Ένα τραγούδι για τον Αργύρη: Η σφαγή του Διστόμου, οι γερμανικές αποζημιώσεις

Πιο επίκαιρο από ποτέ -αν και γυρίστηκε το 2006-, το ντοκιμαντέρ «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη» που αφηγείται την ιστορία του επιζώντα της σφαγής του Διστόμου, Αργύρη Σφουντούρη, προβάλλεται σύντομα στις αίθουσες.

Ο κ. Σφουντούρης παρευρέθηκε στην ειδική προβολή της ταινίας για τους δημοσιογράφους και αναφέρθηκε και στο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων -μια διεκδίκηση που υπερασπίζεται εδώ και πολλά χρόνια.

Ο κ. Σφουντούρης που πρόσφατα εμφανίστηκε και σε εκπομπή της γερμανικής τηλεόρασης, αναφερόμενος στη σφαγή του Διστόμου και τις πολεμικές αποζημιώσεις, τόνισε ότι αισθάνεται αμηχανία και ικανοποίηση για το γεγονός ότι 3 – 4 εκατομμύρια άνθρωποι στην Γερμανία έχουν πλέον ενημερωθεί για το θέμα των αποζημιώσεων -εκεί που νωρίτερα γνώριζαν γι’ αυτό περίπου 100.000 άτομα.

«Μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου, το θέμα των αποζημιώσεων είναι σχεδόν πρώτο θέμα στη Γερμανία. Μέχρι πριν «το έθαβαν»» είπε ο κ. Σφουντούρης.

Σε κάποια στιγμή στο ντοκιμαντέρ, ακούγεται να εκφράζει τον θυμό του για τη συγγνώμη που είχε ζητήσει αρκετά χρόνια νωρίτερα ο τότε γερμανός πρέσβης σε εκδήλωση στη μνήμη των θυμάτων του Διστόμου. «Δεν τόλμησε καν να πει τη συγγνώμη στα γερμανικά, αλλά την είπε στα ελληνικά» είπε ο κ. Σφουντούρης, λέγοντας ότι και αυτό έχει τη σημασία του.

«Αν κάποιος νομίζει ότι μπορούν να συγχωρεθούν (τα εγκλήματα που έγιναν), τότε δεν έχει καταλάβει τίποτα» τόνισε, προσθέτοντας ότι αυτό που επιθυμεί είναι «να μην συνεχίσουμε με τα ίδια».

Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μαρία Κανελλοπούλου, δήλωσε ότι για την κυβέρνηση οι αποζημιώσεις αποτελούν εθνικό θέμα και τόνισε ότι «δεν ζητάμε εκδίκηση, αλλά αποκατάσταση του δικαίου».

Χαρακτήρισε «χυδαίο και εγκληματικό» το επιχείρημα που εκφράζουν μερικοί ότι «ότι έγινε, έγινε, τι να κάνουμε τώρα», λέγοντας ότι αυτό αποτελεί έγκλημα κατά της αξιοπρέπειας.

Η νομικός κ. Σταμούλη είπε ότι οι ατομικές αποζημιώσεις είναι ένα από τα τέσσερα σκέλη των διεκδικήσεων της Ελλάδας, τονίζοντας ότι τα άλλα τρία είναι οι επανορθώσεις (αφορούν κρατική περιουσία), το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο και οι κλαπέντες αρχαιολογικοί θησαυροί.

Το θέμα των οφειλών έπεται της ηθικής αναγνώρισης, είπε η κ. Σταμούλη. Η ίδια δήλωσε ότι τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν παραγράφονται, ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι όσοι είχαν το δικαίωμα να διεκδικήσουν αποζημιώσεις, εκλείπουν σιγά-σιγά και ότι η Γερμανία και άλλα κράτη ελπίζουν σε μία βιολογική παραγραφή.

«Ως Έλληνες χάσαμε πολύτιμο χρόνο που πρέπει να ανακτήσουμε μέσω της δημοσιοποίησης του θέματος» δήλωσε.

Φέτος συμπληρώνονται 71 χρόνια από τη σφαγή του Διστόμου. Οι εκδηλώσεις μνήμης θα ξεκινήσουν την Κυριακή 31 Μαΐου με τον «δρόμο θυσίας» (που περιλαμβάνει αθλητικά γεγονότα, θεατρικά δρώμενα και διαλέξεις) και θα ολοκληρωθεί στις 10 Ιουνίου με το μνημόσυνο.

Το μυαλό μένει σε εκείνη τη φωτογραφία που η φωτογράφος Βούλα Παπαϊωάννου τράβηξε στο πρώτο μνημόσυνο από την καταστροφή. Η οικογένεια Σφουντούρη με μαύρα, ο μικρός Αργύρης σε πρώτο πλάνο.

Ο ίδιος δηλώνει ότι δεν αναγνώρισε σχεδόν τον εαυτό του όταν είδε τη φωτογραφία στο βιβλίο «Στην Ελλάδα του Χίτλερ».

Έχοντας βιώσει την ορφάνια και τη φρίκη σε ηλικία μόλις 3,5 ετών, ο Αργύρης Σφουντούρης πήγε αρχικά σε ορφανοτροφείο και στη συνέχεια στην Ελβετία, τη χώρα που -όπως αναφέρει ο αφηγητής του ντοκιμαντέρ- δεν υπήρξε «ούτε θύμα της ιστορίας, ούτε παραβάτης».

Εκεί σπούδασε, αντιτάχθηκε στη χούντα, μετέφρασε έλληνες συγγραφείς στα γερμανικά και έγραψε δικά του έργα, μέχρι να αποφασίσει να διεκδικήσει αποζημίωση από τη Γερμανία. Δικαιώθηκε και τώρα το γερμανικό κράτος καλείται να πληρώσει αποζημίωση.

Τις ιστορίες αυτές αφηγείται και στο νέο του βιβλίο «Πενθώ για τη Γερμανία. Το παράδειγμα του Διστόμου».

* Το ντοκιμαντέρ «Ένα Τραγούδι για τον Αργύρη» θα προβάλλεται στις αίθουσες από τις 11 Ιουνίου.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ