. Ένα από τα ντεπόζιτα καύσιμων του αεροσκάφους της British Airtours που θα πραγματοποιούσε πτήση τσάρτερ με προορισμό την Κέρκυρα, είχε διαρροή με αποτέλεσμα το αριστερό φτερό να πιάσει φωτιά.

Παρόλο που η πυρκαγιά δεν επεκτάθηκε εντός του αεροσκάφους, ο καπνός που γέμισε την καμπίνα επιβατών είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνουν από ασφυξία 55 άνθρωποι οι οποίοι δεν πρόλαβαν να εξέλθουν του αεροσκάφους.

Αιτία; Το πέρασμα από τις θέσεις προς την έξοδο κινδύνου του αεροσκάφους ήταν πολύ στενό και δεν χωρούσε πολλούς ανθρώπους.

Ωστόσο ουδέν κακόν αμιγές καλού: ως αποτέλεσμα του δυστυχήματος, άλλαξαν οι προδιαγραφές ασφαλείας της καμπίνας και από τότε έχει μεγαλώσει το πλάτος του συγκεκριμένου περάσματος εξόδου από το αεροσκάφος.

Η πιο τραγική ιστορία ανήκει στην 18χρονη Σάρα Μπέκετ, η οποία πέθανε από τις αναθυμιάσεις μέσα στο αεροσκάφος. Όπως θυμάται σήμερα ο πατέρας της, είχε ακούσει στις ειδήσεις για τους επιζώντες της πτήσης της Japan Airlines κι επέλεξε να κάτσει στις πίσω σειρές, με στόχο να έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης, αν ο μη γένοιτο συνέβαινε κάτι.

Ο διαβολομήνας ολοκληρώθηκε τρεις ημέρες μετά, όταν στο Μέιν των ΗΠΑ σκοτώθηκαν και οι οκτώ επιβαίνοντες της πτήσης 1808 της μικρής αεροπορικής εταιρείας Bar Harbor Airlines.

Το αεροπλάνο βγήκε από τον διάδρομο προσγείωσης του αεροδρομίου του Μέιν και συνετρίβη. Ανάμεσα στους επιβάτες ήταν και η 13χρονη αμερικανίδα μαθήτρια Σαμάνθα Σμιθ με τους γονείς της.

Η Σμιθ είχε γίνει ευρύτερα γνωστή στις ΗΠΑ το 1982 όταν είχε στείλει επιστολή στον, τότε, νέο Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ, Γιούρι Αντρόποφ.

Η μικρή μαθήτρια ρωτούσε τον ηγέτη της ΕΣΣΔ αν ήθελε να εμπλακεί σε έναν πυρηνικό πόλεμο με τις ΗΠΑ. Ο Αντρόποφ της απάντησε και μάλιστα την προσκάλεσε μαζί με τους γονείς της στη Μόσχα.

Μετά την επιστροφή της από τη σοβιετική πρωτεύουσα, η Σμιθ δήλωσε γοητευμένη από τους ανθρώπους και την χώρα, όμως αντιμετωπίστηκε με καχυποψία από την αμερικανική κοινή γνώμη, η οποία την χαρακτήρισε λίγο έως πολύ ως «μυστικό όργανο της σοβιετικής προπαγάνδας».

Κατά συνέπεια, μετά το τραγικό δυστύχημα κυκλοφόρησαν πολλά σενάρια συνωμοσίας σχετικά με την αιτία του ατυχήματος, με πολλούς να κάνουν λόγο πως η συντριβή του οργανώθηκε… από την CIA.

Ωστόσο, το επίσημο πόρισμα κατέρριψε τις υποψίες καθώς απεφάνθη πως το δυστύχημα οφειλόταν σε βλάβη του ραντάρ, στις κακές καιρικές συνθήκες και στην απειρία του πιλότου.

«Η αεροπλοΐα ήταν πολύ διαφορετική τότε, γι’ αυτό και τα τέσσερα δυστυχήματα αντιμετωπίστηκαν τότε απ’ την παγκόσμια κοινή γνώμη με πολύ μικρότερο σοκ σε σχέση με σήμερα», τονίζει ο Ντέιβιντ Λίαρμαουντ, ειδικός σε θέματα αεροπορικής ασφάλειας της ιστοσελίδας Flight Global.

«Τότε τα αεροπορικά δυστυχήματα θεωρούνταν σχεδόν… πιθανό να συμβούν. Πλέον όμως η τεχνολογία έχει προχωρήσει τόσο πολύ στο ζήτημα αυτό, ώστε σήμερα να θεωρούμε ένα δυστύχημα ως σχετικά απίθανο να ενσκήψει», καταλήγει με νόημα ο Λίαρμαουντ.

Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ